Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Grrrr-ammatica - onderwerp vs lijdend voorwerp

25 juli 2013 - 18:36
Dag allemaal, Ik heb een hele simpele vraag, waar ik niet uit raak. Dat heb je met simpele vragen. In een tekstje dat ik aan het schrijven ben, komen volgende zinnen voor: Het hondje maakte een plasje. Het was vergrijsd en slecht te been, zoals het dametje. Ik wil natuurlijk dat "het" in de tweede zin slaat op "het hondje" en niet op "het plasje". Als ik het lees, lijkt het echter over het plasje te gaan. Hoe zit dat nu: waar slaat de tweede "het" grammaticaal op? En als dit niet op "hondje" slaat, hoe moet ik de zin dan aanpassen zodat dit wél het geval is? Alvast bedankt om mijn stomende hersens te willen redden! (ik had altijd een hekel aan grammatica, omdat ik er niets van begreep ...). Groetjes, Lesley

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 juli 2013 - 19:06
Hmmm, dan zit ik met een probleem wat betreft "het hondje", want verkleinwoorden zijn altijd onzijdig, ongeacht het geslacht van het grondwoord. Ik zou dus moeten overschakelen op "de hond" / "hij" maar dat wringt met de rest van het verhaal waar over een hondje gesproken wordt. Ik zal er nog eens moeten op kauwen .... :)

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 juli 2013 - 19:29
Het hondje 'deed' een plasje. Het beest was vergrijsd ( grijs) en slecht teR been, zoals het dametje. Hondje, plasje, dametje - dat zijn wel erg veel verkleinwoorden hoor. Zelfs voor in een 'tekstje' ;-) Een optie is: deed een moeizame plas. Of kleine plas. Of: perste er moeizaam drie druppels uit, die moesten doorgaan voor een plas. Dametje: oude dame.

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 juli 2013 - 19:56
Plasje doen en teR been heb ik ondertussen gecorrigeerd, dankjewel hiervoor. Betreft de verkleinwoorden: het zijn er inderdaad veel, maar bewust gekozen. Aangezien je de tekst niet hebt, kan je dit niet weten natuurlijk. Ik zal hem bij proeflezen plakken, dan kan je beter beoordelen of de verkleinwoorden passend zijn of niet (en misschien haal je er nog een paar 'doen' en 'ter been' vauten uit ! :D

25 juli 2013 - 20:30
Dag allemaal, Hoe zit dat nu: waar slaat de tweede "het" grammaticaal op?
Puur grammaticaal gezien zou ik zeggen: het kan op álle voorafgaande onzijdige woorden slaan. Misschien niet meteen een antwoord op jouw vraag hoe je je zinnen prettiger en leesbaarder kunt maken maar stel nou dat ik schrijf: Het meisje stond voor een vat vol water met een houten deksel erop. Het rook een beetje onfris. Ik denk dat dat "het" dan kan slaan op het vat, het meisje, het water en het deksel en misschien is "het" zelfs nog wel iets dat op de hele situatie slaat. "Het rook een beetje onfris, maar het tafereeltje van dat vrolijk lachende kind bij zo'n nostalgische regenton riep toch heel wat leuke jeugdherinneringen bij me op. (Nu blijkt dat de omgeving wat onfris rook) " Tegelijk vraag ik me ook weer af, maar dan weer over die tekst: ik vind het helemaal niet onnatuurlijk klinken in een verhaal. Als ik aan de bar iets zeg van "ik had gisteren een hamburger gehaald maar toen kreeg ik een lekke band, dus die heb ik maar meteen laten repareren" , dan is er gegarandeerd een of andere grapjas die vraagt : "wat heb je laten repareren? die hamburger of die band? " ... maar in een serieus verhaal denk ik niet dat het probleem zo snel speelt.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
25 juli 2013 - 20:53
Ik zou zeggen: geef het hondje een naampje.
Het hondje maakte een plasje. Het was vergrijsd en slecht te been, zoals het dametje.
Fikje maakte een plasje. Hij was vergrijsd en slecht ter been, zoals het dametje. Of construeer de zinnetjes anders: Het hondje, vergrijsd en slecht ter been zoals het dametje, maakte een plasje. N.B. Wat dit met onderwerp versus lijdend voorwerp te maken heeft, is mij niet duidelijk.

25 juli 2013 - 21:15
N.B. Wat dit met onderwerp versus lijdend voorwerp te maken heeft, is mij niet duidelijk.
Je hebt gelijk, ik had dat niet gezien. Maar ik denk dan, Lesley zegt al meteen wat moeite te hebben met grammatica. (Is Lesley nou een "hij" of een "zij"? ) Het is dan ook helemaal niet zo vreemd dat de gebruikte grammaticale begrippen niet helemaal juist zijn.

25 juli 2013 - 22:49
Het hondje maakte een plasje. Het diertje was vergrijsd en slecht te been, zoals het dametje.
erg mooi maar over grammatica gesproken, is het niet "slecht teR been"?

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
26 juli 2013 - 21:57
:o ..... het hondje = onderwerp / het plasje = duidelijk niet het lijdend voorwerp, aan jullie reacties te zien. Ik dacht dat de regel hiervoor de volgende was (volgens internet): Je vindt het lijdend voorwerp door wie of wat voor de persoonsvorm, het onderwerp en de rest van het werkwoordelijk gezegde te zetten Dus mijn redenering was als volgt: De hond doet een plasje. Wat doet de hond? Een plasje: dus dacht ik dat dit lijdend voorwerp was. En daarom vroeg ik me af of de "Het" in mijn tweede zin nu sloeg op het onderwerp (hondje) of op het lijdend voorwerp (plasje). Vandaar mijn vraag.... Het is moeilijk om fouten te ontdekken als je grammaticaal niet sterk bent .... en ik kan niet mee (her)oefenen met de kinderen, want die heb ik niet ;-). Ik ben een "zij" trouwens (blame the parents) :D Maar goed, jullie reacties hebben me wel laten zien dat er betere alternatieven zijn om dit euvel te verhelpen! Maarreuh, wat is "het plasje" grammaticaal dan wel? Alvast bedankt voor jullie tijd om me te helpen :)

26 juli 2013 - 22:11
"het plasje" of in jouw verhaal "een plasje" is lijdend voorwerp. dus dat klopt. Op de lagere school konden we het lijdend voorwerp vinden door een tweetal vragen te stellen "wat maakt het hondje?" en "wat wordt door het hondje gemaakt?"

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
26 juli 2013 - 22:30
Ok, dankjewel Emyeye ! Nu kan ik met een gerust hart gaan slapen zonder dat mijn hoofd een lijdend voorwerp wordt .... :D