Archaïsch taalgebruik in historische roman?

Ik ben het met je eens. Ik houd er ook wel van, mits het leesbaar blijft natuurlijk. Een compleet boek in zestiende eeuws Nederlands is wat overdreven... In een historische roman moet het zeker kunnen. Ik heb in mijn verhalenbundel ook een verhaal opgenomen dat zich in het verleden afspeelt en daarin ook oud Nederlands gebruikt voor sommige dingen. Het schept een extra sfeer vind ik.
Woorden als doch en echter gebruik ik best graag in mijn schrijven, ik houd er wel van oude bestaande woorden een nieuw leven te gunnen, ook in moderne verhalen.
Het is inderdaad jammer dat de redacteuren in de uitgeverswereld daar blijkbaar anders over denken.
Zouden we een kleine opstand vanuit deze schrijvershoek moeten aanvangen... ;)

Je kan altijd de taal kwijt in een bepaald personage :wink: Er kan toch een personage zijn die heel ouderwets praat? Dan zou je het ook kunnen doen.
Maar als je het hele boek in dat taalgebruik wilt doen: dan denk ik dat een historische roman het beste is, en ik denk dat het dan ook geaccepteerd word.
Zelf vind ik archaïs taalgebruik ook erg mooi, maar ik vrees ook dat het niet zo snel meer geaccepteerd word...

(Begint meteen een spandoek te maken met de tekst "archaïsme rulez") :wink:

Dat is precies de manier waarop ik het oplos. De kinderen in het verhaal spreken anders dan de oude wijze man, en de afstandelijke arrogante arts spreekt weer op zijn eigen wijze, met gecompliceerde deftige zinnen.
Op die manier krijgen je personages ook een duidelijke eigen stem.
Bovendien kan je heel veel verschillende stemmen in je verhaal kwijt.
Het geeft de personages ook een heel eigen vorm. Ik geniet ervan om na te denken welk vocabulair ik welk personage mee ga geven en kan mij daar heerlijk in uitleven.

Volgens mij kan het wel in bepaalde genres, zoals fantasy.
En zelfs niet alleen in de spreektaal van je personages.

In verhalen zoals Lord of the rings

Een historische roman met moderne uitdrukkingen? Ondenkbaar, ik peins er niet over. Ik gebruik ook geen woorden als broek, jurk, hoed, beker enzovoort. Gelukkig zijn er nog redacteurs die zich storen aan een middeleeuws kind dat alleen de indruk wekt een modern 'grachtengordelkind' te zijn. (Ik citeer letterlijk). Met steeds meer zelfvertrouwen wend ik mijn paard om een lans te breken voor de historische roman. Opdat de zielen van hen die ooit waren in mijn luisterend oor mogen fluisteren.

Ik denk dat je een historische roman niet met modern taalgebruik moet vullen, maar te veel 16de eeuws Nederlands leest erg vervelend denk ik. Een beetje is goed, maar het is, denk ik, al gauw te veel... :roll:

Dialogen wel archaïsch taalgebruik. Daar waar nodig accesoires oude woorden geven. Oude uitdrukkingen gebruiken. Maar verder de alwetende verteller normaal hedendaags laten spreken. Zoiets?

Jazeker, op deze manier!
Ik laat in mijn jeugdboek tovenaars spreuken hardop uitspreken. Archaïsch taalgebruik doet het dan héél goed. De toverspreuk leeft gewoonweg meer met woorden als weldra en doch heus etc.

Er is al een organisatie waar we ons bij kunnen aansluiten:8)
Het Neerlandsch Genootschap ter bevordering van het Belegen Woord

http://www.belegenwoorden.nl/?page=NGBW%20start.htm

Geweldige site!

Fnuikend Oubollig :D

Super site, ik lig onder de tafel. Klotebibber :shock: , geweldig. Als ik een slecht humeur heb weet ik waar ik moet zijn.

Ik heb even op de site van Het Neerlandsch Genootschap ter bevordering van het Belegen Woord gekeken en bleef maar scrollen tot ik een belegen woord tegen kwam, totdat ik bedacht dat ik zelf natuurlijk al 'belegen' ben...

Heel leuke site! Heerlijk,

Trouwens, over archaïsch taalgebruik gesproken, is het niet sowieso leuk om dat te gebruiken? Ook in gewone boeken, bedoel ik dan.
In mijn laatste gedichten zitten ook veel woorden als reeds, immer, doch, nochthans etc.
Het geeft meer kracht aan wat je zegt vind ik. 'Reeds' is toch veel sterker dan 'al' ?!
In die gedichten gebruik ik trouwens ook plechtigere (is dat een woord?) zinnen.

Het is maar wat je archaïsch noemt.

edoch - doch - maar

Doch vind ik kunnen. Edoch dan weer niet (betekent trouwens "echter", niet echt "maar"). Stomweg gevoelsmatig, maar dus viert het archaïsch taalgebruik in mijn schrijven ook nog hoogtij, maar ik hou er wel van, en zal het dus blijven gebruiken.

Ja dat is waar. Toch is het niet een gangbaar woord.
Het is bijvoorbeeld noodzakelijk bij zinnen met alliteratie, als deze:

Eveneens zijn ogen vallen
dicht door de deinende, daverende, dwalende druk die de domme doch deftige dood dusdanig dichterbij brengt, dat blijven
verstijven
slechts vandaag kan:
morgen blijft immer verborgen

Maar ook gewoon omdat ik het mooier vind. En er altijd nuances zijn.
Stelling: er zijn geen twee woorden met exact dezelfde betekenis. (Synoniemen bestaan niet!)

Synoniemen bestaan inderdaad niet. Een woord is meer dan enkel semantiek. Achter een woord huist een gevoel, een klank, een verhaal, ...
Ja, gangbaar. Maar een roman moet toch niet in gangbaar taalgebruik geschreven zijn? Hij mag zich toch onderscheiden van het dagelijkse blabla?

Nee! Dat zeg ik ook niet, of bedoel ik in ieder geval niet.
Ik wil juist dat je van de taal alleen al kan genieten. De taal is voor mij een intrinsieke waarde, niet slechts een instrumentele. Hoewel het verhaal toch net een tikje belangrijker is.
Daarom is Lord of the Rings ook mijn lievelingsboek, en niet Ulysses.
;) (Ik weet dat je die boeken eigenlijk niet echt mag vergelijken...)
Verhaal boven de taal!

Ju: wat 'n interessante stelling?
Zou het niet leuk zijn als je hier een nieuw topic over startte?

Archaïsch woordgebruik kan wel in een historische roman, maar overdrijf niet. Je schrijft dan wel een historische roman, maar je schrijft hem wel in 2007. Dat moet ook blijken uit het verhaal.

Het moet de leesbaarheid natuurlijk niet afremmen, dat ben ik met je eens. Maar ik heb een paar maanden terug zo intens genoten van De Valse Dageraad van Jan van Aken, een historische roman die speelt in de vroege Middeleeuwen, dat ik me meteen afvroeg of het wel of niet accepteren van archaïsch taalgebruik nu meer iets is van smaak of van regels.
In mijn debuutroman, met toch wel een enigszins historische inslag, werden alle dochen, echters en jegensen er door de redacteur stelselmatig uitgezift, omdat ze dat te ouderwetsch vond.
En omdat ik nu met een historische roman bezig ben, en hem waarschijnlijk bij dezelfde uitgever wil laten uitgeven, zit ik hem een beetje te knijpen, want misschien moet ik mijn (tijdens het schrijven vanzelf zo ontstane) taalgebruik weer moderniseren.

Nee, dat niet. Het is op zich wel een interessante gedachte, maar ik heb mijn gedachten niet juist verwoord. Ik bedoelde stijl ipv verhaal. Een historische roman boordevol archaïsch taalgebruik past niet in 2007. Toen de klassiekers werden geschreven, schreven de meeste auteurs de taal die op dat moment werd geschreven/gesproken en waren ze dus in hun tijd modern. Dat hun taal tegenwoordig soms archaïsch overkomt, komt omdat levende talen continu in beweging zijn. Er verdwijnen woorden er komen woorden bij. M.a.w. een boek hoort bij de tijdgeest te passen. In 2150 zullen ze de door ons geschreven verhalen wellicht ook archaïsch vinden. Een historische roman uit 2007 volstoppen met oude woorden is geforceerd. In de dialoog kom je er nog wel mee weg en is het ook mooi, maar in de beschrijvingen zal het vooral ergernis opleveren.

Nou, dat laatste vraag ik me dus af. Ik ben gek op archaïsche en zeldzame woorden en grijp elke kans aan er een paar bij te leren.
Dat sommige (minder ervaren?) lezers een boek misschien terzijde zullen leggen als er te veel incourante woorden in voorkomen, kan ik me enerzijds wel voorstellen, maar anderzijds denk ik dat je echte taalenthousiastelingen een genoegen doet door zulk soort woorden te gebruiken.

Hoeveel 'echte taalenthousiastelingen' zijn er en hoeveel mensen die interesse hebebn in dat genre? Ja, meer bij de laatste. Je kunt beter dat archaïsche gedoe enkel in de dialoog doen, maar dan ook niet al te overdreven, natuurlijk.

Nou ja, ik vraag me af of mensen die dikke historische romans lezen, misschien wel meer 'lezer' (in de zin van: leesenthousiast) zijn dan mensen die dunnere boeken lezen die in vlotte, hedendaagse woorden geschreven zijn.
Ik kan er natuurlijk helemaal naast zitten, ik heb alleen mijzelf en mijn naaste omgeving als referentie. Ik merk dat mensen die veel lezen, minder aarzelen een dik boek met 'moeilijke' woorden of zinnen te pakken; mensen met minder leeservaring pakken eerder een dunner boek met eenvoudiger taal.

Ik denk dat je gelijk hebt, Eufdrie.

Dat denk ik voorzichtig ook, over het algemeen. Maar ik denk ook dat 'lezers van dunnere boeken' niet weten hoe toegankelijk een dikke historische roman kan zijn. En voor de 'moeilijke woorden' is er de verklarende woordenlijst achterin. Die heb ik ook gemaakt en de lengte valt reuze mee. Bovendien heb je met historische romans het voordeel dat er voor elk onderwerp een grote groep lezers te vinden is :wink: .

Een dikke historische roman voor een groter publiek toegankelijker maken door al te incourante woorden te vermijden? Ja, dat lijkt me niet eens zo'n gek idee. Maar toch, er blijven woorden waar je in een historische roman mijns inziens niet omheen kunt.
Natuurlijk kun je over een borstpantser praten, maar ik vind kuras in een historische context beter klinken. Net of zo'n woord de lading beter dekt. Het is ook voor een deel gevoelsmatig, natuurlijk.