Verhaalreeks schrijven... Toestemming uitgever nodig?

Het zou niet de eerste keer zijn dat een serie geiendigd wordt. Schrijf je ding en stuur het op. Als ze het leuk vinden kun je het hebben over de rest van de serie.

Volgens mij ga je er al een soort van uit dat het eerste deel uitgegeven gaat worden. Nu weet ik niet hoe goed je bent, maar er wordt heel weinig uitgegeven, vergelijken met wat er aan manuscripten wordt ingestuurd. Ik krijg het gevoel dat je het zonde van het schrijfwerk vindt als het niet uitgegeven wordt. Dit is natuurlijk niet het geval, al het schrijfsel heeft nut, al is het maar om te oefenen. Ook hoeft het niet per se uitgegeven te worden, het is al leuk als je het later kunt voorlezen aan vrienden of eventuele kinderen. Verder gewoon opsturen en kijken wat de uitgever ervan vindt, voor boekenreeksen zullen er denk ik geen standaard procedures zijn.

Als je dolenthousiast meteen een verhalenreeks van 5 boeken in het leven roept, en die hebben totaal geen succes, dan denk ik dat je als uitgever jezelf toch wel in gevaar brengt (financieel en dat soort zaken...)

Een uitgever zal sowieso niet 5 boeken in één klap uitgeven. Schrijf eerst je eerste boek, en stuur dat naar een uitgever, die zou dat dan kunnen uitgeven en zien hoe de verkoop gaat.

Je zou dan kunnen zeggen: gewoon de eerste 2 boeken publiceren...

Eén dus.

Mijn vraag aan jullie: is het aangeraden om eerst toestemming voor zo'n boekenreeks te vragen van de uitgeverij

Je denkt hier verkeerdom over na. Je hebt nog geen uitgever. Aan wie ga je deze vraag stellen? Een willekeurige uitgeverij? Die zullen denken: wat maakt het ons uit hoeveel boeken je wil schrijven? Laat eerst maar eens één boek zien. Want de primaire vraag is of jij een boek kunt schrijven dat zo goed is dat zij zouden willen uitgeven. Als een uitgever jouw (eerste) boek onder ogen krijgt en denkt: hier zien we wat in, dít gaan we uitgeven, dan verandert het spel. Dan heb je een uitgever aan jouw zijde die er ver alles aan zal doen om jouw boek te verkopen, onder de aandacht te brengen etc. Want zij willen ook graag winst maken op de werken die zij uitgeven. En dan is het voor een uitgever best fijn om voor al dat promotiewerk niet één, maar twee boeken aan de man te kunnen brengen. En daarna deel drie tot en met zes - dat is allemaal alleen maar fijn. Dus een uitgever zal er a priori niks op tegen hebben dat je een serie wil gaan schrijven. Het is geen risico voor hen zoals jij het je voorstelt. Als een van hun boeken flopt, is het sowieso jammer van de investering, of dat nou het begin van een serie was of niet. Als het totaal flopt, dan komt de rest van de serie er niet. Of jij en je uitgever besluiten er harder aan te trekken en toch te blijven promoten. Maar linksom of rechtsom, het maakt op dit moment niet uit. Nogmaals, dit is allemaal toekomstmuziek, want eerst moet je één goed boek schrijven en dat uitgegeven krijgen.

Als je een reeks maakt van meerdere boeken maak je de meeste uitgevers blij, want elk volgend boek neemt de eerdere boeken mee. Als je ook al ervaring met redactie en publicatie hebt, heb je nog een stapje voor. Als je ervoor zorgt dat elk deel ook desnoods los gelezen kan worden, lig je nog een stapje voor. Dus ik zou het zeker zeggen bij het inleveren van het eerste verhaal. Dan hangt het verder allemaal af van de kracht van je eerste verhaal, meestal stopt een reeks als hij klaar is, of als hij niet meer verkocht wordt. Daarmee is het risico dus niet meteen groter, liggen je kansen weer zoals 'normaal' en kan jijzelf gewoon lekker enthousiast zijn. Lijkt me altijd goed, enthousiasme.

Mijn vraag aan jullie: is het aangeraden om eerst toestemming voor zo'n boekenreeks te vragen van de uitgeverij, vóór ik hen het eerste deel doorstuur?

Je hoeft geen toestemming te vragen. Je kunt manuscript 1 gewoon opsturen en erbij vermelden dat het het eerste deel is van een serie. Wel is het prettig voor een uitgever dat hij / zij zicht heeft op het verloop van de serie. Daarom zou je daar al een overzicht van kunnen meesturen. Bedenk wel dat je best een goed idee kunt hebben voor een serie, maar alles komt aan op de uitwerking ervan. Een boek schrijven is veel werk, een serie schrijven nog veel meer. Kun je een uitgeverij de productie garanderen, d.w.z.. óók de kwaliteit en continuïteit?

Moeten we dan een aparte overeenkomst sluiten, of een "speciaal" contract, i.v.m. de boekenreeks?

Doorgaans krijg je als auteur per boek een contract. Sommigen krijgen er misschien een voor een hele serie, maar bij beginnende auteurs komt dat bij mijn weten niet veel voor.

Of is de boodschap: gewoon met de deur in huis vallen en de uitgeverij het risico maar laten lopen?

Een beetje uitgever zal niet zomaar een risico aangaan, dus je kan best met de deur in huis vallen, maar je zal - indien men geïnteresseerd is - ongetwijfeld een gesprek krijgen waarin je over en weer elkaar informeert. Het is dus al met al niet zo dat jij degene bent die de bal in handen heeft en een uitgever deze alleen maar heeft op te vangen op het moment dat jij hem naar hem toegooit.

Het is een probleem waar ik ook mee zit. Op Engelstalige schrijversforums zijn de meningen hierover vrij unaniem: zorg dat je eerste deel een "standalone book with sequel potential" is en presenteer het zo aan uitgevers. In mijn geval is dat onmogelijk, en in het jouwe wellicht ook, maar als je een boek presenteert dat niet op zichzelf staat verlaagt dat de kans op publicatie ervan dus enorm. En tenzij je reeds een goedverkopend auteur bent is het zo goed als uitgesloten dat een uitgever een verbintenis aangaat om je hele reeks boeken uit te geven.

Dat wat in de bovenstaande reactie staat verschilt per soort reeks. Bij bijvoorbeeld Sherlock Holmes is dat simpel. Dat zijn allemaal verhalen op zich, maar toch ook een reeks. Bij Harry Potter zou dat ook nog kunnen. Het is handig als je het verhaal een beetje kent, maar op zich zou je de boeken ook apart kunnen lezen. Dit is gedaan door ieder boek zijn eigen verhaal te laten hebben, maar één grote rode lijn door de serie laten lopen. Net als bij tv programma's zoals flikken maastricht. Bij Lord of the Rings is dit dan weer niet het geval. Dat is een stuk lastiger om uitgegeven te krijgen.

Ik zou starten met een boek. En in dat boek wel proberen om sommige lijntjes open te houden. Maar om het, zoals Meikiepeik zegt, wel zo te schrijven dat je niet de andere boeken nodig hebt. Dit is wel lastig, lijkt mij tenminste als beginner. Vandaar mijn advies om met een te beginnen.

Het is een probleem waar ik ook mee zit. Op Engelstalige schrijversforums zijn de meningen hierover vrij unaniem: zorg dat je eerste deel een "standalone book with sequel potential" is en presenteer het zo aan uitgevers. In mijn geval is dat onmogelijk, en in het jouwe wellicht ook, maar als je een boek presenteert dat niet op zichzelf staat verlaagt dat de kans op publicatie ervan dus enorm. En tenzij je reeds een goedverkopend auteur bent is het zo goed als uitgesloten dat een uitgever een verbintenis aangaat om je hele reeks boeken uit te geven.

Ik worstel met hetzelfde probleem. Ik zit nu nog op een punt in mijn boek dat ik alle kanten op kan, maar ik ben al wel aan het nadenken 'hoe nu verder'. Mijn vraag is eigenlijk: geldt de regel "schrijf [als ongepubliceerd auteur] een standalone met sequel potential" ook als je een trilogie voor ogen hebt? Dit lijkt me namelijk niet de beste aanpak voor een trilogie (één lang verhaal dat verteld wordt in drie volumes, geldt natuurlijk ook voor tetralogieën, etc.). Natuurlijk moet ieder afzonderlijk boek een bevredigende leeservaring opleveren en het lijkt me niet meer dan logisch dat er aan het eind van ieder boek enige resolution is van de plot (kan even niet op een Nederlandse term komen). Maar er zit wel een groot verschil tussen (bijna) volledige resolution die een standalone vereist en de hoeveelheid resolution die met het einde komt van deel één van een trilogie. Voor een boekenreeks (dan denk ik aan zoiets: https://en.wikipedia.org/wiki/Novel_sequence) kan de 'regel' weer wel. Al ligt het er maar net aan hoe je 'reeks', 'serie', etc. definieert natuurlijk. En ik vraag me ook af hoe Nederlandse uitgevers hierover denken (omdat die zogenaamde regel afgeleid is van de Engelstalige markt). Want het is ook weer zo dat je met een succesvol eerste deel ook weer lezers aan je bindt voor deel twee, deel drie enz. En als het nou niet succesvol is, dan blijft het gewoon bij deel één. Ik zie niet helemaal hoe een uitgever een extra risico loopt bij het uitgeven van een trilogie/serie. Als uitgave gebeurt op basis van een contract per afzonderlijk boek, dan is er toch altijd de optie om gewoon te stoppen met uitgeven van de serie als het niet meer verkoopt? TL,DR: Kan je als ongepubliceerd auteur een boek schrijven dat niet een standalone is maar duidelijk het eerste deel van een trilogie (niet per sé met een abrupt einde/cliffhanger als The Fellowship of the Ring though) zonder dat je je kansen om uitgegeven te worden drastisch vermindert?

Ik loop tegen hetzelfde probleem aan. Hoewel ik het niet als een probleem zag, totdat ik deze thread las :) Ik heb me voorgenomen mijn eerste deel af te schrijven, een synopsis te schrijven over dit eerste deel én een synopsis voor de reeks in het geheel. In grote lijnen weliswaar, niet gedetailleerd. Het lijkt me dat je wel moet weten waar je in de reeks de hoofdpersoon of personen uiteindelijk heen voert. Als het om een novel sequence gaat, dan staan de delen apart en dan is er volgens mij in het geheel geen probleem...

Ik dacht voor ik me hierin verdiepte ook dat een uitgever er geen graten in zou zien om het gewoon bij het eerste deel te laten als dat niet genoeg zou verkopen, zelfs als dat eerste deel geen bevredigend einde had. Maar op de Engelstalige markt willen uitgevers blijkbaar niet in dergelijke situatie terecht komen; ik heb echt overal gelezen dat een debuterende auteur praktisch geen kans op publicatie maakt met het eerste deel van een groter verhaal tenzij dat eerste deel ook op zichzelf staat. Ergens valt dat wel toe te juichen; hoeveel TV-reeksen worden niet gecanceld zonder bevredigend einde? Als er op de Nederlandstalige markt ooit een meerdelig verhaal (met delen die niet op zichzelf staan) van een beginnend auteur is gepubliceerd zou ik het graag weten.

Ik pieker me suf en dacht nog aan Superhelden (maar Marcel van Driel had toen al veel ervaring) de verborgen universiteit (hmm, Koch schreef eerder al romans maar in het genre was ze nieuw) en ik dacht heel even aan De laatste Wachter, tot me het huis Anubis te binnen schoot. Tisa Pescar misschien? Al geloof ik wel dat al haar boeken los te lezen zijn. Nu moet ik zeggen dat er ook wel heel erg op gehamerd wordt dat ook van een serie elk deel zo nodig los te lezen is. En het moet toch mogelijk zijn om een boek zo af te werken dat de lezer niet teleurgesteld is (he, waar is de rest) maar wel zin heeft om het volgende deel te lezen.