Proeflezen

Wanneer zetten jullie proeflezers in? Als de eerste versie van het verhaal af is, of al tijdens het schrijfproces?

Als ik zelf tevreden ben over de eerste versie. Je moet (naar mijn mening) ook niet té snel de deur open zetten. Zie ook het erg goede boek van Stephen King over schrijven (net een nieuwe druk). Het schrijfproces is trouwens toch nog in volle gang als de eerste versie af is?

Bij mij is dat ten vroegste na de derde versie.

Na de eerste versie. Na de correcties te hebben verwerkt krijgt ze het weer. Daarna denk ik erover na wie verder geschikt is het om het te lezen. Onvoorstelbaar dat je over zoveel fouten kunt heenlezen.

Wanneer laten jullie iets proeflezen?

Dit keer gaat het om een verhaal dat ik voor de tweede keer helemaal op nieuw heb geschreven. Dat verhaal heb ik laten proeflezen en aangepast en ga ik nu weer verder bewerken. Te snel iets laten lezen vind ik niet prettig, dan kan er nog zoveel aan verbeterd worden.

Te snel laten lezen legt ook onnodig werk op de schouders van de proeflezer(s). Een verhaal moet minimaal af zijn qua redactie, dus zonder spelfouten, de interpunctie correct. Wanneer je een verhaal helemaal opnieuw moet schrijven nadat je het terugkrijgt van de proeflezer(s), is er iets niet goed gegaan. Zonde van al dat werk! (van beide kanten Alternatief is om alleen het begin van een verhaal te uit te werken en de proeflezer gerichte vragen te stellen over bijvoorbeeld de plot, een wending, thema, uitwerking personage, etc.

Een van mijn proeflezers is fantastisch met punten en komma's.... daarvoor laat ik het haar ook lezen, vindt ze heerlijk.

Een van mijn proeflezers is fantastisch met punten en komma's.... daarvoor laat ik het haar ook lezen, vindt ze heerlijk.

Haha ja, dat is fijn. Ik kende zo eens iemand die als hobby strijken had. Die kwam zelfs het strijkgoed ophalen en streek gratis voor ieder die er zelf een hekel aan had ;) Mijn opmerking was niet alleen aan jou gericht, maar vooral om nog even aan te geven dat een proeflezer geen spellingcontroleur is. Een schrijver moet het zijn/haar proeflezers zo gemakkelijk mogelijk willen maken en de tekst optimaal presenteren. Dat bevordert de kwaliteit van het proeflezen.

Klopt, Mirandala. De vriendin die mijn spelling en interpunctie doet, doet dat veel vaker voor me, ook als ik stukken schrijf voor mijn werk. Tegelijkertijd kijkt ze ook naar het verhaal, de opbouw en de stijl. Een allround redacteur, zou ze haar vak van kunnen maken! Ik denk dat ik na de derde ronde proeflezers (dus na de versie die nu ga aanpassen) bekijk of ik het verhaal naar een uitgever durf te sturen.

Bij mij verschilt het per keer, hoeveel en met welke vraag. Heel vaak vind ik mijn eigen verhaal ontzettend saai, als het eenmaal af is. Dan wil ik daar een proeflezer voor. Soms heb ik er zoveel in gewijzigd dat ik iemand nodig heb om de spelling en de zinnen te controleren, want dan zie ik het zelf niet meer. En het kan ook zijn dat ik wil weten of het verhaal nergens inzakt of onduidelijk is. Ik zal niet snel een kind vragen om een kinderverhaal te proeflezen. Ze weten vaak wel of het wel of niet werkt, maar niet zo goed waarom iets wel of niet werkt. Ik lees wel eens samen met kinderen, dan lees ik voor en zie ik aan de reacties wat werkt en niet. En een heel leuk voorbeeld is het drakenverhaal dat ik samen met mijn zoontjes maakte. Elke avond vertel ik een deel van het verhaal. Als ik het goed doe en ze zijn enthousiast dragen ze ideeën aan voor de volgende aflevering. En dat probeer ik er dan in de volgende te verwerken. Een soort proeflezen vooraf... maar achteraf is het ook absoluut nodig, vanwege alle rare wendingen die kinderen kunnen bedenken.

@Marjan, even snel tussendoor: ik denk dat er een misverstandje is ontstaan. Een verhaal is voor mij een kort verhaal. Ik denk nu dat jij het over proeflezen van een roman hebt.

Dat klopt Mirandala! Een kort verhaal zou ik inderdaad anders aanpakken dan dit!

Ik bedoel ook eigenlijk lange verhalen. Als er geen fouten in staan, is het voor een proeflezer ook niet leuk. Ik heb een heel goede. Ze let overal op.

Wanneer zetten jullie proeflezers in? Als de eerste versie van het verhaal af is, of al tijdens het schrijfproces?

Soms tijdens het schrijven van de eerste versie. En die reacties zijn lief, maar eerlijk :) Soms sla ik die ronde over en laat ik pas proeflezers toe als ik het bijvoorbeeld niet helder meer zie / een onafhankelijke mening nodig heb, of als ik niks meer te verbeteren zie / niks meer verbeteren wil. Gelukkig zijn er dan nog proeflezers die de gaten en onduidelijkheden in het verhaal vinden. Kortverhalen behandel ik eigenlijk hetzelfde, alleen duurt het dan minder lang om van de ene naar de volgende versie te gaan.