Geen afbeelding
Stan

Lid sinds

13 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Werkwoorden na een directe rede

 27 juni 2014 - 15:40
Hallo iedereen, Zoals iedereen op dit forum (neem ik aan), heb ik als hobby schrijven (en lezen). Al vroeg tijdens het schrijven liep ik ergens tegenop. Om een verhaal niet saai te maken, is het namelijk handig om woorden als 'zei' en 'antwoordde' zoveel mogelijk te vermijden of vervangen. Natuurlijk mogen ze in een verhaal voorkomen, maar niet in grote mate. Herhaling van woorden kunnen mogelijk de lezer afleiden. Natuurlijk kun je de woorden dan weglaten, maar ook dat wordt saai. Om een dialoog spannend en leuk om te lezen te houden, is het aan te raden om 'synoniemen' voor die woorden te gebruiken. Nu is het me eindelijk gelukt om een lijst te vinden en deze aan te vullen met woorden die ik in boeken heb gevonden. De lijst kent nu 215 woorden, dus er is genoeg keuze. Toch wil ik weten of er een naam is voor de woorden. Denk daarbij aan: Zeggen Roepen Bespreken Kreunen Beantwoorden Enzovoorts Zo ja, dan kan ik die term als zoekwoord gebruiken om de lijst uit te breiden. Mocht iemand interesse hebben in de lijst, laat het dan even weten, dan regel ik dat jullie die ook krijgen, Groet, Stan

Geen afbeelding
Stan

Lid sinds

13 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 16:05
Ik snap dat je niet geforceerd moet zoeken naar synoniemen. Dat moet bij schrijven nooit, geforceerd iets doen. Toch is het leuk om afwisseling te hebben. Al is het maar als geheugensteuntje. Mijn vraag is of er een term is om een werkwoord na een directe rede aan te geven. In het Nederlands zijn er zoveel termen, dus hiervoor zal er ook wel een zijn. Toch?

Profile picture for user Diana Silver
Diana Silver

Lid sinds

14 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 17:25
In de Algemene Nederlands Spraakkunst kan ik er niets over vinden, maar officieus worden zulke woorden wel eens aangeduid met de term 'spreekwerkwoorden'. Vooral in journalistieke leerboeken.
Om een dialoog spannend en leuk om te lezen te houden, is het aan te raden om 'synoniemen' voor die woorden te gebruiken.
Hiermee maak je me wel nieuwsgierig naar een stukje dialoog wat je op deze manier geschreven hebt. Ik ben benieuwd of en hoe je dat laat werken.

Profile picture for user Ostinato
Ostinato

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 18:59
"Ik ben dol op koken," snotterde ze. "Hou nou eens op," donderde hij. "Het zal wel," snoof ze. "OK genoeg nou," tetterde hij in haar oor. En zelfs constructies als deze zijn vast wel acceptabel in bepaalde gevallen: "En nou gaan we," stoof hij weg. Volgens mij is het aantal werkwoorden dat je kan gebruiken vrijwel eindeloos. Onbegonnen werk. Ik zie dat zo'n lijst handig kan zijn, maar ik ben meer van het janp-kamp.

Geen afbeelding
Mirandala

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 19:19
Herhaling van woorden kunnen mogelijk de lezer afleiden. Natuurlijk kun je de woorden dan weglaten, maar ook dat wordt saai. Om een dialoog spannend en leuk om te lezen te houden, is het aan te raden om 'synoniemen' voor die woorden te gebruiken. (...) Nu is het me eindelijk gelukt om een lijst te vinden en deze aan te vullen met woorden die ik in boeken heb gevonden. De lijst kent nu 215 woorden, dus er is genoeg keuze. Toch wil ik weten of er een naam is voor de woorden. Denk daarbij aan: Zeggen Roepen Bespreken Kreunen Beantwoorden Enzovoorts
'Zegt zij', 'zei hij' valt echt niet op in een tekst. Daar leest de lezer overheen, de woorden in het rijtje hierboven leiden juist af van de dialoog, de 'show' (als in 'show don't tell) en de inhoud. Bovenstaand rijtje heeft juist alle woorden die ik zelf wil vermijden. Wat ik wel probeer is de dialooglabels zoveel mogelijk weg te laten: in een dialoog kun je gebruik maken van 'nieuwe spreker nieuwe regel', dan is het al duidelijk wie wat zegt. Verder kun je júíst in en rond dialoog heel veel show kwijt, waarmee je en passant ook nog aangeeft wie de spreker is. 'Zullen we naar binnen gaan, Stan?' Ze wreef over haar armen. Hij glimlachte en legde zijn jasje over haar schouders. 'Ja, het koelt 's avonds snel af.' Wat je ook doet, vermijd hoe dan ook de 'dierengeluidendialoog'. 'Wat een ellende,' kreunde ze. 'Hoe bedoel je,' brieste hij. 'Ik zeg toch niks,' knorde ze. 'Geen ruzie maken, mama,' piepte het kind. 'Houd je mond,' brulde hij. 'Woef, woef, kaiii,' zei de hond. Met vriendelijke groet, tikte het forumlid.

Geen afbeelding
Stan

Lid sinds

13 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 21:15
Natuurlijk zien mijn dialogen er niet zo uit. Ik laat ook die 'spreekwerkwoorden' weg (nieuwe spreker nieuwe regel). Maar als je een lang dialoog hebt, vind ik het constant weglaten van dit spreekwerkwoord ook vervelen. Ik ben even op zoek gegaan in mijn eigen manuscript, maar heel lange dialogen heb ik niet. Kort voorbeeldje:
‘Waarom heet de kamer waarin ik ga slapen eigenlijk de steenkamer?’ vroeg Jasper om het gesprek een andere wending te geven. ‘Nou, natuurlijk omdat de kamer van steen is,’ lachte Gerard. ‘Maar de andere kamers hebben geen naam,’ merkte Jasper op. ‘En die kamers zijn ook van steen.’
Dan kan het met het werkwoord zeggen, zoals hier:
‘Waarom heet de kamer waarin ik ga slapen eigenlijk de steenkamer?’ vroeg Jasper om het gesprek een andere wending te geven. ‘Nou, natuurlijk omdat de kamer van steen is,’ zei Gerard. ‘Maar de andere kamers hebben geen naam,’ zei Jasper op. ‘En die kamers zijn ook van steen.’
Dat is duidelijk saai. Weglaten kan ook:
‘Waarom heet de kamer waarin ik ga slapen eigenlijk de steenkamer?’ vroeg Jasper om het gesprek een andere wending te geven. ‘Nou, natuurlijk omdat de kamer van steen is.' ‘Maar de andere kamers hebben geen naam en die kamers zijn ook van steen.’
Toch wil ik zoals je in de laatste zin ziet van het eerste voorbeeld, soms een zin 'doormidden' breken. En Mirandala, ter verduidelijking, zo ziet een 'normaal' dialoog bij mij eruit:
Simon friemelde aan zijn neus. ‘Faraton weet veel dingen die anderen niet weten of niet willen weten. Ik heb het vermoeden dat jouw verhaal niet alledaags is?’ Zonder op een antwoord of bevestiging van Jasper te wachten sprak hij verder. ‘Wat zegt het woord Euforia je?’ Jasper schudde zijn hoofd. ‘Ik weet het niet.’ ‘Euforia is de wereld waarin je bent,’ zei Simon. Hij keek naar de herbergier en zijn ogen leken heel kort te schitteren. ‘Huh, maar… De wereld? We zijn toch op de aarde?’ Jasper klonk verbaasd. Simon schudde weemoedig zijn hoofd. ‘De aarde. Hm, dat woord ken ik niet.’

Geen afbeelding
Mirandala

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 21:35
Stan, het ging mij vooral om deze statement in je startpost.
Om een dialoog spannend en leuk om te lezen te houden, is het aan te raden om 'synoniemen' voor die woorden te gebruiken.
Er zijn m.i. andere, om niet te zeggen betere manieren om een dialoog spannend en leuk te houden. Toch, dialooglabels aanpassen kan heus een functie hebben, een directe rede kan ook tussen meerdere personages spelen, bijvoorbeeld. Zoals in geval van een groepsgesprek, iedereen praat door elkaar. Dan is het handig om namen te verbinden aan dialooglabels. Wat betreft je dialoog in vb. Misschien kun je een stukje op het forum 'proeflezen' plaatsen.

Profile picture for user Diana Silver
Diana Silver

Lid sinds

14 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 22:00
't Is wat Miranda zegt: je openingspost bevatte een aantal stellingen die in hun algemeenheid nogal... tja, onjuist overkwamen. Terwijl uit je voorbeeld blijkt dat je wel degelijk op het goede pad zit.

Geen afbeelding
Stan

Lid sinds

13 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 22:11
Nou, de stellingen zijn niet per definitie onjuist, het zijn slechts stellingen. Ik snap dat jullie dat zeggen, want ik gaf niet duidelijk aan dat er meer was dan die stelling. Het kwam enigszins over alsof dit de enige manier was, maar het is voor mij slechts een van vele trucjes. Ik ben ook van mening dat er geen algemene regel of theorie is om je aan te houden als schrijver. Schrijven is een creatieve bezigheid en er is geen goed of fout (tenzij je commercieel wil bezig zijn, dan is goed en fout wel degelijk van de orde). Ik wil ook zeker geen universele schrijversregel ontwikkelen hoor. Het ging mij om een term om het woord na een directe rede aan te geven. Die heb ik nu, al is het niet officieel. Spreekwerkwoorden en dialooglabel kan ik ook wel gebruiken. Proeflezen is voor mij momenteel nog niet nodig. Ik hoef geen feedback op mijn dialoog, ik wilde het alleen als voorbeeld aanhalen. Verder moet ik wel aangeven dat ik deze 'discussie' wel leuk vind. Lekker speculeren over schrijven, heerlijk toch.

Profile picture for user Ostinato
Ostinato

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 22:20
Als ik doorlopend verschillende dialooglabels tegenkom, denk ik: hee, de schrijver gebruikt allemaal verschillende dialooglabels. Niet echt bevorderlijk voor wat Engelstaligen zo mooi immersion noemen. Het voordeel van neutrale labels als 'zei' is dat ze onzichtbaar worden voor de lezer.

Geen afbeelding
Stan

Lid sinds

13 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 22:27
Andere dialooglabels kunnen ook neutraal zijn hoor. Als je bijvoorbeeld ziet staan: 'ah, het zit dus zo en zo,' merkte hij op. In dat geval vind ik 'merkte op' niet storend hoor.

Geen afbeelding
Mirandala

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 22:34
Nou, de stellingen zijn niet per definitie onjuist, het zijn slechts stellingen. Ik ben ook van mening dat er geen algemene regel of theorie is om je aan te houden als schrijver. (...) Proeflezen is voor mij momenteel nog niet nodig. Ik hoef geen feedback op mijn dialoog, ik wilde het alleen als voorbeeld aanhalen. (...) Verder moet ik wel aangeven dat ik deze 'discussie' wel leuk vind. Lekker speculeren over schrijven, heerlijk toch.
Op het moment dat je een stelling en lijstje poneert, moet je die in een reactie hier toch echt staven. Met links bijvoorbeeld, naar artikelen. Dat komt, omdat deze reacties veel later nog gelezen worden, SO heeft echt een enorm archief - met zoekfunctie. Mensen die net beginnen met schrijven, lezen jouw stelling ook, en die stelling is, zoals je merkt, discutabel. Een toevoeging, bijvoorbeeld, dat je een lijstje hebt gemaakt dat voor jou op dit moment werkt, zou al helpen. Je bent al langer lid, maar je hebt nog maar een paar posts op je naam. Je zou je even kunnen voorstellen, daar is een speciaal voorstelforum voor. - Wat betreft het forum proeflezen: Andere leden kunnen hier in dit topic geen feedback geven op jouw dialoogjes, omdat het buiten het topic-onderwerp valt. Dat was de reden dat ik je op dat forum opmerkzaam maakte.

Geen afbeelding
Stan

Lid sinds

13 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 22:42
Dat klopt Mirandala. Ik wil beginnende schrijvers niet op het verkeerde been zetten, maar ik ging ervan uit dat het vanzelfsprekend was dat er meerdere mogelijkheden zijn om te variëren bij je dialoog. Daarom zei ik ook dat het aan te raden was, niet dat het een must is. Ik ben inderdaad al een tijdje 'passief' lid, maar ik zal eens een kijkje nemen bij het voorstelforum ;)

Geen afbeelding
Mirandala

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 27 juni 2014 - 22:56
Dit:
Om een verhaal niet saai te maken, is het namelijk handig om woorden als 'zei' en 'antwoordde' zoveel mogelijk te vermijden of vervangen. Natuurlijk mogen ze in een verhaal voorkomen, maar niet in grote mate. Herhaling van woorden kunnen mogelijk de lezer afleiden.
is een stelling. Ik heb een paar links voor je opgezocht. http://www.o-pen.nl/13-regels-voor-het-schrijven-… http://www.schrijvenonline.org/forum/110702 En bij deze topics zou je kunnen aansluiten, er is hier namelijk al veel 'gezegd' over dialooglabels. http://www.schrijvenonline.org/forum/104537 http://www.schrijvenonline.org/forum/110702 http://www.schrijvenonline.org/forum-onderwerp/14… De zoekfunctie rechtsboven is een echte aanrader ;)

Geen afbeelding
amvanthull

Lid sinds

14 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 juni 2014 - 17:03
Het werkwoord na directe rede wordt dacht ik ook wel aangeduid met de term 'regieaanwijzing'. Ik probeer zelf om al te creatieve regieaanwijzingen te vermijden en de dialoog voor zich te laten spreken, maar smaken verschillen en de ene tekst is de andere niet.

Profile picture for user Leonardo Pisano
Leonardo Pisano

Lid sinds

14 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
 28 juni 2014 - 22:10
Zoals Mirandala, Ostinato en janp zeggen: vermijd de exotische synoniemen. Zeggen, vragen en antwoorden worden onzichtbaar voor de lezer (zie #12) en dat is raadzaam omdat dan de focus bij het gesprokene blijft liggen en de lezer "in het verhaal" blijft. Met de exotische varianten steek je je neus als schrijver in het verhaal en daarmee ga je regisseren. Het is een vorm van TELL. Gevolg is dat je je lezer uit de fictieve droom haalt en dat geeft minder beleving van het verhaal. Let wel, ieder dialooglabel, ook zeggen, vragen en antwoorden, is een inbreuk van de schrijver, maar als de lezer verward raak wie iets zegt, is dat nóg erger. Ik denk dat labels waarmee het volume van spreken wordt geduid ook goed zijn, vooropgesteld dat de lezer dat volume verwacht in de context van de scène. ["Houd de dief," zei de winkelier], is niet heel logisch.

Geen afbeelding
Anaïd Haen

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 29 juni 2014 - 20:33
Let er ook op dat sommigen dingen gewoon niet kunnen. Lachen is niet hetzelfde als spreken. Dus de zin: "‘Nou, natuurlijk omdat de kamer van steen is,’ lachte Gerard." kan niet. Wat wel kan is: ‘Nou, natuurlijk omdat de kamer van steen is,’ zei Gerard lachend. Ik houd van woorden en van het zoeken naar synoniemen. Maar er gaat niets boven zeggen in een dialoog.