Langdradigheid en herhaling vermijden (+ vraag kamer beschrijven)

Hoi, ik denk dat het een goed idee is om een stukje op proeflezen te plaatsen zodat mensen weten wat je bedoelt en misschien ideeën kunnen aandragen

Trouwens, als een personage in het deurgat staat, is de hoek links in de kamer de linkerhoek. Maar wat is dan de hoek links aan de andere kant van de kamer?

De verste linkerhoek van de kamer.

Trouwens, als een personage in het deurgat staat, is de hoek links in de kamer de linkerhoek. Maar wat is dan de hoek links aan de andere kant van de kamer?

De verste linkerhoek van de kamer.

Of de achterste linkerhoek?

Trouwens, als een personage in het deurgat staat, is de hoek links in de kamer de linkerhoek. Maar wat is dan de hoek links aan de andere kant van de kamer?

De verste linkerhoek van de kamer.

Of de achterste linkerhoek?

Gewoon: de achterste hoek. De andere hoek (als de eerst de ene hoek hebt beschreven, mocht dat van belang zijn). Of alleen "de hoek". Maakt het uit of het links of rechts is? In feite zegt dit ook iets over langdradigheid: is iets echt nodig voor het plot van het verhaal, de ontwikkeling van je personages of een echt noodzakelijke beschrijving van sfeer en de omgeving? De beste manier om erachter te komen of iets te langdradig is, is het verhaal eerst lange tijd te laten liggen en het daarna weer te lezen (door het te laten liggen kun je er daarna met een frisse blik naar kijken, als het ware bijna als lezer in plaats van als schrijver. Dat kan een groot verschil zijn.). Lees het desnoods hardop voor. Welke stukken vind je nu, bij nader inzien, nogal saai en lang? Schrap alles wat overbodig is. Schrap het wanneer je iets eigenlijk twee keer zegt, maar met andere bewoordingen. Lange, saaie stukken zijn meestal beschrijvingen. Heb je al veel geschrapt, maar toch nog het vermoeden dat het te saai is? Verweef actie dan door de beschrijvingen. Dat hoeft geen spannende actie te zijn, alleen iets wat wij als lezers voor ons kunnen zien, horen, ruiken of voelen. Een stap die gezet wordt. "Haar hart bonkte wild". Ze keek naar links. Dat soort zinnetjes.

Langdradigheid heb ik al opgelost. Het ging over het langdradig beschrijven van acties. Zoals een personage dat allerlei dingen klaar zet voor het ontbijt. De herhaling weet ik echter niet hoe ik het moet oplossen. Dus die zinnen die beginnen met hij of de naam van het personage.

Gewoon wat variëren met de volgorde van de woorden in je zin. Soms kun je ook de zin opbreken in kleinere zinnetjes. Gebruik wat verbindingswoorden, zoals "toen", "nadat", "opeens", "eigenlijk", "Maar". De zin "Hij stond op en liep naar het raam" kun je ook schrijven als "Toen stond hij op en liep naar het raam" of 'Nadat hij was opgestaan liep hij naar het raam" (Of de zin mooi of lelijk klinkt laat ik even achterwege.) Of zelfs, als dit past in je verhaal (al vind ik het persoonlijk niet erg mooi): "Het raam, dáár liep hij naartoe." (Dan heb je dus nadruk op het raam.) Of "Mompelend liep hij naar het raam". Of "Terwijl hij naar het raam liep, mompelde hij." Zie je de verschillende mogelijkheden om een zin te beginnen? Varieer daar een beetje mee. In boeken beginnen de meeste zinnen toch wel met hij/zij, maar daartussen heb je veel zinnen die anders beginnen. Een voorbeeldje. Stel dat je dit hebt geschreven: Hij stond op en liep naar het raam. Hij zag dat er sneeuw buiten lag. Hij dacht terug aan zijn kindertijd, en aan het sleeën met zijn vader. Hij zuchtte. Hij miste zijn vader. Leest redelijk saai, hè? Elke zin heeft hier dezelfde opbouw: onderwerp, werkwoord, rest van de zin (lijdend voorwerp/meewerkend voorwerp enzo). Als we de volgorde van een paar zinnen wat omgooien, en in sommige zinnen het onderwerp veranderen ("Hij zag dat er sneeuw lag" kan gewoon worden "Er lag sneeuw buiten". Dat is directer en je hebt ook meer variatie daardoor.) Hij stond op en liep naar het raam. Er lag sneeuw buiten. Het (niet hij!) deed hem denken aan zijn kindertijd. Aan sleeën met zijn vader. Een zucht (niet hij!) ontsnapte aan hem. Hij miste zijn vader. Je kunt het zelfs nog wat verder doorvoeren, al moet je oppassen dat het dan geen spreektaal wordt. Dit werkt voor een persoonlijke toon en in bepaalde delen van je verhaal, maar misschien niet overal. Hij stond op en liep naar het raam. Sneeuw. De hele wereld was wit en doodstil geworden (klinkt als een clichè zin, maar dat terzijde.) Herinneringen aan de winters in zijn kindertijd kwamen boven, herinneringen aan sleeën, aan lachen, aan zijn vader. Hij zuchtte. Zijn vader...

Het is niet erg om veel zinnen te laten beginnen met "hij", zolang het maar niet opvallend wordt. Wat je namelijk moet vermijden, is dat je werk dwangmatig en gekunsteld overkomt doordat je heel erg je best doet om "hij" aan het begin van de zin te vermijden. Wat ook werkt, is de gedachten van je personage, en ook wat hij ziet, hoort, ruikt, voelt, enzovoorts, letterlijk weer te geven, zonder tussenkomst van "hij". Dat heeft twee voordelen: ten eerste is het voor de lezer directer. Het voelt echter wanneer je zegt "De auto's stonden in lange rijen voor de huizen. Het rook naar afval. De straat was voor de rest leeg." Dan wanneer je zegt "Hij zag dat de auto's in lange rijen voor de huizen stonden. Hij rook de geur van afval. Hij keek rond, maar de straat was voor de rest leeg." Het kan wel, maar doe het vooral als het echt belangrijk is dat je personage zélf dit ziet, hoort, ruikt, enzo. Als het niet nodig is, schrijf het dan op die directere manier. Dan voelt het voor de lezer alsof hij het écht ziet, écht ruikt, in plaats van dat er een soort filter tussen de lezer en de waarneming zit: het personage is dan het filter. Ten tweede beginnen minder zinnen op die manier met "hij". Dus dat is mooi meegenomen. In plaats van "hij" staat er dan een ander onderwerp vooraan de zin: "De auto's". "Het". "De straat". Dat geeft meer variatie. Een ander voorbeeld. Hij beet op zijn lip. Hij herinnerde zich hoe Bas hem gisteren had bedreigd. Hij wist niet wat hij moest doen. Hij dacht erover om weg te rennen. Maar hij wist dat hij dat niet kon. Hij zag de politie nog steeds om zijn huis heen cirkelen. Kun je ook schrijven als Hij beet op zijn lip. Gisteren had Bas hem bedreigd. Wat moest hij doen? Wegrennen? Nee. Dat kon hij niet. De politie cirkelde nog steeds om zijn huis. Zoiets leest al meteen een stuk interessanter, en directer, want de "hij" zit niet steeds tussen de lezer en de gedachten. Maar mijn allerbelangrijkste tip is: sla eens een boek open dat je goed vindt en ga heel specifiek kijken naar hoe de zinnen beginnen. Turf het desnoods. Hoe vaak staat er "hij" of "ze"? Hoe vaak de naam van een personage? Hoe vaak iets anders? En waarmee begint de zin dan? Om de hoeveel regels begint de zin met iets anders dan hij/zij? Zijn er ook halve zinnen (Zoals "sneeuw" en "Zijn vader..." Al zijn dit soort zinnen een kwestie van stijl. Sommige schrijvers gebruiken ze veel, anderen niet)?

Suicune, wat een goede tips. Ik vind dat je ze heel helder geschreven hebt!

Hartelijk bedankt! Ik heb niet echt zin om aan een hele site mijn schrijfsels te laten zien, maar ik ken wel mensen die het voor mij willen proeflezen.

Moet ik het ook in proeflezen plaatsen als het een WIP is? Want ik zal waarschijnlijk regelmatig eraan verder werken.

Moet ik het ook in proeflezen plaatsen als het een WIP is? Want ik zal waarschijnlijk regelmatig eraan verder werken.

Het heeft geen enkele zin om iets in proeflezen te zetten wat al af is...