plotziekte

Een plot - causaal handelingsverloop - kan heel klein zijn; het verhaal eromheen groot. Misschien beginnen met een klein, overzichtelijk plotje, bijvoorbeeld een recept zoeken uit een kookboek of van een site en een personage dat recept laten uitwerken, maar er iets laten missen (een ingrediënt, een lucifer om het vuur aan te steken, het vuurpotje is leeg) of iets fout laten gaan (het ei loopt uit, de rabarber is snotterig) of het personage laten afleiden (door gedachtes, door een stroomstoring, iemand die aanbelt), en dat uitwerken.

Dank je Thérèse. Ik heb wel een causaal handelingsverloop, maar het verhaal mist iets dat dreigt mis te lopen en een pointe. Als dit mij gebeurt heb ik echt het gevoel dat ik faal op een existentieel vlak van het schrijven, vandaar dat ik jullie om raad vraag.

Plotziekte, dat klinkt wel schrikwekkend ernstig! Als ik een nieuw verhaal verzin maak ik meestal een heel scala aan 'wat als'-plotjes. Wat als personage A al die tijd aan het liegen was, wat als personage B alle koffers van haar vriend in de rivier gooit, wat als het hele feest in het water valt doordat de gastvrouw ruzie krijgt, wat als... En elk plot dan helemaal uitwerken. - Waardoor zou dat kunnen gebeuren, wat was daar de oorzaak van, hoe loopt het dan af? Je bent helemaal vrij, alles kan, maakt het zo erg mogelijk, want het is toch allemaal hypothetisch. Als je naderhand denkt, neh, dit wil ik mijn personages niet aandoen, dan gooi je het velletje in de prullenbak en is er niets gebeurd. Maar misschien kom je op deze manier nou net op die ene plotwending die je mist om er een pakkend verhaal van te maken. Ik hoop dat je er misschien iets aan hebt :)

Dank je Diana, het klinkt als een geweldige tip! Wat doe je trouwens veel voorwerk, daar kan ik een voorbeeld aan nemen.

Nou, tja, alleen als het plot niet vanzelf komt doe ik het zo :)

Bij mij komt tijdens het schrijven gaandeweg iets naar boven. Helaas heb ik geen tip.

Diana, jouw tips zijn voor mij ook handig. Dank je wel.

Odile, ik denk dat je 'gewoon' aan je verhaal moet beginnen. Waarschijnlijk zal het overkoepelende conflict van je verhaal zichzelf tijdens het schrijven aan je openbaren.

Dat bedoel ik ook.

Dank je Thérèse. Ik heb wel een causaal handelingsverloop, maar het verhaal mist iets dat dreigt mis te lopen en een pointe.

Het klinkt misschien hard - maar zo bedoel ik het beslist niet - maar als het verhaal naar jouw idee een pointe mist, waarom begin je er dan aan? Die pointe, dat plot, is er dus, anders was je niet begonnen met het verhaal. Je bent je er alleen niet van bewust. Doorschrijven, en opeens zie je het, komt het bovendrijven. Wedden?

Bij de schrijfopdrachten wordt een richtlijn gegeven, vaak een onderwerp en plopt het plot/ de pointe vanzelf omhoog. Niet om je jaloers te maken, maar dan heb ik vaak de eind zin met het plot al op papier en worstel ik met het middenstuk. Is het een tip om jezelf tijdens het schrijven af te vragen: waarom schrijf ik dit, wat wil ik vertellen , waar gaat het verhaal heen, waar eindigt het, wat is het belangrijkste wat er te vertellen is? Ik gebruik dit om te schrappen of als ik de woorden niet kan vinden om iets te vertellen. Ik heb ook een kort verhaal liggen waar ik een plot mis dus het is een tijdelijke ziekte die iedereen treft! Misschien werkt voor iedere schrijver een ander medicijn! ;)

Ik heb Odile geschreven dat er een blauwe knoop op de grond lag, terwijl ik aan het stofzuigen was. Waar komt die knoop vandaan? Ik kan dan allerlei scenario's bedenken. Die knoopt komt niet van mij of mijn gezin. Wij hebben geen kleren met blauwe knopen. Wie is hier onlangs geweest en wie heeft een blauwe knoop verloren? Ik ga dan bij iedereen langs die hier op bezoek is geweest. Overal kan ik wel een verhaal bij verzinnen. Mijn idee, hè?

Maar als je maar doorschrijft op zoek naar een plot, kan er ook een enorme chaos uit naar voren komen. Toen ik eenmaal het plot gevonden had voor een verhaal, was het begin zo warrig dat ik er pas na 2 jaar denken achter kom wat een mogelijk goed begin is. Toch zou ik doorschrijven aanraden. Omdat je er ook van leert.

Dat doorschrijven zonder plot kan ik eindeloos, Waus. Ik denk dat de tip van 'wat als' van Diana dan erg nuttig is. Of ik moet me specialiseren in plotloze verhalen :) Gelukkig krijg ik meestal een ingeving hoe het verhaal in elkaar moet, maar het gaat me erom hoe je tot een plot komt als de muze zich stil houdt.

Tja, dit verbaast me steeds van wat je schrijft, je weet altijd wel een grappig plot te bedenken. Bij blauwe knoop denk ik aan vorige eeuw, die vereniging die alcoholloos door het leven gaat. Als herkenningsteken hebben ze een blauwe knoop. Toeval?

De geheime code van de knoop is dus: Tja, drink eens wat minder? :D Maar serieus, Odile, een verhaal moet ergens over gaan, ergens een basis, oorsprong, achtergrond hebben waarvan jij denkt / overtuigd bent: dít moet ik vertellen! Naar mijn idee moet je daar vanuit gaan: wát wil ik eigenlijk (precies) vertellen en dát vertellen. Op de basis, om de kern heen kun je allerlei situaties en handelingen uitwerken, maar zonder grondidee ga je het denk ik verliezen van je verhaal. Eindeloos situaties uitschrijven brengt je mogelijk ooit tot de kern, maar ik geloof dat het in elk geval efficiënter is om bij het begin al te weten wat je vertellen wilt / wat de kern is.

(...) het gaat me erom hoe je tot een plot komt als de muze zich stil houdt.

Ik geloof erin dat je dan mét de muze stil moet zijn, niet ongeduldig wezen - de muze wil vaak meer dan je zelf aankunt. Ze dient zich vanzelf (weer) aan, en met betere ideeën (plots) dan je krampachtig zelf hebt zitten verzinnen.

Zie, al lezend hier klopte de muze alweer met een einde aan voor mijn verhaal. Inderdaad toen ik me afvroeg wat ik eigenlijk wilde vertellen en toen ik niet krampachtig probeerde een einde te verzinnen. Wat ook hielp was dat de kinderen de deur uit waren en de keuken opgeruimd.