Zelfcensuur en lange tenen

Het is uiteraard niet aan ons om te beslissen of iemand daarmee gekwetst kan worden ja, dan nee. Maar ik denk niet dat dat het beoogde antwoord is op je vraag. Bedoel je dat ook schrijvers hiermee soms worstelen in hun teksten? Dat ze soms bepaalde personages te snel zich gekwetst laten voelen? Op dat moment ben jij de schrijver toch en kun je toch niets anders dan beslissen of dat karakter al dan niet gekwetst is. Of bedoel je nu eerder een moreel dilemma? In dat geval: ik heb de neiging om nooit een blad voor de mond te nemen. Hierdoor kan hetgeen wat ik zeg soms heel bot overkomen. Echter bedoel ik het vaak alleen maar goed. Maar mocht ik iemand onbewust kwetsen en ik zie dit in, dan zijn excuses aangewezen. Is dit een beetje wat je bedoelt? Of heb je nog een ander dilemma voor ogen?

Het is het dilemma tussen moeten schrijven wat nodig is om je verhaal te vertellen, en de wens om daarbij niemand te kwetsen. Hoe speelt dat mee, bewust of onbewust, als je schrijft.

Oh dat probleem ervaar ik niet. Ik denk dat je het wel zou kunnen ervaren als je biografisch schrijft aangezien je een portret maakt van een persoon. Maar in een tekst? Zeker in verhalen denk ik dat je eigenlijk - weliswaar beperkt tot bepaalde grenzen - kunt doen en laten wat je wilt. In columns en dergelijke kun je natuurlijk wel iemand danig kwetsen, maar soms kun je zeker in dat genre niet anders als je het doel , waarvoor je de column schrijft, wil bereiken.

Je bedoelt dat je geen mensen wilt kwetsen door iets wat je in je (fictie)verhalen schrijft? Dat is een lastige. Je kunt je nog wel altijd achter je hoofdpersoon verschuilen, het is zijn mening, niet de jouwe, maar mensen die zich aangesproken voelen zullen je er toch persoonlijk op aankijken. Zelf merk ik dat ik ook terughoudend ben in het geven van expliciete meningen (al dan niet de mijne) in een verhaal. Ik durf nog geen cynische Frits van Egters neer te zetten en dat is jammer, want het remt me in het schrijven.

Hoe gaan jullie om met dat dilemma?

Ik blijf mezelf. Het is geen dilemma voor mij. Dat betekent dat ik bewust of onbewust iemand zal kwetsen. En ik ben nog maar de voorzichtige draak in de familie. })

Hoe gaan jullie om met dat dilemma?

Het kan al heel behulpzaam zijn om te onderzoeken wat eigenlijk het dilemma is. Je hebt het eerst over een chat, daarna over wat je schrijft en vervolgens over wat gelezen wordt. Nogal een rollercoaster van denken en voelen. Je openingszin is fout. Juist is: 'Vanmorgen gaf ik iemand een compliment in een chat, maar die persoon voelde zich gekwetst.' Net wat Yrret zegt, goed bij jezelf blijven.

Ik vermoed dat jezelf dit soort dingen afvragen, remmend werkt. Het is een vermoeden, ik vraag het mij nooit af. Als ik iemand wil kwetsen, in een tekst of in het echte leven, kwets ik. Ik wil dat zelden of nooit in het echt, in fictie reken ik echter graag af met een slag mensen die ik dom vind. Mensen die niet verder kijken dan hun neus lang is en oordeelzuchtig zijn, bijvoorbeeld. In het echte leven pareer ik die met een grapje, in fictie krijgen ze ervan langs. Voelt best lekker.

Dat herken ik ook in mijn eigen schrijven Anaïd. De grens tussen fictie en realiteit mag in mijn ogen niet te veel verwaterd worden. In fictie kun je lekker doen wat je wil. Superheld worden, is daar zo moeilijk als je het zelf wilt maken.

Goed onderwerp Ceridwen, Tja, waar eindigen iemands goede bedoelingen en beginnen iemands lange tenen? Met name in korte berichten, als een mailtje of een post, worden dingen soms anders opgevat als dat de schrijver het bedoelt. Sommigen zullen vragen om verduidelijking, anderen reageren, zo blijkt. Wat moet je ermee? Bij jezelf blijven denk ik, alhoewel het nogal frustrerend is als iemand je woorden of goede bedoelingen uit zijn voegen trekt. Zeker als je iemand niet kent en het daarbij lastig is iemand naar waarden in te schatten. Zelf steek ik mijn mening niet onder stoelen of banken, wel ben ik geneigd om af te haken als discussies gevoerd worden op de persoon en niet meer op de inhoud. Daar heb ik een hekel aan. Ook heb ik een hekel aan spijkers op laag water zoeken, puur om een klap uit te kunnen delen. (Dan denk ik altijd aan een liedje van lang geleden: I'm only happy when it rains. Niet heel aardig misschien, maar sommige mensen zeiken gewoon erg graag of horen zichzelf graag praten over wat er mis is met een ander.) Je bent verantwoordelijk voor je gedrag en je uitspraken, niet voor hoe een ander het opvat. Als mensen over grenzen heen gaan, die van jezelf of een ander, dan mag een ieder dat aangeven, maar dan wel op de inhoud, vind ik. Blijkbaar is dat voor sommigen lastig. Niet dat je hier erg veel aan hebt, maar zo sta ik erin. Groeten

Het kortere dilemma staat in #2, Hilde. Via omschrijft het heel raak. Ik wil ook een Frits kunnen schrijven. Of een brutaal nest met een grote mening. Blijkbaar rem ik mezelf daarin, omdat ik conflicten vervelend vind (zie #1). Dicht bij mezelf blijven is dan wel heel veilig, maar lost niets op. Dus ik denk, Anaid, dat je de spijker op zijn kop slaat. Er teveel over nadenken, bewust of onbewust, remt. Groter probleem is hoe je daar weer mee stopt.

We kruisen, Myssica. :) Ik heb er wel degelijk wat aan. Op die manier, door eerst je eigen grenzen duidelijk te zetten, kan ik 'bij jezelf blijven' wel begrijpen. Je niet om ver laten blazen door iemand die alleen happy is when it rains.

Interessant onderwerp. De remmende kracht van potentieel gekwetste lezers is iets dat mij ook bezighoudt en tegelijkertijd iets dat ik meer dan zat ben. Want daar gaat de creativiteit. Daar gaat het element dat een tekst zo levendig en eigen maakt. Juist van de vrijheid die schrijven zo mooi maakt, is dan weinig meer over. Er zijn een paar controverses geweest rondom Eminem, die naar mijn mening een van de meest creatieve, getalenteerde schrijvers (rapteksten zijn ook teksten) ter wereld is. Bepaalde mensen voelen of voelden zich gekwetst door zijn teksten. En hoewel ook vrouwen er regelmatig van langs krijgen, kan ik daar echt niet om wakker liggen. Ik lach erom en rap vrolijk mee. Mijn humor wordt vaak als hard ervaren, verneem ik van mensen die dichtbij mij staan. Op advies van anderen censureer ik mezelf dus al en zo krijgen lezers slechts een deel te lezen van wat ik eigenlijk te schrijven heb. Ik vraag mij vaak af of dit wenselijk is. Het liefst zou ik schrijven wat ik wil, maar als mensen het niet begrijpen of er zelfs door gekwetst raken, verdwijnt het beoogde positieve effect weer en heeft publicatie geen zin gehad (ik schrijf vanuit een positieve intentie en wil dat mensen genieten van mijn teksten, al is het via een omweg). Lastig. Ik heb een paar duidelijke morele grenzen die ik in mijn creatieve teksten niet wil overschrijden. Maar vaak blijf ik daar dus al onder zitten, terwijl ik zelf vind dat het nog aanvaardbaar is. Ook vind ik mijn teksten leuker als ik niet te veel rekening houd met potentiële overgevoeligheden. Al te correcte teksten vind ik maar lauw; ze maken weinig in mij los. Van 'echte' teksten, zoals bijvoorbeeld die van Eminem, kan ik genieten. Die raken mij. Dus ja, eigenlijk weet ik het antwoord wel: de eigen morele grenzen aanhouden en je niet laten afremmen door potentiële overgevoeligheden van anderen.

Het kortere dilemma staat in #2, Hilde.

Dat probeer ik te zeggen, Ceridwen. Ik lees geen dilemma, jij wel.

Iemand kwetsen is gewoon hartstikke rot, zeker heb je het niet zo bedoeld :( Het topic waar je naar refereert vind ik toch iets anders, omdat daar de naam van een plaats werd genoemd die erom bekend staat een bedevaartsoord voor bepaalde groeperingen te zijn. Groeperingen die graag met hun kale hoofd naast de grote adelaar bij de ingang een selfie maken en maar al te graag roepen dat de gruwelijkheden daar erg meevielen. Maw. wie werd er nu werkelijk gekwetst? De topicstarter of het in de post gebagatelliseerde lijdend onderwerp? En moet je dan maar niets zeggen? Soms is niets zeggen het ware kwetsen, denk ik dan. Op naar een liefdevol 2014 allemaal!

Maw. wie werd er nu werkelijk gekwetst? De topicstarter of het in de post gebagatelliseerde lijdend onderwerp? En moet je dan maar niets zeggen? Soms is niets zeggen het ware kwetsen, denk ik dan. Op naar een liefdevol 2014 allemaal!

Beide, Mirandala. Jouw corrigerende opmerking was volledig terecht. Echter, nadat Ovidia dat, vanwege jouw opmerking, had aangepast, werd het topic ineens een spreekbuis voor een ieder die iets wilde zeggen over inhoud van haar verhaal. En dat nam voor haar kwetsende vormen aan. Mijn mening. Dat is overigens een bekend fenomeen op SOL. Beoordelingen worden vaak gegeven zonder dat rekening wordt gehouden met een context die men niet kent. Over context kun je vragen stellen, maar dat wordt vaak verzuimd en maakt zo plaats voor concluderende beoordelingen over een totaal dat vaak nog niet eens bestaat. En dat is jammer. Ieder zichzelf respecterend redacteur/proeflezer beoordeelt primair de kwaliteit van de overdracht, de inhoud ervan is een secondair issue en blijft vooralsnog de verantwoordelijkheid van de schrijver. Discussies over de inhoud dienen plaats te vinden als het boek in de winkel ligt. En dan is het aan de schrijver daar wel of niet op te willen antwoorden. Uitgezonderd wat mij betreft, expliciet kwetsende intenties van een auteur. En natuurlijk gaan we voor een liefdevol 2014!

Uit ontbrekende empathie kun je gemakkelijk iemand kwetsen; dat doet iedereen op zijn tijd, denk ik. Dat is iets anders dan doelgericht kwetsen. Sommigen maken van dat laatste hun brood, zoals een Geen Stijl, PowNed en een Youp van 't Hek, die eens zei: 'Mensen beledigen is mijn beroep.' Ja, dan moet je wel. Je stoot iemand zijn brood niet uit de mond. Voor de rest zou ik niet weten wat er prettig is aan iemand kwetsen, noch in de literatuur, noch elders. Tegelijkertijd kan het wél gebeuren dat je door iets te schrijven iemand kwetst - wat echter absoluut niet de bedoeling was van je tekst.

Voor de rest zou ik niet weten wat er prettig is aan iemand kwetsen, noch in de literatuur, noch elders. Tegelijkertijd kan het wél gebeuren dat je door iets te schrijven iemand kwetst - wat echter absoluut niet de bedoeling was van je tekst.

C’est le ton qui fait la musique. Of is dat gewoon de kunst van schrijven? Ik denk het wel en wie durft te beweren dat hij daarin meester is?

Het probleem met lezen, online of elders, is dat je het moet doen zonder de non-verbale lichaamstaal en zonder de intonatie. Soms is dat heel precair. Soms ook niet.

Soms neem je direct stelling en soms vraag je eerst naar de precieze bedoeling van de ander. Op een ander forum kwetste ik iemand door direct stelling te nemen, terwijl de ander er niet klaar voor was, nog aan het aftasten was. Geen kwestie van botheid of lange tenen. Hooguit, te snel doordenken op basis van aannames, zonder de aannames te verifieren. Het komt bij mij voor, als ik een mij bekend pad meen te herkennen, waarover ik mijn zekerheden reeds heb. Dan blijkt het achteraf, toch een ander pad te zijn.

Ja, aannames! Dat is het. Dat ik refereerde naar het topic van Ovidia, Mirandala, is een aanname (al speelde het vast mee in mijn achterhoofd). Zelf nam ik aan dat ik het had over het verschil tussen chat, boek en irl gesprek. Ik nam ook aan dat ik dit duidelijk had gemaakt. Communicatie gaat vaak mis vanwege aannames. Mijn vriendin nam aan dat wat ik zei, negatief bedoeld was. Dat kwetste haar. Wat mij kwetste, is dat zij aannam dat ik het zo negatief bedoelde. In een gesprek kun je vrijwel direct zo'n foute aanname uit de wereld helpen. In een chat duurt het langer en kost het meer moeite. Voor je door hebt dat je via een boek iemand kwets is er al zoveel over gedacht en meegedaan dat er welhaast een publiek excuus nodig is om het weer goed te maken.

Is het niet mogelijk om via e-mail o.i.d. te zeggen dat je het juist positief bedoeld hebt? Ik weet wel dat mensen die een autobiografie/biografie schrijven vaak op hun kop krijgen omdat de genoemde personen dit niet willen. Hoewel je andere namen gebruikt, zullen ze zichzelf wel herkennen. Als je het beestje bij de naam noemt, zal het moeilijker worden. De een is nu eenmaal gevoeliger dan de ander. Wat je ermee moet? Gewoon doorgaan op de ingeslagen weg, vind ik.

Het incident zelf is inmiddels al opgelost, gelukkig, Tja. Maar het zette me wel aan het denken.

Eigenlijk hou ik me helemaal niet bezig met censuur (alleen zelfcensuur). Als het verhaal af is, of tenminste zover af dat ik er vanaf een afstand naar kan kijken, kan ik altijd nog besluiten of ik verderga met wat anders of niet. En dat schrijft heerlijk.

Dus ik denk, Anaid, dat je de spijker op zijn kop slaat. Er teveel over nadenken, bewust of onbewust, remt. Groter probleem is hoe je daar weer mee stopt.

Ik denk een tijdje aan negatieve reacties en ga dan weer verder. Het eraan denken is misschien niet verkeerd, maar de hoeveelheid gedachten wel. Zeker als dat remt tijdens het schrijven.

Ik kwetste vanmorgen iemand in een chat, terwijl ik dacht dat ik een compliment gaf. De eigenschap die ik bewonderde, vond zij bij zichzelf blijkbaar niet zo prettig. Ik voel me er zo rot over dat ik luid tegen mezelf zeg dat ze lange tenen heeft en zich niet zo aan moet stellen. Hieruit leer ik: - het is niet aan ons om te bepalen wanneer een ander zich gekwetst mag voelen - het kan heel moeilijk zijn om vast te stellen wat kwetsend is en wat niet - het is vervelend om iemand te kwetsen, vooral als dat je bedoeling niet is Maar in hoeverre hou ik daar eigenlijk rekening mee als ik schrijft? Degene die zich gekwetst voelt heeft ook een grote, remmende macht. Hij kan terug kwetsen, met de volle kracht van het gelijk achter zich. ('Het is niet aan ons om te bepalen wanneer een ander zich gekwetst mag voelen'). Het kan fijn zijn, om lange tenen te hebben. En ook schrijvers, of misschien juist schrijvers met hun gevoelige voelsprieten, willen liever niet gekwetst worden. Maar als je dat wilt vermijden, is het zelfs al een risico om een topic als dit te starten. Hoe gaan jullie om met dat dilemma? (mede nav topic van Ovidia, waarin zo schrijnend duidelijk wordt hoe lastig het soms kan zijn).

Wat vind je van mijn nieuwe broek? gevoel voor empathie stelt (mij) bij proeflezen regelmatig voor dilemma's. Moet je het zeggen, dat een stuk zoveel/teveel verbetering nodig heeft om überhaupt leesbaar te zijn? Wederom, gaat het daarbij vaak om de toon, die echter niet ten koste mag gaan van de boodschap. Ook: Aan de ene kant kun je vinden dat je iemand geen valse hoop moet geven. Maar vaak is er toch iets te vinden in zo'n tekst waar je een positief punt van kan maken. Soms is alleen een specificatie van de feedbackvraag al een hulp, wat is de plaatsers bedoeling met de tekst? Vind het dan echt naar als er iemand overheen walst met een: deze tekst is echt niks, niet te lezen, oid. Haast zo erg is het misschien wel, als er valse hoop wordt gewekt met onware complimenten, want dat is weer de andere kant: als die broek echt niet kan, moet dat eerlijk gezegd. In dat topic werd een precair onderwerp(vast onbedoeld) respectloos behandeld. Niets zeggen om de schrijvers gevoelens te sparen, dat maakt de (uitgestelde) klap des te harder. Want publieke reacties bij een boek in eigen beheer, of die van uitgevers bij een afwijzing, die zijn harder dan hard. Wat betreft de reacties( inclusief de zwijgers), is het de insteek om te helpen, een mening te verkondigen, je kennis boven die van een ander te stellen, of om op een anoniem jeugdig hart te trappen? Dat kan ieder alleen voor zichzelf beoordelen.

Iemand heeft niets aan: deze tekst is niets, ga eerst maar eens op de d't of t's letten. Dit kan ook fatsoenlijk gezegd worden.

Eigenlijk is dat een heel goed, nieuw onderwerp, Mirandala: "Wat vind je van mijn nieuwe broek": moeilijkheden bij feedback. Wil jij hem openen of zal ik het doen? Ik zie die vraag duidelijk als een ander probleem dan mijn probleem: "Kan ik deze broek wel aan naar het feestje van mijn moeder?", maar het is een zeer legitiem probleem als het gaat om schrijven en gelezen worden. Zeker een dilemma. Waus, wat zeg jij dat mooi: "De gedachte eraan is niet verkeerd, de hoeveelheid gedachten wel." Dat ga ik goed in mijn oren knopen. Dank je.

Ja Waus, dat is eentje om in mijn oren te knopen. Dat moet natuurlijk niet iedereen gaan doen anders lopen er zoveel misvormde oren rond. :D Maar serieus. Ik heb een heel manuscript in mijn virtuele la, fictie, stukjes autobiografie er doorheen, non-fictie, kortom van alles wat met gefingeerde namen en het loopt als een lappendeken door elkaar. Toch durf ik het nog steeds niet aan om het op te sturen, er leeft nog familie van me. Die herkennen hun eigen daden en hebbelijkheden vanzelf wel, hoewel ze uiteraard andere namen hebben en het verhaal zich afspeelt in een totaal andere omgeving. Stel dat een uitgever het wil uitgeven of dat ik er een E-pub o.i.d. van maak. Ik weet zeker dat ik op meterslange tenen trap, onvergeeflijk en verbannen uit het familiebestand. Het is gedeeltelijk zo dat ik dit dan bewust uitlok, maar het is ook zo dat ik genoot van het ongeremde schrijven. Dilemma: trap ik bewust op iemands tenen en kwets ik meerdere mensen? Of laat ik mijn plezier gehad hebben en het verder rusten? Soms ben ik vals of gemeen, hard en confronterend, vindt 'men'. Vaker kan ik echt empathisch zijn, maar daar lenen die personen zich dan ook voor. Ik heb mijn voorkeuren. Dat is een aspect dat bij dit topic tot nu toe ontbreekt, in mijn idee. Positieve voorkeur? Dan kwets je niet bewust. Je verifieert en communiceert met de ander voordat je iets als aannemelijk beschouwt. Zodra er van negatieve voorkeur, dat bestaat dus niet, dat is meteen afkeur of minachting sprake is, dan kwets je sneller, ten minste dat neem ik dan nu even aan.

Voor mij is het altijd lastig om te bepalen waar het plaagstootje ophoudt en waar het kwetsen begint. Mensen hebben naar mijn mening inderdaad te lange tenen, maar het betekent wel dat mensen gewoon niet meer verder lezen. Ik word ouder en ik merk dat ik inderdaad ten prooi ben gevallen aan zelfcensuur. Ik zou er vroeger zeker plezier aan hebben beleefd om deel te nemen aan christelijke schrijfwedstrijden met heidense teksten, maar nu doe ik die moeite niet meer.

Als ik iemand wil kwetsen, in een tekst of in het echte leven, kwets ik. Ik wil dat zelden of nooit in het echt, in fictie reken ik echter graag af met een slag mensen die ik dom vind. Mensen die niet verder kijken dan hun neus lang is en oordeelzuchtig zijn, bijvoorbeeld. In het echte leven pareer ik die met een grapje, in fictie krijgen ze ervan langs. Voelt best lekker.[/quote] Heerlijk omschreven. Ik heb je stukje even opgeslagen als inspiratie. Niet dat ik al mijn ergernissen wil verwerken in een verhaal, maar het maakt het wel echter.