Harde toon uitgevers noodzakelijk?

Het moge duidelijk zijn dat de macht van de uitgever veel te groot is versus de schrijver. Los van de 99 procent waardeloze slushpile omdat mensen gewoon niet kunnen schrijven maar denken te kunnen schrijven. Het e-book zou dan ook een zegen kunnen zijn voor de schrijvers. Het ideale scenario: Gratis aanbieden op internet als download-materiaal, sponsoring via bedrijven (zoals televisieshows ook gesponsord worden: ''dit programma werd mede mogelijk gemaakt door...''), de uitgevers puur de promotie laten doen, percentage van sponsorinkomsten aan uitgever geven en de rest in zakken van schrijvers. Dit is het ideale scenario, en een win-win situatie oor iedereen. Zo gebeurt het in de muziek-industrie en zo zou het ook ooit met boeken moeten gaan.

Ik snap niet wat dat e-Book ermee te maken heeft: of het nu papier is of virtueel, het boek heeft redactie en promotie nodig. De enige die je ermee buiten spel zet is de drukker. Bovendien snap ik niet wat je plan nu helemaal is: dat schrijvers hun eigen aanbod op hun site plaatsen? Dat gebeurt al massaal. Waar is die sponsoring voor nodig? Zo'n website beheren kost minder dan het opsturen van een manuscript. Welke bands in de muziekindustrie worden gesponsord? Ik ken er niet een. Ik zie niet hoe je voorstel een oplossing is voor de harde houding van uitgevers. De bekende uitgevers moeten dan toch de schrijvers van zich af meppen die met hen de promotie willen doen? En die sponsors: als die er al zijn willen die natuurlijk alleen meedoen als er een bekende uitgever de promotie doet, anders zit je sponsorgeld in 20 mappen e-boeken op drie hoog achter van de harde schijf.

Ik snap niet wat dat e-Book ermee te maken heeft: of het nu papier is of virtueel, het boek heeft redactie en promotie nodig. De enige die je ermee buiten spel zet is de drukker. Bovendien snap ik niet wat je plan nu helemaal is: dat schrijvers hun eigen aanbod op hun site plaatsen? Dat gebeurt al massaal. Waar is die sponsoring voor nodig? Zo'n website beheren kost minder dan het opsturen van een manuscript. Welke bands in de muziekindustrie worden gesponsord? Ik ken er niet een. Ik zie niet hoe je voorstel een oplossing is voor de harde houding van uitgevers. De bekende uitgevers moeten dan toch de schrijvers van zich af meppen die met hen de promotie willen doen? En die sponsors: als die er al zijn willen die natuurlijk alleen meedoen als er een bekende uitgever de promotie doet, anders zit je sponsorgeld in 20 mappen e-boeken op drie hoog achter van de harde schijf.

Ik zie graag dat het publiek, de markt, direct bepaalt wat goed is en wat niet, en niet één of andere stoffige uitgever die vaak alleen maar naar de literaire kwaliteit van een boek kijkt, zonder te kijken of een boek daadwerkelijk iets met de lezer doet. Dat is mijn idealisme dat er achter steekt. Op youtube kan gratis clipjes worden bekeken door kijkers. Youtube krijgt reclame-inkomsten, een deel daarvan verdelen ze over de muzikanten (afhankelijk van het aantal hits op youtube). De rol van uitgevers zal dus niet verdwijnen, maar het publiek zal eerder kunnen bepalen wat naar boven komt drijven. Bovendien: als iets gratis wordt aangeboden zullen meer mensen lezen. Het is een win-win situatie voor iedereen, ook uitgevers. Want er kan meer geld uit reclame worden onttrokken dan uit pure verkoop van boeken.

Een harde toon is niet altijd noodzakelijk, maar soms wel nodig. We leven immers niet allemaal op dezelfde wolk.

Ik heb geen last van die harde toon. Een duidelijke harde toon prefereer ik boven een vage afwijzing. Een vriendelijke duidelijke toon is prettiger, maar verder is het dezelfde boodschap. Die slushpile... ja, dat lijkt me nogal wat om die te doorworstelen. Ik heb dat tot enkele jaren geleden nooit zo beseft, dat die stapels zo groot zijn. Ik zou me best kunnen voorstellen dat uitgeverijen overstappen op een andere werkwijze en idd bepaalde eisen gaan stellen alvorens je een ms kunt insturen. Dat zou het voor mij niet leuker maken, maar begrijpen doe ik het wel. Gelukkig bestaat er tegenwoordig zoiets eigen beheer.

Aan de andere kant, uitgeverijen nemen nog steeds ongevraagde manuscripten in behandeling. Blijkbaar kunnen ze dus nog niet via andere kanalen aan voldoende nieuwe inbreng komen. Of ze zijn er gewoon niet naar op zoek op die manier. Maar waarom dan niet, vraag ik me af.

Hoe zouden uitgevers je moeten vinden? Als daar een mogelijkheid voor is, dan zou dat inderdaad heel veel werk schelen.

Hoe zouden uitgevers je moeten vinden? Als daar een mogelijkheid voor is, dan zou dat inderdaad heel veel werk schelen.

Misschien net zoals modellenbureau's dat doen? Of via schrijfdocenten?

Nou ja, misschien is dat een toekomstidee. Dat je jezelf als schrijver online profileert met een portfolio.

Veranderen van werkwijze kost tijd. Maar ik denk dat uitgeverijen er niet onderuit komen om het een en ander te wijzigen. Door de digitalisering wordt het aanbod van 'schrijvers' alsmaar groter. Zo ook het aantal uitgeverijen en dus meer concurrentie dan wel tegenwerking als ze niets doen. Ik weet niet of het hard moet noemen als mensen zichzelf een schrijver noemen en ze dan door een literair bureau worden afgewezen. Ken genoeg mensen die schilderen, fotograferen, zingen, etc... zonder dat ze via een bepaald 'erkend' bureau werken, maar wel hun brood er mee verdienen.

In Angelsaksische landen werken ze met agenten; het probleem dat wij hier met uitgevers hebben, hebben ze daar met agenten... Met zoveel aanbod op een markt waar relatief weinig vraag is, zullen weinigen het werk van velen moeten doorploegen. En als tussen dat vele werk verhoudingsgewijs veel troep zit, kan ik me voorstellen dat de weinigen moe en bot worden.

Voor zolang ik me kan herinneren is er sprake van dat de uitgevers bedolven raken onder bergen ongevraagd toegestuurde manuscripten. Let wel: ik heb het nog niet eens over de kwaliteit, alleen over de kwantiteit.

Maar dat hangt toch samen? Als alle manuscripten die echt onder de maat zijn niet zouden worden opgestuurd, scheelt dat zeker de helft - misschien wel driekwart - en blijft er al meer tijd en aandacht nodig voor de betere manuscripten. En bij de manuscripten die er wellicht uitgefilterd kunnen worden, heb ik het over het schrijfequivalent van de zangers die afvallen in de eerste ronde van Idols. Volgens mij zijn dat, als ik de filmpjes bekijk, de manuscripten die de meeste irritatie of vermoeidheid oproepen bij degene die dat allemaal door moet worstelen. Vanuit die irritatie kan ik me voorstellen dat iemand verhardt, maar ik blijf er wel bij dat de sarcastische, neerbuigende toon niet nodig is. Dat is iets anders dan duidelijk zijn.

Dat vraagt echter een aanpassing van de schrijvers waarvan ik denk dat ze niet bereid zijn dat offer te brengen. Ik heb de indruk dat "we" ons liever massaal laten afzeiken door uitgevers dan dat we een stap moeten zetten om kwaliteit aan te tonen.

Die kant gaan mijn gedachten ook op. Een systeem met een referentie, opleidingseis, cv of iets dergelijks zou dit ondervangen. Of voor mijn part het scouten dat jij noemt, of de literair agent waar iemand anders het over had (hoewel je dan misschien een soort probleemverschuiving krijgt). Als je je rijbewijs gaat halen denk je toch ook niet "weet je, ik heb nog nooit in een auto gezeten, maar het ziet er makkelijk uit en mijn ruimtelijk inzicht is best goed. Ik probeer dat examen gewoon te halen zonder lessen. Niet geschoten is altijd mis". Je vraagt nogal een investering van een ander, in ieder geval in tijd, terwijl de kans dat het lukt minimaal is. Kortom: meer respect van beide kanten?

Meer respect van beide kanten ben ik met je eens. Maar laten we duidelijk wezen: zolang een uitgever expliciet op zijn website aangeeft hoe ze manuscripten willen ontvangen. kun je niet spreken van ongevraagd toezenden. Dan hadden ze moeten zeggen: sorry, stuur ons niets. Bij iedere handelstransactie wordt men geacht zakelijk en correct op te treden. Het aannemen of afwijzen van een manuscript is niets anders. Ik heb geen moeite met een 'past niet in het fonds'-brief. Ik hecht er wel aan, dat de transactie correct en binnen de door de uitgever gestelde termijn wordt afgehandeld. Uitgevers zouden de stortvloed kunnen reguleren door als eis te stellen dat ieder manuscript vooraf is 'goedgekeurd' door een erkend manuscriptbureau. Dat vraagt een extra investering van de schrijver, wat al meteen een drempel opwerpt voor de overenthousiasten. En dat is meteen brood op te plank voor ervaren schrijvers die een bijverdienste zoeken.

Zelf ben ik meer een voorstander van opbouwende kritiek. Puur omdat je daar mee verder kunt. Maar anderzijds denk ik ook dat het ook knap lastig is voor een uitgeverij om telkens een MS adequaat te onderbouwen. Denk maar eens aan een sollicitatieprocedure waar 500 mensen solliciteren op één baantje. Een bedrijf moet dan 499 redenen bedenken voor een afwijzing. Gewoon niet te doen. Tegenwoordig is bijv. Linkedin een handig middel waar ze het kaf van het koren kunnen scheiden, zonder mensen te beledigen dan wel hard uit te vallen. Ze kunnen vissen in een grote vijver en beschikken snel over vele gegevens. Idem dito om met elkaar in contact te komen. Voor beide partijen erg handig. Een uitgeverij zou zich eerder moeten afvragen waarom ze, bij een eerste aanbod, nog over een compleet MS willen beschikken en dit ook nog per post laten opsturen. Al vijftien jaar bestaat er email en m.i. kan het allemaal een stuk efficiënter en effectiever. Krijg meer de indruk dat ze zich krampachtig vasthouden aan de huidige methode in plaats van nieuwe mogelijkheden te benutten.

@Graylorne: klopt, ik snap eigenlijk ook niet waarom ze dat systeem handhaven, als het ze blijkbaar zo veel kost en zo weinig oplevert. @Chris10: ik bedoel ook niet dat ze elke afwijzing moeten motiveren. Duidelijk, kort en beleefd lijkt me prima. Waar ik een probleem mee heb is die minachtende, grove houding, in het gezicht van de schrijver of achter zijn rug om. Bij schrijfwedstrijden gebeurt het ook wel eens. Ik geloof dat Write Now er zelfs om bekend staat dat in het juryrapport eerst het gros van de inzendingen wordt afgekraakt alvorens de winnaars bekend worden gemaakt. Is dat per se nodig? En dat is nog een wedstrijd met jonge deelnemers ook. Bij de prijsuitreiking een van de voorrondes dit jaar verzuchtte de jury bijvoorbeeld, in een betoog over het algemene lage niveau: "We moeten blij zijn dat ze geen bushokjes slopen, maar schrijven". Nou, da's dan nog iets, gelukkig maar.

Een uitgeverij zou zich eerder moeten afvragen waarom ze, bij een eerste aanbod, nog over een compleet MS willen beschikken en dit ook nog per post laten opsturen. Al vijftien jaar bestaat er email en m.i. kan het allemaal een stuk efficiënter en effectiever. Krijg meer de indruk dat ze zich krampachtig vasthouden aan de huidige methode in plaats van nieuwe mogelijkheden te benutten.

Ik denk juist dat het per post opsturen een van de drempels is om ongewenste manuscripten buiten de deur te houden. Iedere Jan Doedel kan immers een Word-document volkladderen en met een knop op Verzenden de boel versturen. Om het te printen en op te sturen moet je eerst als schrijver een investering doen (printer, papier, inkt, porto, tijd). Daarnaast hoor ik van veel mensen dat ze, om iets prettig te kunnen lezen en het overzicht te bewaren, de digitale documenten alsnog afdrukken. Dat kost de uitgever geld: waarom dan niet aan de schrijver gevraagd het al af te drukken? Je hebt dan gelijk een indruk van de omvang van het manuscript en de zorgvuldigheid van de schrijver. Het probleem neerleggen bij manuscriptbureaus lijkt me niet zinvol: dan ontlast je weliswaar de uitgever, maar je legt dan een hele grote druk bij de bureaus: als zij aangeven dat iets niet goed is en het wordt op een andere manier een gepubliceerd succes, dan zal hun stempel van goedkeuring minder waarde krijgen en daarmee snijden ze zichzelf in de vingers. Een manuscriptbureau is natuurlijk geen uitgever, ze hebben andere belangen en het groene licht van een bureau wil niet zeggen dat een uitgever het verhaal wil uitgeven; andersom kan een uitgever nog best brood zien in een afgekeurd manuscript op grond van de inhoud. Ik dacht dat de term "ongevraagd toegestuurde manuscripten" de algemeen gangbare term was voor alle manuscripten die bij een uitgever terecht komen zonder dat die uitdrukkelijk de opdracht aan een schrijver had verstrekt. Wat ik overigens wel merk, is dat schrijvers elkaar aanmoedigen om toch maar iets op te sturen naar uitgeverijen die op hun site niet uitnodigen om manuscripten op te sturen en in enkele gevallen zelfs expliciet zeggen geen manscripten te willen ontvangen. De constructie met de manuscriptbeoordelingsbureau's lijkt overigens ook op POD: als je niet betaald, wordt je niet uitgegeven. Terwijl er natuurlijk best schrijvers zijn die wel in staat zijn in fatsoenlijk Nederlands een goed leesbaar verhaal te schrijven. Waarom zou je die op extra kosten willen jagen?

Ik denk dat zo'n manuscriptbureau kan fungeren als een eerste filter. Ik meen dat de meeste Amerikaanse uitgevers al niets meer accepteren als het niet door zo'n bureau is voorgeselecteerd. Natuurlijk is het een belasting, maar toch niet meer dan voor, zeg de docenten die een eindexamenkandidaat ondervragen. Een een enkele misser, dat kan een redacteur ook overkomen. Of Paul Sebes, wat dat betreft. Een van die twee in het filmpje zei al zoiets. Als dat een keer gebeurt, jammer. Het moet natuurlijk geen regel worden. Daarbij zou ik denken dat in zo'n situatie juist zo'n bureau aan een kwaliteitseis moet voldoen. Net als die rijschoolhouder waar je tenslotte toch maar naar toe gaat. Een passend diploma lijkt me een voorwaarde, maar ik schat het realistiser in om die eis bij de beoordelaars neer te leggen dan bij de hoopvolle schrijvers. Zo'n bureau werkt nu al met verschillende niveaus van beoordeling. Als je een goed verhaal hebt, kan je voor een paar honderd euro klaar zijn. Zo'n investering mag je voor een eerste toch wel eisen? Als je iets opstuurt naar een uitgever die zegt dat hij zoiets niet wil, dan ben je niet slim bezig. Het wordt wat anders als een gevestigde schrijver je daar introduceert, maar op eigen houtje of zomaar een advies? Lijkt me niet handig. Twijfel je, dan kun je altijd even een email sturen of ze een manuscript accepteren. dat werkte in mijn geval bij de Wereldboekerij ook. Niet dat ze het wilden uitgeven, maar ze hebben het in handen gehad.

Jamie, die reactie 'achter je rug om' is alleen maar menselijk. Dat is nodig voor je eigen moreel, denk ik. Het is bekend dat chirurgen onder hun werk ook zoiets doen en ik verzeker je dat het bij ons op school in de docentenkamer ook gebeurt. En bij ons is iedereen heel gemotiveerd. Maar het moet binnenskamers blijven. Afkraken in het openbaar... Idols, iemand? Ik kijk zelf nooit tv, maar die programma's werken toch ook zo? Da's de tijdgeest. En nee, dat vind ik niet goed. Maar dat heb ik met de tijdgeest wel meer, tegenwoordig.

Ja, uitg. Contact sprak trok indertijd na afloop van hun wedstijd ook een Idols sprintje. Je zag het terug in het juryrapport en in de reclame uitingen. Ik geloof niet dat het aansloeg. Toch deed men dat vroeger ook: Vincent van Gogh? Kunstenaars zijn vogelvrij: je mag over ze roddelen en je mag van ze stelen (gezien de roep de laatste jaren om gratis boeken en muziek aan de ene kant en het gemekker over zelf de broek op houden aan de andere kant). Graylorne, volgens mij werk uit. Marmer al op deze manier. (Genre)debutanten moeten eerst langs een MB zijn geweest en zelf redactie inkopen als het nog niet in orde is. Het zal vast de slushpile verkleinen. Toch denk ik dat de meeste uitgevers nog steeds blij zijn met hun stapeltjes om uit de kiezen. Je zal maar willen inspelen op de tijdgeest of op interne beleidsveranderingen en dan eerst moeten gaan speuren naar passende manuscripten. Waar te beginnen!

Je hebt gelijk. Op hun website wordt duidelijk aangegeven dat ze: a) graag manuscripten ontvangen en b) dat debutanten een aanbeveling en een beoordeling van een ervaren schrijfcoach of redacteur moeten bijsluiten. Ik weet het niet, Ceridwen, maar zo krijg je toch ook een breed scala aan nieuwe auteurs binnen? Alleen is het goedkoper en kost het minder tijd.

Die kant gaan mijn gedachten ook op. Een systeem met een referentie, opleidingseis, cv of iets dergelijks zou dit ondervangen. Of voor mijn part het scouten dat jij noemt, of de literair agent waar iemand anders het over had (hoewel je dan misschien een soort probleemverschuiving krijgt). Als je je rijbewijs gaat halen denk je toch ook niet "weet je, ik heb nog nooit in een auto gezeten, maar het ziet er makkelijk uit en mijn ruimtelijk inzicht is best goed. Ik probeer dat examen gewoon te halen zonder lessen. Niet geschoten is altijd mis". Je vraagt nogal een investering van een ander, in ieder geval in tijd, terwijl de kans dat het lukt minimaal is. Kortom: meer respect van beide kanten?

Wat is dit voor onzin? Een cv met opleidingseisen zelfs. Dit is totale onzin. Het is juist de autodidact die met meesterwerken komt, niet de persoon die vier jaar literatuurwetenschappen heeft gestudeerd en 200 meesterwerken technisch kan analyseren maar de creativiteit van een pindanootje heeft. Godzijdank heb je geen diploma nodig om als schrijver door te breken, en dan wil jij er ook nog eens een opleidingseis aan vastplakken. Nooo waaayyy alsjeblieft. Er zit al genoeg middelmaat tussen. Met diplomazwaaiende studentjes die niets van het leven hebben geleerd en niets van het leven kennen, daar zwermen er al genoeg van rond. Dat is allemaal garantie voor pure middelmaat. Deze mensen moeten JUIST weggefilterd worden. Ik zie liever een ware artiest doorbreken, geen studentjes die met de zoveelste grachtengordel-middelmaat aan komen kakken, met hier en daar een kek woord die ze op de unie hebben geleerd ertussen, emotionele triggering van niks, diepgang van een dubbeltje. Absoluut geen opleidingseis en cv. Dat zegt allemaal helemaal niets. Hooguit een garantie voor middelmaat.

Wat betreft de zogenaamde 'harde toon': Wat is er mis met duidelijkheid? Maar heel weinig mensen kunnen goed schrijven. Net zoals maar weinig mensen goed genoeg kunnen zingen om er mee op te treden. Waar Sebes in dat fragment op doelt is dat veel amateurs weinig zelfkennis lijken te hebben. Dat blijkt uit de kwaliteit (of het gebrek er aan) van de slushpile. Wie talloze keren is afgewezen, of dat nu met zingen is of acteren of schilderen of met schrijven, zou zichzelf toch eens achter de oren moeten krabben. Of ben ik nu ook te hard? P.S.: Uitgeverijen zoeken continue zelf naar nieuwe schrijvers. Redacteuren volgen schrijfwedstrijden, scouten journalisten en zijn juist altijd zelf op zoek naar nieuw talent.

Ik denk dat zo'n manuscriptbureau kan fungeren als een eerste filter. Ik meen dat de meeste Amerikaanse uitgevers al niets meer accepteren als het niet door zo'n bureau is voorgeselecteerd.

Dat zijn literair agenten (die wel vaak bijbeunen als redacteur of manuscriptbureau). En die krijgen ook meer en meer te maken met een slushpile. Het verschil tussen een manuscriptbeoordelaar en een literair agent is over het algemeen: - het bureau moet je betalen voor de diensten, ongeacht of het boek wordt uitgegeven, de literair agent vraagt een deel van de royalties als het boek wordt uitgegeven - het bureau let in eerste instantie op de manier waarop het is geschreven, de literair agent zal primair kijken naar of een boek door een (bepaalde) uitgever gepubliceerd kan worden - de literair agent gaat namens de schrijver onderhandelen met de uitgevers, de bureaus hebben geen formele contacten met uitgevers

Daarbij zou ik denken dat in zo'n situatie juist zo'n bureau aan een kwaliteitseis moet voldoen. Net als die rijschoolhouder waar je tenslotte toch maar naar toe gaat. Een passend diploma lijkt me een voorwaarde, maar ik schat het realistiser in om die eis bij de beoordelaars neer te leggen dan bij de hoopvolle schrijvers.

Uitgeven is een vrij beroep, aan een uitgever worden geen eisen gesteld (behalve een eenmalige registratie die wat kost). Ook de manuscriptbeoordelers zijn "vrij": iedereen mag zich op die markt begeven, gekwalificeerd of niet. Maar is het dan niet vreemd om hun wel om een diploma te vragen en de schrijvers niet? Waarom moet je bij je manuscript niet gewoon een diploma overleggen, bijvoorbeeld minimaal een acht voor Nederlands op havo niveau? Of dat je bij instituten eerst een examen af moet leggen, vergelijkbaar met het rijexamen (deels theorie, deels praktijk). Nog altijd is het geen verplichting om rijlessen te nemen voordat je examen gaat doen, het vergroot alleen de kans dat je slaagt (en die theorie daar heb je helemaal geen rijschool bij nodig als je een beetje kunt leren). Dat geschreven hebbende: het is belachelijk dat Nederlands verplicht is op school en dat er dan nog zo ontzettend slecht geschreven wordt (overigens ook een klacht van universitair docenten van de oude stempel). In theorie zou je met een vmbo-T (voorheen mavo) diploma op het laagste niveau nog een eenvoudige, maar fatsoenlijke tekst moeten kunnen schrijven.

Zo'n bureau werkt nu al met verschillende niveaus van beoordeling. Als je een goed verhaal hebt, kan je voor een paar honderd euro klaar zijn. Zo'n investering mag je voor een eerste toch wel eisen?

Zolang er schrijvers zijn die al goed schrijven voordat ze debuteren, en zolang er geen keurmerk is voor bureaus is dat geld wegsmijten. Je kunt het beter andersom doen: de uitgever vragen welke bureaus hij zou willen adviseren.

Ik zie dat Schlimazlnik weer voor literaire middelmaat aan het pleiten is. Gymnasium-studentjes met een 8 voor Nederlands zou een criterium moeten zijn. Er is geen grotere garantie voor middelmaat dan dit criterium.

Uitgeven is een vrij beroep, aan een uitgever worden geen eisen gesteld (behalve een eenmalige registratie die wat kost). Ook de manuscriptbeoordelers zijn "vrij": iedereen mag zich op die markt begeven, gekwalificeerd of niet.

Mee eens. Maar mijn idee is dat de manuscriptbeoordelaar als een expert fungeert. Dan zie ik hem als een makelaar: hij hóeft geen opleiding te hebben, maar voor zijn betrouwbaarheid zou het beter zijn. Een examen voor schrijvers lijkt me lastig. Als je werkelijk kunt schrijven, maar problemen hebt met grammatica, zou je misschien nooit een certifikaat krijgen, terwijl een uitgever voor een echt goed manuscript die d's en t's er graag zelf bij zet.

het is belachelijk dat Nederlands verplicht is op school en dat er dan nog zo ontzettend slecht geschreven wordt

Nederlands is al jaren een verwaarloosd onderdeel in het middelbaar onderwijs. Schandalig maar waar. Je moedertaal als bijvak. Ik ging er in mijn idee vanuit dat er een keurmerk moet komen voor manuscriptbeoordelaars, of tenminste een voltooide relevante opleiding. Een goede beoordelaar kijkt nu al naar de uitgeefbaarheid van een manuscript en er zijn bureaus die (tegen betaling) willen bemiddelen tot aan de deur. Dan kom je al een eind in de richting.

Zolang er schrijvers zijn die al goed schrijven voordat ze debuteren

Hoeveel zullen dit er zijn? Gezien het aantal manuscripten dat nu uit de slushpile gevist wordt, zijn het er niet veel. Desnoods kun je als uitgever stellen dat ze bij uitgave het geld voor de beoordeling terugkrijgen. Lijkt me nog niet eens zo'n onredelijke gedachte.

Er zijn genoeg mensen die het zich niet zomaar kunnen permiteren om een paar honderd euro uit te geven aan iets dat niet levensnoodzakelijk is, en al helemaal niet als daar geen enkele garantie tegenover staat. Het zou wellicht leuk zijn voor de manuscriptenbeoordelers, maar zou een uitgever werkelijk een pareltje willen mislopen alleen omdat dat is geschreven door iemand die het financieel minder breed heeft? En een diploma eisen lijkt mij helemaal belachelijk. Ik heb voor mijn beroep ook geen enkel diploma, waarom zou ik dat dan wel nodig hebben om te schrijven? Ik begrijp dat het voor uitgevers vervelend werk is om de slushpile te verwerken, en voor schrijvers om op die slushpile te belanden, maar zo gaat het toch met elke sollicitatieprocedure? Er zijn uitgeverijen die (al dan niet "voorlopig" - bij Verschijnsel staat het geloof ik al zeker een jaar op hun website) geen ongevraagde manuscripten aanvaarden en dus blijkbaar een andere bron hebben gevonden (wedstrijden? publicaties in literaire tijdschriften? aanbevelingen door agenten of andere kenners? netwerken?). Ongevraagd toch insturen naar zo'n uitgeverij, lijkt mij niet verstandig. Ik denk dat ik sowieso altijd eerst contact zou opnemen voor ik iets instuurde - is dat niet gebruikelijk? Over die harde toon, is dat niet grotendeels iets "binnenskamers"? Heeft er iemand hier werkelijk al eens een harde afwijzingsbrief gekregen en niet gewoon "past niet in ons fonds"?

[quote=schlimazlnik]

Maar is het dan niet vreemd om hun wel om een diploma te vragen en de schrijvers niet? Waarom moet je bij je manuscript niet gewoon een diploma overleggen, bijvoorbeeld minimaal een acht voor Nederlands op havo niveau? Of dat je bij instituten eerst een examen af moet leggen, vergelijkbaar met het rijexamen (deels theorie, deels praktijk). Nog altijd is het geen verplichting om rijlessen te nemen voordat je examen gaat doen, het vergroot alleen de kans dat je slaagt (en die theorie daar heb je helemaal geen rijschool bij nodig als je een beetje kunt leren). Dat geschreven hebbende: het is belachelijk dat Nederlands verplicht is op school en dat er dan nog zo ontzettend slecht geschreven wordt (overigens ook een klacht van universitair docenten van de oude stempel). In theorie zou je met een vmbo-T (voorheen mavo) diploma op het laagste niveau nog een eenvoudige, maar fatsoenlijke tekst moeten kunnen schrijven.

Ik snap dit niet helemaal. Wil je dit uitleggen? Het lijkt er op alsof je er voor pleit dat mensen met een hoog cijfer voor Nederlands voorrang moeten krijgen bij het beoordelen van hun manuscript door een uitgever, maar ik kan met niet voorstellen dat je dat bedoelt. Dat zou zoiets zijn als zeggen: je mag pas contact opnemen met Motown als je op de havo een acht voor muziek had. Het gaat er toch enkel om wat de kwaliteit van het manuscript is?

Ik snap dit niet helemaal. Wil je dit uitleggen?

Als je kijkt naar de redenen waarom manuscripten worden afgewezen door uitgevers, dan scoort "onvoldoende beheersing van de taal" heel erg hoog. Als er drie fouten per zin op de eerste bladzijde staan, dan denk ik niet dat een uitgever gaat kijken of het verhaal nog wat wordt. Ik heb het dan over basale zaken als interpunctie, grammatica en spelling die iemand al aan het einde van de basisschool onder de knie had moeten hebben (althans, in mijn tijd). Daar komen dan nog dingen bij als schrijfstijl en narratieve vaardigheden. Bij mijn weten wordt dat op de middelbare school onderwezen. Weliswaar op een basaal niveau, maar toch. En dan nog hapert het daaraan in veel teksten. Dat mensen hun taal onvoldoende beheersen om een redelijk leesbare tekst af te leveren vind ik bijzonder slecht van het onderwijs in Nederland. Nu zal een gemiddelde loodgieter daar niet van wakker liggen, maar van een schrijver mag je toch op zijn minst enig niveau verwachten. Taal is waarmee je het moet doen als schrijver. Je wordt immers ook geen kennelhouder als je niet met honden om kunt gaan. Dus, ja, ik ben er wel voor dat mensen die bij een uitgever gaan solliciteren als schrijver een CV overleggen met hun diploma's en certificaten waaruit blijkt dat ze voldoende kwaliteiten hebben als schrijver. En dan kun je wel lyrisch zijn over het lezen van manuscripten, maar ik heb een donkerbruin vermoeden dat veel manuscripten niet eens worden gelezen en dat ze al op basis van de begeleidende brief en de synopsis worden afgewezen. Als je je einddiploma met een 5 voor Nederlands hebt gehaald en niet aantoonbaar iets op literair gebied hebt gepresteerd (schrijfcursussen bij bekende instituten, inschakelen manuscriptverbeteraar), dan zou ik, als ik een drukbezette uitgever was, ook niet de moeite nemen het manuscript te openen. De insteek van een schrijver is vaak "de taal maakt niet uit, want het onderwerp is zo interessant dat dit wel uitgegeven moet worden!" Daarmee maken schrijvers zichzelf belangrijker dan ze zijn. Volgens mij scoorde "oninteressant onderwerp" ook erg hoog bij afwijzingsredenen. Sneu voor alle verlichten, zieken en getraumatiseerden die hun verhaal kwijt willen aan lotgenoten, maar daar zijn (literaire) uitgevers niet voor. Ik wil niet beweren dat iedereen die een voldoende voor Nederlands had een publicabel manuscript kan schrijven, maar de kans op afwijzing wordt wel kleiner als je een beetje benul van taal hebt. We moeten eens af van die kneusjescultuur waarin iedereen denkt recht te hebben op publicatie en succes, al kunnen ze niets. De X-factor en zo illustreren dat heel duidelijk. Beheers je je stem niet? Dan wordt je afgemaakt, hoe leuk het liedje inhoudelijk ook is. Wil je een verhaal schrijven en laten publiceren? Zorg dan eerst maar dat je je primaire instrument, de taal, tot op zeker niveau onder de knie hebt.

Wil je een verhaal schrijven en laten publiceren? Zorg dan eerst maar dat je je primaire instrument, de taal, tot op zeker niveau onder de knie hebt.

Mooi gezegd. Hier ben ik het helemaal mee eens. Als jij in je eerste zin al 3 taalfouten maakt, vind ik het helemaal terecht dat je verhaal afgewezen wordt. Voor jou 100 betere, denkt een uitgever dan. Waar ik het niet mee eens ben is het idee om een CV bij te sluiten. Ik vind dat dit los moet staan van jouw eindproduct; het verhaal. Dit is ook zo mooi aan schrijven: iedereen kan het leren. Als laatste, over de harde toon. Duidelijkheid, dat is het belangrijkst. Het moet duidelijk zijn voor een schrijver dat zijn verhaal afgewezen is. Tuurlijk, als schrijver is het fijn als je precies weet waarom jouw verhaal afgewezen is, maar grote kans dat dit leidt tot een discussie. Het doet me denken aan audities. Als je meedoet aan een grote auditie krijg je ook alleen een simpele afwijsmail met: Bedankt voor je deelname, maar helaas, je bent niet degene die we zochten. Misschien hard, frusterend, maar wel lekker duidelijk en er is geen discussie mogelijk.

Als je zeker wilt zijn dat er literair prutswerk op de markt komt dat niets toevoegt aan de literatuur, dan moet je vooral de eis gaan stellen dat alleen gymnasianten met minimaal een 8 voor Nederlands een boek bij de uitgever mogen inleveren. Studentjes zonder levenservaring, die niets hebben meegemaakt, op school zijn gebrainwasht door vastomlijnde theoretische modellen, vol zijn gegooid met kekke literaire woordjes. Hoppa, nog meer grachtengordel-literatuur en een elitair gesloten kringetje dat nog nooit iets heeft toegevoegd aan de literatuur. Wil je écht topwerk krijgen dan moet je de artistieke autodidact hebben, schrijvers die out-of-the-box durven denken, met taal durven spelen, nieuwe inzichten kunnen bieden. Niet de in driedelig pak gehesen grijze muizen-schrijver die in sociaal wenselijke taal communiceert en een keurig cv met een 8 voor Latijn kan inleveren. Ik zit niet te wachten op dat soort pseudo-literaire figuren. Niemand zit daarop te wachten. Censuur aan de poort is een volslagen waanzinnig idee dat volkomen averechts werkt. Uitgevers zullen gewoon door de slushpile moeten wroeten op zoek naar briljantjes. Zo is het altijd geweest, en zo zal het altijd blijven. Mensen die het ei van Columbus opnieuw willen uitvinden zeggen niets anders dan: ik ben beter dan de rest omdat ik een 8 voor Latijn had. Ja, maar kun je ook een onvergetelijke roman schrijven, heb je de geniale creativiteit om iets nieuws te scheppen, iets wat niet binnen een klaslokaal te leren valt? Zoja, lever je manuscript gelijk in. Zonee? Dan word je manuscript gewoon op de composthoop gegooid, ondanks die 8 voor Latijn en Grieks.