Lid sinds

8 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Filtering (horen, zien, voelen e.d.)

Onlangs heb ik mijn manuscript onder handen laten nemen door een kennis, een schrijfster met meerdere fantasyboeken op haar naam. Gelukkig kwamen er geen plotgaten of gigantische apen uit de mouw. Wel viel het haar op dat ik vaak gebruikmaak van 'filtering'; dat kon wel een tandje minder. Daarmee bedoelde ze woorden als horen, zien, voelen, ruiken etc. Het gebruik van deze woorden haalt de lezer uit het hoofd van de verteller, waardoor de leeservaring minder intens zou worden. Vergelijk bijvoorbeeld
Het water bevond zich slechts enkele centimeters onder hem en hij verstarde toen hij iets tegen zijn voetzool voelde tikken.
met
Het water bevond zich slechts enkele centimeters onder hem en hij verstarde toen er iets tegen zijn voetzool tikte.
Of:
Achter zich hoorde hij zijn ouders praten.
met
Zijn ouders liepen achter hem en praatten met elkaar.
Ik denk inderdaad dat je filtering waar mogelijk moet zien te vermijden (als dat makkelijk kan zoals in het eerste voorbeeld), maar het stoort me niet om af en toe eens een 'Hij voelde de warme wind over zijn gezicht strijken' te lezen. Of is het zaak om wel overal dit soort woorden te vermijden?

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik vind het gebruik van 'voelen' en 'horen' en 'zien' etc. in deze gevallen moeilijk te verantwoorden. Ten eerste zijn het overbodige extra woorden, en inderdaad impliceert het in de meeste gevallen een afstand tot het personage. Los van misschien hele specifieke gevallen waar je een aanwijsbare reden hebt om het zo te formuleren, zou ik dit type werkwoorden schrappen.

Lid sinds

13 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Yup dit is een van die praktische tips waar bijna alle tekst beter van wordt. Als je consequent vanuit een oogpunt schrijft hoef je dat oogpunt niet te benoemen. Filterwoorden vertragen je tekst en scheppen afstand. Ik kwam er zelf ook pas achter toen ik van een ander hoorde dat ik dit deed. Hielp enorm en was een eye-opener voor me.

Lid sinds

7 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Maar als je vanuit een alwetend perspectief schrijft, kan het denk ik weer wel. Ik denk dat je goed moet bedenken wat voor sfeer jij je verhaal wil geven - maar daar heb je waarschijnlijk al over nagedacht toen je voor de personale verteller koos. Ikzelf vind het wel leuk om een soort afstand tussen de lezer en de personages te creëren, het geeft de tekst iets theatraals.

Lid sinds

13 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Maar als je vanuit een alwetend perspectief schrijft, kan het denk ik weer wel. Ik denk dat je goed moet bedenken wat voor sfeer jij je verhaal wil geven - maar daar heb je waarschijnlijk al over nagedacht toen je voor de personale verteller koos. Ikzelf vind het wel leuk om een soort afstand tussen de lezer en de personages te creëren, het geeft de tekst iets theatraals.
Ook bij alwetend zijn filterwoorden meestal overbodig. Oh en lezers vinden afstand doorgaans niet zo leuk hoor. Die willen 'in' het personage zitten.

Lid sinds

13 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Dan maak ik de afstand zo groot dat ze uiteindelijk weer naast het personage staan.
Gelukkig is de wereld rond :lol:

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Filtering is een term die bij mijn weten is geïntroduceerd door John Gardner en verder uitgewerkt door Janet Burroway in Writing Fiction - A guide to Narrative Craft, een van de beste schrijfboeken die ik ken. Het zijn inderdaad afstandscheppers. Naast de genoemde zintuiglijke woorden, zijn ook woorden als besluiten, denken, beseffen, e.d te beschouwen als afstandscheppers. Voor wie er meer over wil lezen: http://emmadarwin.typepad.com/thisitchofwriting/2… Ik heb ook wat geschreven over dat onderwerp. Wie geïnteresserd is in de pdf kan me een pb sturen.

Lid sinds

11 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
Araglin, 'Of is het zaak om wel overal dit soort woorden te vermijden?' In elk geval zoveel mogelijk. 'Hoorde hij zijn ouders praten' en dergelijke lees je regelmatig. Laat de lezer direct weten wat hij hoort. In geval die ouders door elkaar praten, dan wel hij het niet verstaat, vermeld je dat. Vertrouw erop dat je lezer weet dat hij het betreffende (stem)geluid hoort. Geldt voor alle zintuiglijke waarnemingen. Wees steeds kritisch op de bedoelde werkwoorden - kan het zonder? Schrappen!