Je bent nooit te jong om te schrijven

‘Ik wil ook een boek schrijven, maar ik ben pas zestien,’ mailde een lezeres me laatst. ‘Mijn ouders zeggen dat ik me beter kan concentreren op mijn huiswerk dan op het schrijven van onzinverhaaltjes, omdat ik toch nog te jong ben om een boek te schrijven.’

Ik vind daar iets van. Je bent nóóit te jong om te schrijven. Of te oud, nu we het er toch over hebben. Of je nou tien of zesennegentig jaar bent: je bent op dit exacte moment precies oud genoeg om een prachtig verhaal te schrijven. (En om je wiskundehuiswerk te maken, want blijven zitten is ook niet alles, geloof me.)

Klein meisje, grote ambities

In groep 7 kreeg ik de smaak van het schrijven te pakken. Voor die tijd liet ik alleen mijn fantasie de vrije loop in opstellen en werkstukken, maar er kwam een punt waarop ik besefte dat het mijn eigen keuze was om een pen op te pakken en een complete wereld te bedenken, met mensen daarin die precies deden wat ik wilde. Als ik daar zin in had, kon ik dat gewoon doen. Dat vond ik prachtig – kleine dictator als ik was.

Ik vatte het plan op om vóór mijn twaalfde een boek te schrijven. Dat een manuscript schrijven niet direct gelijkstaat aan een boek met een kaft eromheen in de winkels te hebben liggen, begreep ik destijds niet, maar dat gaf niet. Het ging om de ambitie. Want hoewel ‘een boek schrijven vóór mijn twaalfde’ geen haalbaar doel bleek, kijk ik inmiddels wel terug op een jaar waarin ik maar liefst twee boeken heb uitgegeven: een roman over een beautyblogger in een huis vol nerds (Verslingerd) en mijn hup-ga-nou-eens-schrijvengids Schrijven kreng!. Ze werden voorgegaan door mijn eerdere romans Glazuur en Verkikkerd.

Schaam je nooit voor je dromen

Als kind van de Idols-generatie ben ik opgegroeid met het idee dat ik alles kan wat ik wil, als ik er maar genoeg energie in stop. Dat heeft zo zijn mindere kanten (‘Maar mijn moeder zegt dat ik wél kan zingen!’), maar persoonlijk vind ik die niet afdoen aan de positieve kanten. Ambitie is lastig te omschrijven, maar zodra het zich in je dromen vastbijt, vormt het een soort jeuk die heen en weer kriebelt tussen je onderbuik en je achterhoofd.

Mijn ouders hebben me geleerd dat ik me nooit hoef te schamen voor mijn dromen, hoe onhaalbaar ze ook lijken. Dat mensen je uitlachen omdat je schrijver wilt worden (of omdat je de Nobelprijs voor de natuurkunde wilt winnen, voor mijn part), zegt niets over jou. Het zegt enkel iets over het gebrek aan fantasie van anderen.

Wat nou, ‘te jong’?

‘Daar ben je nog veel te jong voor’ heb ik nooit een indrukwekkend argument gevonden, maar toen ik op mijn vijfentwintigste drie romans in de winkel had liggen die door duizenden lezeressen enthousiast verslonden werden, ging de ‘je bent jong, dus je kunt niets bereiken’-redenering in mijn ogen definitief mank. Wanneer zou je dan niet meer ‘te jong’ zijn?

Begin vandaag. Nee, NU.

Geloof me, vandaag is net zo’n goed moment om te beginnen met het najagen van je droom als welk moment dan ook in de toekomst. Ik denk trouwens dat vandaag zelfs een béter moment is. Laat je niet afschrikken door de tijd die het bereiken van je doel je gaat kosten. Die tijd verstrijkt toch wel, hoe je hem ook besteedt.

Vergeet hoe oud je bent. Als je een verhaal in je hoofd hebt dat je graag wilt vertellen, moet je het opschrijven, ongeacht je leeftijd. Zet die eerste zin op papier, maak er een eerste alinea van, verander dat in je eerste hoofdstuk en BAM, je bent op weg. Tijd om te krabben aan die jeuk tussen je onderbuik en je achterhoofd.

Nou, waar wacht je nog op? Schrijven kreng!

Tips & trucs van de grappigste schrijfster van Nederland
Lisette Jonkman schreef de romans Glazuur, Verkikkerd en Verslingerd. Toen ze begon met schrijven, wenste ze vurig dat er een boek vol tips bestond speciaal voor haar eigen genre. Dat boek bleek niet te bestaan, dus besloot ze het zelf te schrijven. In Schrijven kreng! helpt ze je op haar eigen humoristische wijze verder naar de volgende fase van je schrijfproject. Na het lezen van dit boek wil je nog maar één ding: verder met dat manuscript!