Wat thrillerschrijvers kunnen leren van film ‘The Guilty’

Stel je voor dat een film zich in één ruimte met een paar acteurs afspeelt.  Saai, is het eerste wat je denkt. The Guilty hanteert deze setting en verrassend genoeg zit je toch vanaf de eerste minuut tot na de afteling met een zuurstoftekort aan het beeld gekluisterd.  De Zweedse thriller Den Skyldige van Gustav Möller, in het Engels: The Guilty genoemd, is genomineerd voor de VPRO Big Screen- award en winnaar van het de IFFR Audience Award. Wat kunnen thrillerschrijvers leren van deze film?

Wat maakt The Guilty zo goed?

Niets wordt, zoals in klassieke spannende films, door opzwepende muziek aangekondigd. Er wordt geen woord te veel gezegd. Toch stijgt de spanning tijdens de verwarrende telefoongesprekken tussen de ongeïnteresseerde Asger Holm (Jakob Cedergren) en zijn onzichtbare gesprekspartner. Hij weet niet wie hij te spreken krijgt, een slachtoffer of een dronkaard? Trekt hij wel de juiste conclusies? Net zoals de kijker in de bioscoopzaal, moet hij de geluiden aan de andere kant van de lijn interpreteren. Möller speelt met de kijker door te gebruiken wat er zich in jouw hoofd afspeelt. Met geraffineerde hints wordt je op het verkeerde been gezet. Het is jouw eigen fantasie die verbanden legt (die er niet zijn) en conclusies trekt (die niet kloppen).  En net als bij de lezer van een boek, worden de scenes in jouw brein ingekleurd. De frustratie van de hoofdrolspeler wordt jouw frustratie.

Wat leer je daarvan als (thriller) schrijver?

Je kan spanning laten toenemendoor:
1. De onzekerheid: leg niet te veel uit, reken op de fantasie van de lezer, laat hem zelf nadenken over het motief of het hoe en waarom.
2. Het conflict: de hoofdrolspeler wordt door zijn omgeving flink tegengewerkt. Je leeft met hem mee omdat je je afvraagt of het hem gaat lukken.
3. Actie: zorg dat er iets gebeurtd waardoor er frustratie, machteloosheid en/of acute tijdsnood ontstaat.
4. Verrassing: kleine ontknopingen die je niet aan ziet komen: let wel op dat alle gebeurtenissen verklaarbaar en te volgen zijn.
5. Subtiele aanwijzingen: zaai verwarring en zet de lezer op het verkeerde been.
6. Houd de vaart in het verhaal: schrijf geen woord te veel: schrap elke scene/zin die geen functie heeft.
Het einde moet zowel verrassend als onafwendbaar zijn.

Over de auteur

Elma Noë (1958), media-adviseur bij Schrijven Magazine. Zelf schrijft ze ook, haar debuut: ‘Game, set & match’, een thriller, verscheen in 2010.