#589 operatie Walküre

Zijn ogen zijn leeg. Starend naar de mannen tegenover hem, zonder ze te zien. Net als toen, hoeveel dagen geleden nu? Ik kan het me niet herinneren. De dagen in de cel waren een waas. Een bewaker biedt me een sigaret aan. Mijn laatste? Mijn gebroken vingers doen pijn als ik de peuk naar mijn mond breng. De rook prikkelt mijn longen en ik barst uit in een hoestbui. Ook nu kijkt Claus me niet aan. Mijn gedachten dwalen af naar die avond.

De radio stond aan. Ongebruikelijk, maar nodig. Het was mijn taak om aan de knoppen te draaien als Claus binnenkwam en de tas naast de stoel van de Führer zou zetten. Een dozijn mannen in grauwe uniformen scharrelde onrustig rond de tafel. Kaunas was net gevallen en de Duitse Heeresgruppe Nordukraine, de enige fatsoenlijke pantserdivisie in het Oosten, lag zwaar onder vuur. Eugen liep zenuwachtig te tikken met een liniaal en Alfred Jodl had het zweet op zijn voorhoofd staan. Zonder te kloppen kwam Claus binnen en ik schoot overeind. Mijn hart bonkte in mijn keel en ik dwong mezelf rustig te bewegen toen ik naar de glimmende houten kast liep. Geruis van de radio vulde de ruimte en het gemompel werd onderbroken. Het leek alsof iedereen naar me keek. Vanuit een ooghoek zag ik dat de tas op de goede plek stond en binnen twee tellen galmde er weer blikkerige muziek door de ruimte. Toen Claus weer naar buiten schoof passeerde hij Hitler, die met gefronste wenkbrauwen de kamer binnen marcheerde.

'En waarom staan jullie daar allemaal zo? Het hele Oostfront faalt, en mijn beste officieren staan hier te lummelen. Moet ik alles zelf doen?' Hij griste de liniaal uit de handen van Eugen en boog zich over de kaart van de Baltische staten, waar een regen van speekseldruppels honderden donkere vlekjes had achtergelaten, en wees driftig naar de Golf van Riga. 
'En waar is von Stauffenberg?' Snauwde hij zonder verder de zaal in te kijken. Een officier met een stoppelbaard en ijzeren bril haalde zijn schouders op.
'Volgens mij is hij zijn tas vergeten.' Hij wees naar de stoel naast de leider van het Derde Rijk. Mijn hart stopte. Dit was mijn kans, als ik zei dat de tas van mij was zouden ze hem misschien laten staan. Ik rommelde zenuwachtig met het lint van de typemachine. De zilveren adelaar op de kast keek me doordringend aan. Een zweetdruppel kroop als een slak tussen mijn schouderbladen door. De officier met de ijzeren bril pakte de tas achteloos op.
'Ik zet hem wel bij de deur, dan kan hij hem zo meenemen.' Ik stond op hetzelfde moment op. Wees naar mijn handen die onder de inkt zaten en verontschuldigde me. De scheldkanonnade van de  Führer achtervolgde me door de zware metalen deur, maar ik was toch opgelucht.

Tevergeefs. Want tegenover me staat Claus, het vuurpeloton op een paar passen links van hem. Ik ben blij dat we Berlijn nog kunnen zien. Ons Berlijn.

Voor me klinkt een knal met vier echo's binnen een fractie van een seconde. Een hand duwt me ruw naar voren. Ik trek nog één keer aan de sigaret en laat hem dan vallen. Een roodgloeiend puntje verdwijnt in het mulle zand.