Ontwerp jij je boek?

Ik ben altijd een klein beetje jaloers op schrijvers die dat kunnen, Don Leone. Als ik een verhaal probeer te ontwerpen, wil ik het niet meer schrijven, want dan vind ik het niet leuk meer. Ik schrijf zelf meestal zoals ik lees: ik begin blanco en laat me verrassen door wat komt. Soms heb ik wel een globaal plan - nooit meer dan 1 A4. Soms zit dat plan alleen in mijn hoofd. Vaak heb ik wel een start- en eindpunt, maar is alles daartussen (inclusief het wel/niet overleven van hoofdpersonen) onontgonnen terrein. Er zijn genoeg schrijvers die eerst ontwerpen en daarna schrijven. Als je dat kunt, zou ik dat zéker ook doen. :D

@Ginny, Grappig, mensen willen altijd wat ze zelf niet hebben. Ik moet juist ontwerpen omdat het anders een chaos wordt. Lijkt me fantastisch, gaan zitten, de geest krijgen en “gewoon” schrijven. Als ik het kon deed ik het als jij. Lachen toch. ;-)

Ik doe iets er tussenin. Ik heb alles ontzettend ontworpen voordat ik ging schrijven. En toen ik ging schrijven, ontdekte ik weer nieuwe details, en ook dingen die toch nog niet helemaal goed op zijn plaats stonden in het ontwerp. Dus pas ik dat aan. Ik denk dat ik gedurende het proces steeds uitzoom naar het ontwerp, naar het grotere verhaal, en dan weer inzoom op een hoofdstuk, een scene, een zin. Steeds blijven in- en uitzoomen werkt voor mij fijn, omdat je dan steeds het hele verhaal maar ook de kleine details in de gaten houdt. En zo weet ik globaal waar ik naartoe schrijf, maar kan ook nog steeds creatief zijn tijdens het schrijven en me laten verrassen door onverwachte wendingen.

Ik hoor tot de ontwerpers, of ik nu machines maak, tekeningen of boeken. Ik schrijf als ik iets wil overbrengen aan iemand. Dus denk ik eerst na over programma van eisen: boodschap en doelgroep. Dan kies ik de vorm, en dan zoek ik in mijn geheugen naar anecdotes die illustratief zijn, en verzin een plot om die anecdotes aan elkaar te knopen. En dan pas ga ik schrijven. Tjdens het schrijven blijkt vaak dat de plot hapert, dan ga ik een of meer stappen terug. Soms moet een anecdote er in of er uit, soms moet de hele vorm op de schop. Don Leone ontwerpt, ik ook, Ginny laat het verhaal tot zich komen. Vervolgvraag: wat is het beste? Dat hangt natuurlijk af van de persoonlijlkheid van de schrijver en het soort publicatie. Volgende vervolgvraag: Kan je het aan het resultaat merken? Zoals je aan een beeldend kunstwerk kan zien of het uitgehakt is uit graniet of opgebouwd uit klei of constructiestaal? Moet kunnen, anders zou het procede irrelevant zijn en dat is het niet. Proef op de som: in mijn boekenkast meen ik O'Henry, Multatuli, Sartre, Remarque en Orwell als ontwerpers te herkennen. Onmiskenbare overkomelingen zitten niet in mijn boekenkast - zelfs Carmiggelt observeert niet alleen maar. Maar dat Stephen King niet in mijn boekenkast staat, dat ligt aan mijn selectie. Steinbeck en Graham Greene bewweren dat ze overkomelingen zijn, maar dat lijkt me een uitspraak voor de PR: ik denk dat ze wel degelijk (ook) ontwerpen. Misschien een leuk forumspelletje: kunnen we van diverse Schtijven OnLine - meedoeners aan de hand van hun werk raden hoe zij schrijven? Daarna wel eerlijk antwoorden of het waar is.

Misschien een leuk forumspelletje: kunnen we van diverse Schtijven OnLine - meedoeners aan de hand van hun werk raden hoe zij schrijven? Daarna wel eerlijk antwoorden of het waar is.

Raden wel, maar de kans dat je het goed hebt is nihil. Kan je aan de hand van het antwoord raden of het een eerlijk/waar antwoord is? Waarom denk je Multatuli als ontwerper te herkennen?

@Menno, Aardig zo'n spel. Een alternatief kan zijn waar jij mee begon. Schrijvers, boeken die heel bekend zijn. Het is natuurlijk een glijdende schaal van ontwerpen naar "zitten & schrijven". Bevindt de persoon in kwestie zich meer in het linker of rechter deel van het spectrum. Zo vind ik "Meest modernismen" van Kees van Kooten vrij sterk "Zitten en schrijven". Hetzelfde voor "De komst van Joachim Stiller" van Hubert Lampo. Orwell ("1984") ben ik met je eens, een ontwerper. In Kafka ("Het proces") zie ik eveneens een ontwerper.

aan : Yrret (#5): "maar de kans dat je het goed hebt is nihil." > Als u gelijk heeft, dan is de aard van het productieproces irrelevant voor het de eigenschappen van het product. Een dat betekent weer dat we niet ons best hoeven te doen om goed te schrijven. Ik hoop dat u geen gelijk heeft. Ik vind het een leuk idee te geloven dat ik zelf invloed heb op wat er uit mijn pen vloeit. aan Yrret (#5): "Waarom denk je Multatuli als ontwerper te herkennen?" > Toevoeging op mijn stelling: ik denk het specifiek bij de MAx Havelaar (want Multatuli banyak tulis.) Hij wilde dat de wereld kennis nam van de brieven die hij aan zijn superieuren had geschreven, realiseerde zich dat geen hond geinteresseerd zou zijn, dus verzon hij een suikerlaagje om die onappetijtelijke pil met een aantal verschillende smaakmakers, want hij realiseerde zichg dat smaken verschillen: Saidjah & Adinda voor zoetekouwen, Droogstoppel voor lierfhebbers van pedis, het pak van Sjaaman voor omnivoren. De Max Havelaar is geconstrueerd, op doelstelling - want zo iets verzin je toch niet? aan Don Leone (#6): Kafka's "Der Prozesz" lijkt mij ook ontworpen, hoewel ik bij zijn (heel) korte verhalen er geen touw aan kan vastknopen. "Joachim Stiller" van Hubert Lampoo heb ik bij herhaling niet begrepen. "Meest Modernismen" van Kees van Kooten ken ik niet, maar uit ander werk vermoed ik dat je gelijk hebt. Ik denk algemeen: schrijvers van korte, bondige stukjes zijn vaan ontwerpers, schrijvers van oeverloze romans beginnen ergens en de rest lijkt me random walk. Nadeel van werkwijzen van beroemde schrijvers raden, is: ze zijnn vaak dood en kunnen ze niet meer vertellen of je goed geraden hebt. Schrijven OnLiune heeft een map met boekppresentaties, waar auteurs vertellen hoe hun werk tot stand is gekomen. Misschien staat daar wat informatie?

Misschien een aanverwand onderwerp: niet alleen de wijze van ontwerpen, ook het gereedschap moet invoed hebben op het resultaat. Want wie hakt in graniet krijgt een ander product dan wie zandsteen polijst, en zo zal het ook in de schrijverij zijn. Stephen King zei eens in een intervieuw dat hij met de tekstverwerker sneller kon typen dan hij kon denken. Welnu, aanschouw het product. Heel anders dan dat van Mozes, die veertig dagen lang in de brandende zon op die berg zat te hakken in stenen tafelen, niet eens per woord betaald dus hij zon voortdurend op een nog puntiger formulering. Lao Tse tekende zijn karakters met een fijn penceeltje, Hitler kerfde Mein Kampf vast in runen op morsche Knochen. En aanschouw het product. Don Leone, wilt u de vraag over de aanpak koppelen aan de vraag over het gebruikte gereedschap? Hier alvast mijn antwoord: Ontwerpen doe ik overal: of de fiets, in de boot, tijdens de afwas op het strand, onderweg in het bos. Het opschrijven daarna doe ik met een vulpen op ongelinieerd papier, en ik probeer dan zo rustig en zo mooi mogelijk te schrijven, ongehinderd door snoeren, beeldschermen die niet tegen zonlicht kunnen, leeglopende batterijen die tot spoed manen en bemoeizuchtige software. Pas in de vierde of zesde versie, als het duidelijk vorm krijgt, voer ik het in met een tekstverwerker. (En aanschouw het product.)