Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

#79A Heimelijk leed

 28 december 2015 - 10:06
Heimelijk leed De neuroloog had er jaren geleden geen doekjes om gewonden. Samen met Jozias Termaal had hij de hersenscan geduid. Zwarte vlekken op beide helften: ‘Aangetast door de terpentine’, had hij gezegd. ‘Niet te genezen ... mee leren leven’, kwam er nog achteraan. Vanaf die tijd hanteerde Termaal geen penselen meer. Na het overlijden van zijn Hannah woonde hij uitsluitend in zijn atelier. De herinneringen in het woonhuis waren hem te pijnlijk. Mettertijd vervaagden die, tot ze helemaal uitgewist waren. Hij kwam er nooit meer. In de klimaatkamer, waar hij zijn honderden doeken en duizenden schetsen bewaarde, sliep hij op een matras op de grond. In deze ruimte waren zijn herinneringen onbeschadigd, gefixeerd in olieverf, tempera en Oost-Indische inkt, hier voelde hij zich nog geborgen. Van de vroege ochtend tot de late avond werkte Jozias Termaal als een bezetene aan zijn doeken. Met een stopverfmes, waarvan hij de ronde kant vlijmscherp geslepen had, schraapte hij laag voor laag de verf van het doek, even zorgvuldig als hij hem opgebracht had. En zoals hij bij het schilderen na enkele penseelstreken enige afstand nam om het werk te beoordelen, zo deed hij dat nu ook bij het afschrapen. De herinneringen kwamen bij vlagen terug om daarna als schilfers en stofjes op de vloer van zijn atelier te dwarrelen. Daar ontstond zijn veelkleurig magnum opus: de teloorgang van zijn nagedachtenis, die tot slot gecompleteerd werd met de verfschilfers van zijn Hannah, een levensgroot portret, dat hij vijftig jaar geleden schilderde. Wat was ze mooi en hoe zinloos was zijn bestaan nu. Jozias Termaal zou niet als een dement wrak naar een tehuis afgevoerd worden. Dagelijks, voor het slapen gaan, oefende hij zijn allerlaatste daad. Hij nam dan een emmer die hij op het momentum zou vullen met terpentine om al zijn doeken en schetsen te besprenkelen. Een gasaansteker zou het voorbereidende werk doen. Daarna zou hij naar een spiegel lopen en met zijn stopverfmes zijn goed zichtbare halsslagader aansnijden. Al zijn herinneringen en relikwieën zouden met zijn bloed en vlammen uitgewist worden: zijn momento mori.

Profile picture for user janpmeijers
janpmeijers

Lid sinds

11 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 14:24
Dos Wijnhof, Heftig verhaal. Het afschrapen van de verf - 'even zorgvuldig als hij hem opgebracht had' is een sterke vondst, die ik niet eerder heb gelezen. Het zou een mooi concept zijn voor een langere raamvertelling, waarbij elk schilderij staat voor een episode in zijn leven, die dan vanuit het heden wordt herbeleefd. Dit zou ik niet doen:
hoe zinloos was zijn bestaan nu.
Niet omdat het uitleg is, maar omdat het niet past bij de drijfveer van Jozias, hij heeft immers een duidelijk doel waar hij 'als een bezetene' aan werkt - en dat is ook een vorm van zingeving.

Profile picture for user Mili
Mili

Lid sinds

10 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 17:29
@Dos, het zal niet voor niets zijn dat ik Terminaal als achternaam las in plaats van Termaal. [Samen met Jozias Termaal had hij de hersenscan geduid.] Ik ging er hier vanuit dat Jozias ook een arts was. [ ... woonde hij uitsluitend in zijn atelier.] Uitsluitend lijkt mij overbodig. Het is een intriest verhaal, zonder je gebruikelijke spot/humor. Heimelijk leed in de zin van alleen-leed. Met het aansnijden van de slagader vroeg ik me wel af of ik een dotje Dosspot las. Ik dacht aan het 'aansnijden van het vlees' door vaders aan het hoofd van de tafel. Je laat je voor mij van een andere kant zien. Schrijnender. Dat vind ik mooi.

Geen afbeelding
Angus

Lid sinds

12 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 18:55
Mooi, invoelbaar stuk. Ik ben het - deze keer - niet eens met janp. Het is doelloos, in wezen. Hij schraapt, maar de lagen/ herinneringen vervliegen tot stof en schilfers. Maar wel, vandaar, muggenzifterig als ik kan zijn, zat ik met onderstaande schitterende passage die die kern - naar mijn gevoel - verwoordt.
De herinneringen kwamen bij vlagen terug en dwarrelden als schilfers en stofjes op de vloer van zijn atelier. Daar ontstond zijn veelkleurig magnum opus: de teloorgang van zijn nagedachtenis, die tot slot gecompleteerd werd met de verfschilfers van zijn Hannah, een levensgroot portret, dat hij vijftig jaar geleden schilderde.
Ik vraag me af of 'en dwarrelden als schilfers en stofjes op de vloer van zijn atelier ' niet vervangen zou kunnen worden door 'om daarna als schilfers en stofjes op de vloer van zijn atelier te dwarrelen'. Het is een detail. Mijn genetische voorland kennende, schraapte ik alvast mee.

Profile picture for user Leonardo Pisano
Leonardo Pisano

Lid sinds

14 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 20:26
@Dos - je verhaal volgt niet echt een wandeling door de omgeving, maar goed, we zijn ruimhartig in deze tijd van reflectie :) Je bent nu eenmaal mijn favo-aap. Ik vind het op zichzelf mooi taalgebruik. Geen mooischrijverij want het past bij Jozias. Wel vind ik het hier en daar uitleggerig. Als voorbeeld: "De herinneringen in het woonhuis waren hem te pijnlijk." Dat is jammer, want het duwt me naar de oppervlakte van rationele verwerking. Als je iets schrijft waardoor ik zijn pijn voel, is het niet iets wat ik maar moet aannemen (opgelepeld door jou als schrijver), maar geeft het geloofwaardigheid en komt Jozias meer als mens tot leven. PS: tel het aantal keren dat je "herinneringen" gebruikt. Het viel me op in deze relatief kleine tekst.

Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 21:08
@Dos, het zal niet voor niets zijn dat ik Terminaal als achternaam las in plaats van Termaal. [Samen met Jozias Termaal had hij de hersenscan geduid.] Ik ging er hier vanuit dat Jozias ook een arts was. [ ... woonde hij uitsluitend in zijn atelier.] Uitsluitend lijkt mij overbodig. Het is een intriest verhaal, zonder je gebruikelijke spot/humor. Heimelijk leed in de zin van alleen-leed. Met het aansnijden van de slagader vroeg ik me wel af of ik een dotje Dosspot las. Ik dacht aan het 'aansnijden van het vlees' door vaders aan het hoofd van de tafel. Je laat je voor mij van een andere kant zien. Schrijnender. Dat vind ik mooi.
Mili, ik had gehoopt dat er iemand zou zijn die Termaal met terminaal zou associëren. Gelukt dus. De arts duidt, legt uit aan de leek (Jozias Termaal) wat de betekenis en de consequentie is van die zwarte gaten. Aan een collega arts hoef je dat nauwelijks te doen. Nee, deze keer geen dotje Dosspot. Het ging hier om een ernstige zaak waar je de spot niet mee moet drijven. Soms denk ik dat ik zelf ook van die zwarte gaten heb. Vooral na het nuttigen van een fles wijn of wat. De halsslagader lag zo prominent onder zijn huid dat Termaal maar een uiterst klein sneetje hoefde aan te brengen. Ik vond aansnijden hier wel goed passen; als aanraken. Mili, dank voor je aandacht.

Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 21:20
Mooi, invoelbaar stuk. Ik ben het - deze keer - niet eens met janp. Het is doelloos, in wezen. Hij schraapt, maar de lagen/ herinneringen vervliegen tot stof en schilfers. Maar wel, vandaar, muggenzifterig als ik kan zijn, zat ik met onderstaande schitterende passage die die kern - naar mijn gevoel - verwoordt.
De herinneringen kwamen bij vlagen terug en dwarrelden als schilfers en stofjes op de vloer van zijn atelier. Daar ontstond zijn veelkleurig magnum opus: de teloorgang van zijn nagedachtenis, die tot slot gecompleteerd werd met de verfschilfers van zijn Hannah, een levensgroot portret, dat hij vijftig jaar geleden schilderde.
Ik vraag me af of 'en dwarrelden als schilfers en stofjes op de vloer van zijn atelier ' niet vervangen zou kunnen worden door 'om daarna als schilfers en stofjes op de vloer van zijn atelier te dwarrelen'. Het is een detail. Mijn genetische voorland kennende, schraapte ik alvast mee.
Angus, je hebt de kern van mijn verhaal er goed uitgelicht. Ook denk ik na enig hoofdkrabben en hersenkraken dat jouw schrijfwijze een fractie beter is dan de mijne. Dank hiervoor.

Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 21:56
@Dos - je verhaal volgt niet echt een wandeling door de omgeving, maar goed, we zijn ruimhartig in deze tijd van reflectie :) Je bent nu eenmaal mijn favo-aap. Ik vind het op zichzelf mooi taalgebruik. Geen mooischrijverij want het past bij Jozias. Wel vind ik het hier en daar uitleggerig. Als voorbeeld: "De herinneringen in het woonhuis waren hem te pijnlijk." Dat is jammer, want het duwt me naar de oppervlakte van rationele verwerking. Als je iets schrijft waardoor ik zijn pijn voel, is het niet iets wat ik maar moet aannemen (opgelepeld door jou als schrijver), maar geeft het geloofwaardigheid en komt Jozias meer als mens tot leven. PS: tel het aantal keren dat je "herinneringen" gebruikt. Het viel me op in deze relatief kleine tekst.
Vier maal 'herinneringen'. Moeilijk te omzijlen als het om herinneringen gaat. Een paar maal heb ik dat al gedaan en de laatste 'herinneringen' heb ik vervangen door 'hersenspinsels', want die had hij ook. Ik heb de wandeling ruim opgevat en binnen de beperkte ruimte van deze opdracht heb ik een kleine 'wandeling' gemaakt langs de gaten in het brein van Jozias Termaal, zijn innerlijke ruimte. Dank voor je opmerkingen.

Profile picture for user Willy Huisman
Willy Huisman

Lid sinds

16 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 december 2015 - 23:14
Dos, Wat een geweldige verrassing. Ik heb genoten van je verhaal. Prachtig gevonden, dat afschrapen van de verf. Ik ben hier stil van.

Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 29 december 2015 - 5:23
Dos, Wat een geweldige verrassing. Ik heb genoten van je verhaal. Prachtig gevonden, dat afschrapen van de verf. Ik ben hier stil van.
Willemina, ik houd wel van rustige mensen. Dank voor het lezen en reactie.

Geen afbeelding
Marietje

Lid sinds

10 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 29 december 2015 - 21:18
Een mooi geschreven triest verhaal. Het tempo onderstreept de triestheid. :thumbsup: Ik haal eruit dat de HP zijn hobby of beroep, de oorzaak is van zijn vrouw haar dood. Een waar drama. :( Bij jouw meeste verhalen is de inhoud van het verhaal doorslaggevend t.o.v. de vorm van het verhaal. ( Wat er geschreven is t.o.v. hoe er geschreven is) Hier vind ik de inhoud en vorm in een stabiele balans en dat maakt dit verhaal erg sterk en goed. :thumbsup: Begrijp me niet verkeerd: jouw verhalen zijn allen heerlijk om te lezen maar dit is m.i. een pareltje. :nod:

Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 29 december 2015 - 21:56
Marietje, interessant te horen dat jij denkt dat er een verband bestaat tussen Jozias Termaal en de dood van zijn vrouw. Waarom denk je dat? Het was niet mijn bedoeling. Jozias schilderde zijn hele leven lang, beroeps dus. Hij kon niet anders. De vraag naar zijn doeken was groot, de prijs dus naar verhouding, maar hij stond maar weinig werken af voor handel. Vandaar honderden schilderijen en duizenden schetsen in depot. Bedankt voor het pareltje.

Geen afbeelding
Marietje

Lid sinds

10 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 29 december 2015 - 22:58
Heimelijk leed De neuroloog had er jaren geleden geen doekjes om gewonden. Samen met Jozias Termaal had hij de hersenscan geduid. Zwarte vlekken op beide helften: ‘Aangetast door de terpentine’, had hij gezegd. ‘Niet te genezen ... mee leren leven’, kwam er nog achteraan. Vanaf die tijd hanteerde Termaal geen penselen meer. Na het overlijden van zijn Hannah woonde hij uitsluitend in zijn atelier. .
In de eerste alinea wordt niet duidelijk wie die diagnose krijgt. De volgende alinea begint met de dood van zijn vrouw. Hij schilderde en daar gebuikt men terpentine voor. Na de dood van zijn vrouw sluit hij zich op in zijn atelier om zijn meesterwerken te vernietigen die m.i. dus de dood van zijn vrouw veroorzaakten. Wat heb ik niet juist ingevuld? :?

Profile picture for user Mili
Mili

Lid sinds

10 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 29 december 2015 - 23:08
@Dos, mag ik me even mengen? Ik vermoed toch - gezien @Marietjes reactie - dat dat komt door de 2e zin. Samen met Jozias ...

Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 29 december 2015 - 23:18
Heimelijk leed De neuroloog had er jaren geleden geen doekjes om gewonden. Samen met Jozias Termaal had hij de hersenscan geduid. Zwarte vlekken op beide helften: ‘Aangetast door de terpentine’, had hij gezegd. ‘Niet te genezen ... mee leren leven’, kwam er nog achteraan. Vanaf die tijd hanteerde Termaal geen penselen meer. Na het overlijden van zijn Hannah woonde hij uitsluitend in zijn atelier. .
In de eerste alinea wordt niet duidelijk wie die diagnose krijgt. De volgende alinea begint met de dood van zijn vrouw. Hij schilderde en daar gebuikt men terpentine voor. Na de dood van zijn vrouw sluit hij zich op in zijn atelier om zijn meesterwerken te vernietigen die m.i. dus de dood van zijn vrouw veroorzaakten. Wat heb ik niet juist ingevuld? :?
Marietje, volgens mij kun je uit de eerste alinea met niet teveel moeite destilleren dat het de hersenscan van Jozias Termaal is die door de arts besproken wordt. Diagnose: zwarte vlekken, dus Alzheimer, dus geheugenverlies, dus eindigend in dementie. Oorzaak is de terpentine die schilder Termaal zijn leven lang kwistig heeft gebruikt. Dan besluit T. niet meer te schilderen. Tussen de eerste en tweede alinea zit een witregel. Dit om aan te geven dat het verhaal op een ander tijdstip verder gaat, niet direct aansluitend op de eerste alinea. Ik hoop nu iets duidelijker. :)

Geen afbeelding
Angus

Lid sinds

12 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 30 december 2015 - 0:26
Ik meng me er ook even in
[b] ... mee leren leven’, kwam er nog achteraan.
Lijkt me duidelijk in samenhang met de zwarte vlekken en het vervolg van het verhaal. Men mag ook van de lezer iets verwachten.

Profile picture for user Dos Wijnhof
Dos Wijnhof

Lid sinds

12 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 30 december 2015 - 11:58
Ik meng me er ook even in
[b] ... mee leren leven’, kwam er nog achteraan.
Lijkt me duidelijk in samenhang met de zwarte vlekken en het vervolg van het verhaal. Men mag ook van de lezer iets verwachten.
Zo is dat. Wie de kern wil smaken, moet eerst de noten kraken. :)