Er rust niet voor niets copyright op een tekst

Het meest ergerlijke dat je als schrijver kan overkomen is dat jouw tekst ongevraagd wordt overgenomen zonder bronvermelding. Ik kom soms mijn eigen teksten tegen op de meest wildvreemde websites en ik vind het hondsbrutaal. Ik schrik altijd als iemand mij erop wijst. Het is namelijk ook plagiaat als je geen kwalijke bedoelingen hebt.

Mooi! Kijk eens wat ik van het internet heb geplukt!

Auteursrecht

Onbegrijpelijk dat er nog altijd mensen zijn die denken dat ze alles klakkeloos mogen overnemen. Nee, dat mag niet. Ook in het digitale tijdperk bestaat er nog zoiets als auteursrecht. Wanneer je iets linkt van een ander (via de sociale mediaknoppen) dan is de bron automatisch daaraan gekoppeld. Het is nog altijd de schrijver zelf die bepaald of zijn teksten geplaatst en gedeeld mogen worden. Dus als je ongevraagd gaat kopiëren en plakken, vermeld dan op zijn minst de naam van de schrijver en de bron. Het copyright symbool staat er niet voor niets onder. Het benadrukt alleen het auteursrecht dat automatisch al van toepassing is.

Stelen is iets anders dan delen

Volgens mij zijn veel mensen niet eens bekend met dat rare tekentje voor je naam. Ik spreek ze altijd vriendelijk erop aan dat het mijn schrijven is en dat dit niet de gang van zaken is. Meestal krijg je de reactie: ‘Maar het stond gewoon op internet hoor!’ Het klinkt mij altijd in de oren als: ‘En waar bemoei jij je eigenlijk mee?’ Jawel, het staat inderdaad op internet en u mag het laten staan, maar vermeld u dan even de bron erbij? Fijn, dank je wel. Ze zeggen altijd met tegenzin dat ze het zullen doen en het gebeurt negen van de tien keer niet. Ze vinden dat je zeurt. Want zij zien het als delen en niet als stelen. Er wordt blijkbaar geen waarde gehecht aan het feit dat jij er energie in hebt gestoken. Dat het werk jouw eigendom is, trekken zij zich niets van aan.

Tekst kan ook persoonlijk zijn

Om een voorbeeld te geven hoe gênant het kan zijn in persoonlijke zin moet ik altijd denken aan de memoriam die ik schreef voor mijn moeder, een jaar na haar dood. Hij werd keurig in de regionale krant geplaatst. Het was ons gevoel en beschreef precies onze moeder. Kun je nagaan hoe raar wij opkeken toen de week daarna die memoriam opnieuw werd geplaatst. Alleen nu boven de naam van een andere overleden moeder. De tekst was gewoon letterlijk overgenomen. Alsof moeders niet uniek zijn maar onderling inwisselbaar, zo voelde het ongeveer.

Maar kun je het die mensen kwalijk nemen? Waarschijnlijk dachten ze dat wij zomaar iets van internet hadden geplukt.

©Janine Jongsma 2013

Janine Jongsma (1965) heeft gewerkt als freelance redacteur. Haar grootste passie echter ligt bij de poëzie en het schrijven van gedichten. Haar werk wordt regelmatig opgenomen in diverse bloemlezingen en gepubliceerd op literaire weblogs. Ze schrijft columns en artikelen over poëzie. Kijk ook op haar website.