objectieve versus subjectieve taalverbetering

Ja, ik denk dat ik het liefst leer van iemand die dagdagelijks literatuur beoordeeld met een literairwetenschappelijke bril. Iemand die er middenin zit elke dag en wiens mening wordt gedeeld door vakgenoten. Die met collega's werkt die onafhankelijk van elkander quasi hetzelfde oordelen over je werk. Waarbij smaak bijna niet meespeelt, maar het oog van de criticus die met een grote voorspelwaarde kan zeggen of iets als literatuur zal onthaald worden of niet.

Je hebt gelijk. Eigenlijk kan ik het beperken tot de omschrijving dat het iemand moet zijn, wiens mening wordt gedeeld door collega-verbeteraars die onafhankelijk van hem of haar het werk op dezelfde wijze zouden verbeteren. (Uiteraard, mits wat speling). De zaken waarrond je consensus bereikt onder verbeteraars over je werk, kan je dan makkelijk aanvaarden. Maar de vraag moet niet zijn: waar vind ik die (als je moeite doet vind je zo iemand wel)? De vraag moet zijn: wie kies ik als leraar/verbeteraar. Wat is mijn criterium (of zelfs een universeel criterium) dat mij een goede verbetering garandeert? Want als de vraag is: "waar vind ik die?", suggereer je toch wel dat je zo iemand niet in verbeterland zal vinden? Wat ik jammer zou vinden. Een vriend van mij is bvb. licentiaat klassieke talen, en ik weet dat hij zich sterk houdt aan strenge taalregels en criteria, die mij objectief lijken. Alleen heeft ie het op dit moment enorm druk. Maar volgens mij zijn dat goede schrijfdocenten.

Maartenn, mischien is het dan voor jou een idee om je in te schrijven aan de unief voor een college verhaaltheorie. Ik had een prof die de hedendaagse benaderingen binnen de verhaaltheorie regelmatig illustreerde aan de hand van Harry Potter en de technieken die JK Rowling daar gebruikte. Ik denk dat zo een cursus voor jou misschien leuker zou zijn dan een schrijfcursus zoals je ze hier op de site soms aangeprezen ziet. Verschil is natuurlijk, dat je in een college verhaaltheorie zelf geen verhalen gaat zitten schrijven, en bij een schrijfcursus wel.

Je moet je eigen ´verbeteraar´ worden. Een garantie op een goede verbetering is er niet, tenzij je zelf je hoofd erbij houdt. Een vriend van mij gaf zijn werk aan een neerlandicus. Hij kreeg het terug met verbeteringen die technisch klopten.

, maar die, door eleminatie van het subjecte, de sfeer van het verhaal ernstig aantasten.

Mijn vriend nam over wat hij wenselijk achtte en stuurde het werk toen door naar een vriendin, die beeldend kunstenares is met een grote kennis van klassieke kunst. Ze studeert schoonheid, zegt hij zelf. Hij kreeg het terug met opmerkingen die de mystiek van het verhaal benadrukten. Ze voegde lijnen toe naar de klassieke oudheid en wees hem op enkele dubbele bodems waar hij zich nog niet bewust van was, zodat hij die gebeurtenissen uit kon bouwen. Ze vergat daarbij vrolijk de techniek van het schrijven, dat mocht hij zelf oplossen.

Hij nam over wat hij wenselijk achtte en stuurde het verhaal toen naar mij. Ik las het en stelde kleine, algemene vernaderingen voor. Ik dacht daarbij niet aan zijn stem en klank, maar dacht als een lezer, wat begreep ik, wat leidde me tot misverstanden. Hij nam over wat hij wenselijke achtte, behield zijn eigen stem en stuurde het verhaal toen naar de uitgeverij van zijn keuze. Het was in een keer raak. Drie verschillende mensen, die op een verschillende manier naar de tekst keken. Eén kapitein op het schip, die besloot wat hij wilde houden en wat hij wegdeed en de regie hield over de manier waarop hij dat deed.

Door alleen regeltjes te volgen, schrijf je geen goed verhaal. Daar moet namelijk gevoel uit spreken en als je alles volgens de regels doet, kan dat volgens mij niet.

Op cursussen leer je richtlijnen. Zo bouw je spanning op, zo introduceer je een personage, zo... Maar het kan ook anders, als jij een nieuwe manier vindt die bij je past, hoef je niet per se die richtlijnen te volgen.