Lid sinds

9 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker

Is er groot verschil tussen berekend - berekenend?

16 mei 2016 - 21:43
In een proeftekst schreef ik: Koel en berekend was hij. Na vijf keer overlezen van deze woorden wist ik niet of ik moest twijfelen of niet. Berekenend: doen waar je het meeste voordeel uithaalt http://www.encyclo.nl/begrip/Leep  deze link geeft ook berekend Hebben de twee woorden dan ongeveer dezelfde betekenis, denken jullie? Of worden ze op een andere manier gebruikt?

Lid sinds

8 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 mei 2016 - 22:50
Hoi Marlie, Nee, ik vind van niet. Ik gebruik koel als zijnde: koelbloedig. Op dezelfde site die jij plaatst staat: 1) Bedaard 2) Beheerst 3) Dapper 4) Koudbloedig 5) Kalm 6) Onaangedaan 7) Onverschrokken 8) Onverschillig 9) Onverdroten 10) Onbewogen Dat is dan ook precies hoe ik het woord 'koel' in jouw zin lees.

Lid sinds

10 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 mei 2016 - 11:00
Is jouw vraag over berekend en berekenend? Of over koel en berekend? Bij de eerste: berekenend: Als je vooral uit bent op je eigen voordeel. berekend: Hij is ingesteld op zijn taak. Beide definities gevonden via de link die je zelf geeft. Bij de laatste optie zie ik een duidelijk verschil. Koel blijven in een situatie wil niet direct zeggen dat je nadenkt over de situatie. je blijft dan rustig, zodat je kan nadenken. Zo zie ik het althans.

Lid sinds

9 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
17 mei 2016 - 11:26
Hoewel het nog niet zo laat op de avond was, ;) was mijn vraag idd onduidelijk. Het ging om het verschil tussen berekend en berekenend. http://www.encyclo.nl/begrip/berekend Berekend - iets verder geeft diezelfde site ook leep, uitgekookt. (sluw dus) en in de betekenis van sluw, kan je dan berekenend gebruiken - uit zijn op eigen voordeel (dan zou ik in die betekenis van leep zowel 'berekend' als 'berekenend' kunnen gebruiken?) Ja, 'koel' komt dan eerder over zoals Dave zegt, koel/koelbloedig blijven, dus ondanks een stressvolle situatie het geheel rustig overdenken. Ik had 'koel' bedacht in de betekenis van 'gevoelloos, afstandelijk.' (ik pas nog even mijn vraag aan in het forum) Dank je, Akaatje en Dave!

Lid sinds

14 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
17 mei 2016 - 19:54
In de eerste betekenis heeft berekend niets met slechte motieven te maken. De kok was gelukkig op zo'n grote bestelling berekend; de stoel was niet op Johny's gewicht berekend. De kok noch de stoel zijn in deze voorbeelden op eigen winst uit. In de tweede betekenis kún je berekend wel gebruiken als 'sluw' en zelfs 'uit eigenbelang', maar dan slaat het niet op personen maar op dingen. Een berekend antwoord geven. Met betrekking tot personen hoor je 'berekenend' te gebruiken. De kok was een berekenende man. Het verschil tussen berekenend en berekend is precies hetzelfde als het verschil tussen beheersend en beheerst beperkend en berperkt bedriegend en bedrogen etc. In het eerste geval berekent [het onderwerp] iets, in het andere geval is [het onderwerp] berekend door een ander. Je twijfel over de zin in de proeftekst is dus in beginsel correct. Echter, de Van Dale (15e druk, 2015) geeft aan dat berekend in de betekenis van berekenend metonymisch wel gebruikt mag worden. Dus de schrijver van de proeftekst komt er met enige slordigheid toch nog goed vanaf.

Lid sinds

9 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
17 mei 2016 - 21:26
Haha, dank je Diana, voor mijn toegestane slordigheid, ik had de zin zelf geschreven en onlangs op proef gezet. :rolleyes: 'In het eerste geval berekent [het onderwerp] iets, in het andere geval is [het onderwerp] berekend door een ander.' Interessant om te onthouden!