Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid

Komma tussen werkwoordsvormen

18 november 2012 - 0:35
Ik weet niet of ik op het juiste spoor zit. Het gaat niet zozeer over stijl en techniek, maar ik weet niet waar ik het anders onder moet plaatsen. Eindelijk heb ik Het Diner afgerond. Het kostte wat moeite, maar die opgeblazen maag verdwijnt wel weer. Ik wil het niet over de inhoud van het boek hebben, maar over de komma's. Hoewel ik weet dat tussen twee werkwoordvormen een komma hoort (op heel korte regels na) viel het me op dat dit in het boek van Koch niet of nauwelijks voorkwam. Het stoorde me niet, maar ik vraag me af wat nu wel of niet moet. In lange zinnen doe ik het wel, in korte zinnen niet, tenzij die eindigen met zegt hij, denkt hij. Wat doen jullie?

Lid sinds

15 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 0:47
Ik schrijf volgens het motto: 'Niets moet, alles mag'. Door komma's zus of zo te plaatsen bepaal ik zélf het leestempo van de lezer, met andere woorden: ik, als schrijver, bepaal wanneer er exact gepauzeerd wordt in een zin. En dat voelt - tot nu dan toch als schrijver - goed aan.

Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
18 november 2012 - 0:52
Dat doe ik ook, maar het schijnt niet algemeen geaccepteerd te worden.

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 0:54
Ik heb een neiging tot lange zinnen, tussenzinnen, etcetera, en de komma, samen met de punt-komma; is mijn vriend. De vorige zin is wat overdreven. Maar als ik mezelf niet corrigeer is dat wel hoe de zinnen eruit komen. Twee komma's in een zin is het maximum voor mij. Oja. Soms gebruik ik het streepje -deze dus. Ik gebruik geen komma voor 'en' zoals hierboven in mijn voorbeeldzin na 'etcetera'.

Lid sinds

15 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 1:52
Dat doe ik ook, maar het schijnt niet algemeen geaccepteerd te worden.
Tja, Tja, door taal- en letterkundigen wordt deze methode zeker niet geaccepteerd. Et alors?

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 2:04
Goenka, een mollige, gebronsde, pedante, ernstige en gewichtigdoenerige goeroe, had bij aanvang gezegd dat hij de leerling in Vipassana zou onderwijzen, maar dat hij hem eerst moest leren zijn geest tot rust te brengen. Het schemerde reeds toen ik er kwam en hij liet mij ook zijn huiskamer zien, het ziet er daar werkelijk aardig uit en het is een goed huis om te onthouden; hij is een man die men wel vertrouwen kan want hij is zeer eenvoudig en hij doet zijn werk goed en heeft er reeds zeer lang in volhard, ik zal blij zijn als ik ook zo ver ben. Zwart, blank, jong, oud? Drie verschillende schrijvers.
Wat doen jullie?
Ik doe wat ik wil. En ik doe dat op basis van vele boeken uit verschillende perioden over verschillende onderwerpen van verschillende schrijvers en verschillende vertalers met verschillende achtergronden en verschillende opleidingen die uiteindelijk leiden tot een uniek schrijvers product zonder ooit te willen suggereren dat ik het weet. Het Diner van Herman Koch is geen verplichte leidraad, het is slechts een van de vele draadjes die een web instand houden.

Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
18 november 2012 - 2:06
Ik trek me doorgaans ook nergens iets van aan, maar als ik naar taaladvies en onzetaal kijk, achijn ik me toch wel schuldig te maken, hoewel ik me nooit ergens schuldig over voel. Dit is wel een heel lange zin. Mag ook niet. Moet in gehakt worden. Dat begrijp ik trouwens ook nooit. Als een zin nu lang is, dan is die lang. O, nu ga ik weer off topic bij mijn eigen topic. Dat is wel heel erg. :confused:

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 3:12
Ik trek me doorgaans ook nergens iets van aan, maar als ik naar taaladvies en onzetaal kijk, achijn ik me toch wel schuldig te maken, hoewel ik me nooit ergens schuldig over voel. Dit is wel een heel lange zin. Mag ook niet. Moet in gehakt worden. Dat begrijp ik trouwens ook nooit. Als een zin nu lang is, dan is die lang. O, nu ga ik weer off topic bij mijn eigen topic. Dat is wel heel erg. :confused:
Ik heb makkelijk praten, -vreemde zin- omdat ik niets heb te verliezen, -en ik- blijf zorgen dat ik niets te verliezen heb, wat natuurlijk te maken heeft met, -het feit dat ik geen schrijver ben, -geen lezers heb die een schrijfstijl van mij verwachten- en zou ik ooit in een zeer verre, -naar mensenleven- toekomst een Pulp afleveren, dan zal mijn komma-stijl de norm zijn van lezers die mij bewonderen om ellenlange zinnen die, -eigenlijk net zo vreemd- als hun eigen gedachten zijn! Maar. Liever ben ik kortaf. Zo kortaf! Dat mensen denken! Shit! Yrret schrijft zonder kommaas!

Lid sinds

12 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 10:58
Ik heb een tijdje geprobeerd me te houden aan de regel 'tussen twee werkwoordvormen een komma, op heel korte regels na', maar ik doe het nu toch meer op gevoel.
Ik gebruik geen komma voor 'en'
Daar twijfel ik wel eens over. Ik weet dat het over het algemeen niet de bedoeling is om komma's voor 'en' te zetten, maar soms vind ik het toch beter leesbaar met komma. Maar dat terzijde, over dit onderwerp bestaan volgens mij al verschillende topics. Off-topic:
Maar. Liever ben ik kortaf. Zo kortaf! Dat mensen denken! Shit! Yrret schrijft zonder kommaas!
Ik geloof ik begin te begrijpen wat men bedoelt met 'typische Yrret-reacties' :-).

Lid sinds

12 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 11:02
Ik hou me het liefst aan de regels van Taaladvies. Zelf bepalen wanneer ik komma's plaats om het leestempo te bepalen, doe ik enkel in gedichten. In een roman e.d. kan het soms verwarring scheppen, vind ik.

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 11:22
Ik vind dat een heel lastige. Zelf ga ik er altijd vanuit dat een komma gezet moet worden op een plek waar ik een pauze in een zin wil of om te verduidelijken dat twee zinsdelen van elkaar gescheiden zijn. Zo zet ik altijd een komma tussen twee werkwoorden die niets met elkaar te maken hebben (Als het je lukt dit te bekonkelen, geef ik je duizend dukaten.), tenzij het eerste werkwoord deel is van een zinnetje dat wordt uitgevoerd door het tweede werkwoord (Het kind dat touwtjespringt struikelt over haar touw.).

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
18 november 2012 - 12:36
Zo zet ik altijd een komma tussen twee werkwoorden die niets met elkaar te maken hebben (Als het je lukt dit te bekonkelen, geef ik je duizend dukaten.)
Dat zijn twee werkwoorden die elk bij een zinsdeel horen.
tenzij het eerste werkwoord deel is van een zinnetje dat wordt uitgevoerd door het tweede werkwoord (Het kind dat touwtjespringt struikelt over haar touw.)
Dat deel - Het kind dat touwtjespringt - is het onderwerp van de zin; na het onderwerp komt volgens de regels geen komma. Een komma is - net als alle leestekens, en zelfs net als letters - een grafisch (hulp)middel om iets uit te drukken. Dat iets is een gedachte (alle tekst heeft zijn bron in de gedachte). Sommige mensen zien bij alles wat ze denken datgene wat ze willen overbrengen en daarbij de grafische weergave ervan. Die mensen zetten ook in gedachten de komma's en alle andere leestekens, ook wanneer ze spreken.
Eindelijk heb ik Het Diner afgerond. (...) Ik wil het niet over de inhoud van het boek hebben, maar over de komma's. Hoewel ik weet dat tussen twee werkwoordvormen een komma hoort (op heel korte regels na) viel het me op dat dit in het boek van Koch niet of nauwelijks voorkwam. Het stoorde me niet, maar ik vraag me af wat nu wel of niet moet.
Zowel Herman Koch als zijn redacteur / corrector als jij denken dus misschien niet in grafische beelden. Je hoeft geen komma's te plaatsen, zelfs geen punten of hoofdletters te gebruiken. Spelling en interpunctie vallen niet onder een wet. Als het voor jou goed is, is het goed. Als het voor Koch goed is, is het goed. Als het voor iemand anders niet goed is, doet hij het zoals hij het goed vindt, en misschien zet hij komma's waar iemand anders ze niet zou zetten.
Wat doen jullie?
Ikzelf houd van duidelijkheid, ook in geschreven tekst. Interpunctie maakt er voor mij deel van uit. Tot slot maakt het ook nog uit waarvoor / voor wie de tekst bestemd is. Is dat voor algemene doelen - bijvoorbeeld woordenboek, wetboek - dan zullen de algemene regels gebruikt worden. Maar in brochures of folders en ook in boeken zie je vaak genoeg varianten. Uitgeverijen houden er meestal een eigen variant op na - wel gebaseerd op / gerelateerd aan de algemene regels - die ze vasthouden in al hun publicaties, tenzij er een reden is om dat niet te doen (en misschien was dat in het geval van Het Diner zo).

Lid sinds

14 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 13:45
Ik gebruik geen komma voor 'en'
Daar twijfel ik wel eens over. Ik weet dat het over het algemeen niet de bedoeling is om komma's voor 'en' te zetten, maar soms vind ik het toch beter leesbaar met komma. Maar dat terzijde, over dit onderwerp bestaan volgens mij al verschillende topics.
Misschien is dit enigszins off-topic, maar het heeft m.i. wel enige relatie met de Tja-kommavraag. Op school werd altijd gezegd dat voor 'en' geen komma hoort. Later, toen ik wat meer kritisch heb leren denken, ben ik er anders over gaan denken. Ik gebruik heel vaak een komma voor en, wellicht te vaak, maar als het de leesbaarheid vergroot in mijn ogen dan doe ik dat. In een poging dit te analyseren en daarmee 'gevoel' te rationaliseren: 1. 'En' in een opsomming, met name als 'en' staat in één van de elementen van die opsomming. "Ik pakte mijn schoenen, mijn shirt en sportbroekje, en mijn hockeystick." N.B.: deze 'regel' wordt bij mijn weten ook in het Engels gevolgd . 2. Zinnen waar het gedeelte na de 'en' een duidelijk veranderd onderwerp heeft. "Ga maar na: referenda over politieke kwesties worden herhaald totdat de politici de antwoorden hebben gekregen die ze willen hebben, en daarna wordt het volk nooit meer geraadpleegd over dat onderwerp. 3. Zinnen waarbij de komma een noodzakelijk rustpunt inbouwt, om bijvoorbeeld een toelichting op het voorgaande te geven of een soort samenvatting We doen het op deze manier zodat je veel minder successierechten hoeft te betalen als we zijn komen te overlijden, en voor ons maakt het geen verschil.

18 november 2012 - 15:48
Gewoon een boek over taal lezen en de regels leren, simpeler is het niet. Hier op het forum is het ook al een paar keer aan de orde geweest. Vergeet de vuistregel over de pauze, die slaat nergens op en kan je lezer helemaal op het verkeerde been zetten.

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 16:37
Ik gebruik geen komma voor 'en'
Daar twijfel ik wel eens over. Ik weet dat het over het algemeen niet de bedoeling is om komma's voor 'en' te zetten, maar soms vind ik het toch beter leesbaar met komma. Maar dat terzijde, over dit onderwerp bestaan volgens mij al verschillende topics.
Misschien is dit enigszins off-topic, maar het heeft m.i. wel enige relatie met de Tja-kommavraag. Op school werd altijd gezegd dat voor 'en' geen komma hoort. Later, toen ik wat meer kritisch heb leren denken, ben ik er anders over gaan denken. Ik gebruik heel vaak een komma voor en, wellicht te vaak, maar als het de leesbaarheid vergroot in mijn ogen dan doe ik dat. In een poging dit te analyseren en daarmee 'gevoel' te rationaliseren: 1. 'En' in een opsomming, met name als 'en' staat in één van de elementen van die opsomming. "Ik pakte mijn schoenen, mijn shirt en sportbroekje, en mijn hockeystick." N.B.: deze 'regel' wordt bij mijn weten ook in het Engels gevolgd .
"Ik pakte mijn schoenen, mijn shirt en sportbroekje, en mijn hockeystick." Bij deze zin ligt het er voor mij ook aan hoe belangrijk ik die hockeystick wil laten zijn. "Ik pakte mijn schoenen, mijn shirt en sportbroekje; én mijn hockeystick." "Ik pakte mijn schoenen, mijn shirt en mijn sportbroekje. En natuurlijk mijn hockeystick." "Ik pakte mijn schoenen, mijn shirt en sportbroekje. Als laatste pakte ik mijn hockeystick." Als ik zo de variaties opschrijf realiseer ik me dat ik probeer een zin(nen) aan te passen aan een voor mij logisch gebruik van leestekens. Let op: een voor mij logisch gebruik. Dat logische is mijn persoonlijke logica. Deze is gebaseerd op mijn gevoel. Als ik de draad kwijt raak in de zin betekent dat waarschijnlijk, dat ik teveel komma´s heb gebruikt. En dan ga ik renoveren.

Lid sinds

14 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 17:00
@Mirandala #14 Aan jouw logica zal ik niet tornen. In mijn - uit de mouw geschudde - voorbeeld zijn de elementen van de opsomming min of meer gelijkwaardig. (Ik zeg min of meer, omdat de volgorde van de opsomming toch enigszins, vaak toch, een prioritair karakter kan suggereren). Jouw oplossingen zijn prima (komma!) en geven aan hoe je met taal kan spelen om accenten aan te geven. Tja vroeg hoe wij met komma's omgaan, en vandaar dat ik probeerde aan te geven hoe ik dat doe, in combi met 'en'... Thérèse #11 geeft prima aan hoe de komma tussen werkwoorden moet worden gebruikt (bijzinnen die op zichzelf staan v.w.b. onderwerp). De beperkende bijzin kent overigens een gedefinieerd kommagebruik, maar hierover is op dit forum al veel gezegd (en zie ook OnzeTaal).

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 16:59
Gewoon een boek over taal lezen en de regels leren, simpeler is het niet.
Bedoel je die rode uitgave? De Schrijfwijzer van Jan Renkema € 35,96 Aantal pagina's 468 Gewoon een boek? Een beetje SOller zet zo`n vraag gewoon op SO en verwacht van schrijvers een serieus antwoord. Jouw antwoord is echt veel te simpel.
Hier op het forum is het ook al een paar keer aan de orde geweest.
Bedoel je bv deze ? http://www.schrijvenonline.org/forum/100458 Tja haar vraag is toch heel anders en we zijn drie jaar verder. Je antwoorden worden steeds simpeler. Vaak het gevolg van geen antwoord weten.
Vergeet de vuistregel over de pauze, die slaat nergens op en kan je lezer helemaal op het verkeerde been zetten.
Welke van de 28 vuistregels bedoel je? Dat is wel heel erg simpel van je, Schlimazlnik. Zal ik wat simpele vuistregels voor je oplepelen? Ja? Mooi. Heel simpel. Je hoeft geen boek te kopen. De komma is een van de moeilijkste leestekens in het Nederlands De komma is een systeem om zinnen met interpunctie te verdelen in kleinere delen. De komma wordt gebruikt om een leespauze aan te geven. De komma is noodzakelijk om de structuur van een zin te verduidelijken. De komma kan naar eigen keuze geplaatst worden. De komma plaatsen waar bij gewoon spreken of lezen een kleine pauze kan worden gedacht. De komma niet plaatsen in geval van twijfel. De komma wordt in Angelsaksische landen gebruikt als scheidingsteken tussen groepen duizendtallen binnen een getal. De komma in de zegswijze; 'Dit effect is achter de komma,' De komma staat bijna altijd voor een spatie.

Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
18 november 2012 - 18:16
Zoals Pisano met 'en' omgaat, doe ik het ook. Een pauze is wel degelijk nodig. Een luisterboekvoorlezer, gebruikte m.i. pauzes op verkeerde momenten, waardoor de zinnen verward overkwamen. Als je spreekt, las je ook korte pauzes in, anders wordt het een geratel achter elkaar, en niemand kan er nog een touw aan vast kan knopen.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
18 november 2012 - 19:26
Elke tekst - zowel een geschrevene als een gesprokene - heeft een melodie. Leestekens willen die aangeven in geschreven tekst.

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 20:00
Elke tekst - zowel een geschrevene als een gesprokene - heeft een melodie. Leestekens willen die aangeven in geschreven tekst.
En daarom lijkt een komma op een muzieknoot.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 20:04
Nee, een komma is het rustteken. De noten staan ertussen. Komma's, leestekens bepalen het ritme. De schrijver is de componist en dirigent.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
18 november 2012 - 20:04
Elke tekst - zowel een geschrevene als een gesprokene - heeft een melodie. Leestekens willen die aangeven in geschreven tekst.
En daarom lijkt een komma op een muzieknoot.
Ja. :)

Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
18 november 2012 - 20:06
Jij lijkt op een ... geen idee. Alle leestekens samen? Je gebruikt zelfs het ^.

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 20:28
Nee, een komma is het rustteken. De noten staan ertussen. Komma's, leestekens bepalen het ritme. De schrijver is de componist en dirigent.
Nee, een komma kan geen rustteken zijn die het ritme bepaald. De schijver is niet meer/minder dan de schrijver. Een dirigent is iemand met een minderwaardigheidscomplex die met een stokje zwaait en anderen zijn/haar tempo wil opleggen. Ja jij, met je pauk! Let op! Nu! Daar zitten ongelooflijke horken tussen. Zie peletoncommandantjes met knoopjes op hun schouders De componist is de ware meester, doch vaak een gefrusteerde ego-oor-dove-melodieloze-wellusteling. Een schrijver kan slechts stil in zijn schrijfhokje hopen dat één mens al zijn woorden begrijpt.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 20:45
Een schrijver mag hopen dat hij het verhaal dat zich aandient, kan verwoorden. Met een mooi ritme. Met goed geplaatste leestekens.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 november 2012 - 23:54
Ook het zwijgen kent geen leesteken. Wel een rustpauze, een verademing. De echo van de stilte die tot bezinning stemt. Het stopt, scheidt het geraas en de kal, hetgeen nu kul wordt genoemd. De verbinding met het net of 'net' lijkt verbroken. 'Eruditie' verwordt tot 'eer u dit ziet', en dan volgt de strijd. Niet dat loze plukken van vruchten die aan tweejarige lage boompjes hangen. Nee, zaaien, enten, ladders gehaald en met de emmer in de hand de hoogtevrees overwinnen. De hoogstam bedwingen. Dáár hangen de vruchten. Prijzenswaard.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
19 november 2012 - 8:34
En hoe zou het dan komen, dat een stuk met louter leestekens niet gelezen wordt?
In feite is een letter ook een leesteken, en lezen een tegennatuurlijke daad.

Lid sinds

17 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 november 2012 - 16:19
Nee, een komma is het rustteken. De noten staan ertussen. Komma's, leestekens bepalen het ritme. De schrijver is de componist en dirigent.
Nee, een komma kan geen rustteken zijn die het ritme bepaald. [/]Bij mij bepaalT de komma wel een rustteken.[/i] De schijver is niet meer/minder dan de schrijver. Een dirigent is iemand met een minderwaardigheidscomplex die met een stokje zwaait en anderen zijn/haar tempo wil opleggen. [/]waar haal je deze onzin vandaan? je legt een zwaar stempel op een vakgroep. Onterecht.[/i] Ja jij, met je pauk! Let op! Nu! de paukenist is degene die een symfonie bepaalt met zijn instrumenten, hij doet meer dan alleen op de oaukes slaan. Daar zitten ongelooflijke horken tussen. Zie peletoncommandantjes met knoopjes op hun schouders De componist is de ware meester, doch vaak een gefrusteerde ego-oor-dove-melodieloze-wellusteling. weer een mening die je nergens op kunt stoelen. heb je ze allemaal persoonlijk ontmoet en gekend? Een schrijver kan slechts stil in zijn schrijfhokje hopen dat één mens al zijn woorden begrijpt.
Ik begrijp jou niet, dus ben je niet ver genoeg in je hokje gekropen. Tis maar een mening hoor.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 november 2012 - 21:26
Elke tekst - zowel een geschrevene als een gesprokene - heeft een melodie. Leestekens willen die aangeven in geschreven tekst.
In feite is een letter ook een leesteken, en lezen een tegennatuurlijke daad.
Dan plaatst ik maar een smiley: :?