Hoe kom je aan een uitgever?

’Heeft het veel moeite gekost een uitgever te vinden voor je boek?’ is de eerste vraag die mensen stellen als ze horen dat ik een boek heb geschreven. Het antwoord is ’nee’, wat meestal verbazing wekt. De verbazing wordt groter als ik zeg dat ik nog geen letter op papier had op het moment dat ik het boekcontract tekende. En ik heb diverse monden letterlijk open zien vallen toen ik uitlegde dat ik juist door Meulenhoff gevraagd ben een boek te schrijven over mijn uitzendervaringen.

De meeste schrijvers denken dat je eerst een boek moet schrijven, voor je een uitgever vindt. Maar dat is niet de realiteit. Meulenhoff, mijn uitgever, treft tussen alle ongevraagde manuscripten er maar één of twee per jaar aan die de moeite van het publiceren waard zijn. De auteurs van de overige publicaties worden gevraagd, of zoals dat in de uitgeverswereld heet: ‘gescout’. Hoe je gescout wordt kan ik niet zeggen, maar ik kan wel vertellen hoe ik ben gescout.

Mijn verhaal begint als ik in de Defensiekrant een aankondiging zie voor deelname aan een Literair Trainingkamp. De bedoeling is ‘dat uit Afghanistan teruggekeerde militairen hun verhalen wereldkundig maken’. Ik ben net een jaar terug uit Kabul en heb wel zin om door Volkskrantredacteur Noël van Bemmel en schrijver Arnon Grunberg te worden gecoacht. Uiteindelijk schrijf ik twee verhalen die beide geplaatst worden in het boek dat uit de Literaire Trainingskampen voortkomt: Task Force Uruzgan.

Op 24 november 2009 wordt Task Force Uruzgan feestelijk gepresenteerd. We gaan met alle twintig auteurs eten bij de Afghaan in Amsterdam en na afloop mogen we bij Pauw en Witteman in het publiek zitten, waar het boek wordt gepresenteerd. ’En misschien wordt aan sommige van jullie gevraagd even een stukje voor te lezen uit het boek,’ had de persofficier van Defensie erbij gezegd.

Na afloop van de uitzending is er een borrel in de studio. Normaliter ga ik op een doordeweekse dag om 24:00 uur niet borrelen, maar nu moet ik de adrenaline van de uitzending laten zakken. Ik was namelijk een van die ‘sommige’ en heb niet alleen voorgelezen, maar ook een live vraaggesprek van drie minuten gehad. Op die borrel sta ik heel gezellig te kletsen met een andere borrelaar. We praten over van alles, waaronder mijn schrijfachtergrond.

Een week na de borrel belt hij op. ‘Ik heb eens zitten denken,’ zegt hij. ’Volgens mij heb jij genoeg stof om een heel boek te schrijven. Zullen we daar eens over praten?’ De gezellige borrelaar bleek de hoofdredacteur non-fictie van Meulenhoff te zijn.

Kortom, mijn advies om gescout te worden: schrijf, publiceer, netwerk en mocht je toevallig bij Pauw en Witteman zijn, vergeet dan niet te gaan borrelen.

Esmeralda Kleinreesink (1973) is luitenant-kolonel bij de Luchtmacht en werkt bij de Nederlandse Defensie Academie als universitair docent defensie economie. Haar boek over haar uitzending als hoofd luchttransportplanning naar het NAVO hoofdkwartier in Kabul, Officier in Afghanistan (Meulenhoff, 2012), is met louter vier en vijf sterren recensies ontvangen. Kijk ook op haar website.