Inspiratie is: schrijven!

Een opheldering van misverstanden omtrent inspiratie en aanbevelingen bij de afwezigheid ervan.

Inspiratie bestaat niet. Tenminste niet in de vorm van een ingeving van boven waar je op wacht en die ervoor zorgt dat wat je schrijft (of tekent, of componeert, of welke kunstvorm je dan ook beoefent) direct goed is en eeuwigheidswaarde heeft. Maar treur niet. Ingevingen bestaan, toevalstreffers bestaan, er zijn woorden die je opschrijft zonder erover na te denken en die goed blijken te zijn, waarvan het lijkt alsof je ze niet zelf bedacht hebt. Die komen echter pas wanneer je schrijft. Niet een keer maar vaak en veel. Je leert schrijven door te schrijven en je schrijft door te schrijven. Dus als je wil schrijven: schrijf.

Sommige schrijvers beginnen pas met schrijven als ze het idee voor hun toekomstige roman of verhaal volkomen uitgedacht hebben, andere schrijvers schrijven van scène naar scène. Het is slim om jezelf een doel te stellen, bijvoorbeeld duizend of tweeduizend woorden per dag, en je daaraan te houden (ook als je niet lekker bent, naar de tandarts geweest bent of slecht geslapen hebt). Als je dat doet, is je boek op een gegeven moment af; wanneer je wacht op een ingeving kun je soms lang wachten.

Beginzin

Er zijn mensen die denken dat je een goede beginzin moet hebben. Dat is natuurlijk zo, maar die kun je ook later verzinnen. Als je ongeveer weet hoe iets begint – of hoe het afloopt, of wat er daartussen gebeurt – dan schrijf je dat alvast op. Vorm is belangrijk en het juiste woord op de juiste plek ook, maar bijna niemand schrijft in een keer een perfecte passage. Je schrijft, leest na wat je geschreven hebt, schrapt, schrijft, schrapt, enzovoort. Herschrijven hoort erbij. Wees streng, maar gun jezelf ook de ruimte om te werken en dingen uit te proberen.

Wanneer je weinig ervaring hebt met schrijven of het moeilijk vindt om je ertoe te zetten, is het verstandig om een weblog te beginnen waarvoor je iedere dag een stukje schrijft. De inspiratie daarvoor vind je in je omgeving, in de grote en kleine dingen die om je heen gebeuren. Goed kijken en luisteren zijn belangrijk, als je dagelijkse gebeurtenissen op een interessante manier weet op te schrijven, ben je al een heel eind. In het verlengde hiervan is het de moeite waard om je correspondentie serieus te nemen. Zorg dat de brieven en e-mails die je aan vrienden stuurt de moeite van het lezen waard zijn, qua inhoud en qua vorm.

Drijfveren

Het laatste punt verhoudt zich paradoxaal tot de aanbeveling aan het begin van dit stuk – schrijf! – maar het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Je staat als schrijver in dienst van het verhaal (dat kan een kort verhaal zijn of een roman of een gedicht). Het is jouw taak om dat zo goed mogelijk op te schrijven. Het werk is belangrijker dan de maker. Wanneer je schrijft om schrijver te zijn of omdat het je leuk lijkt om een keer een boek te schrijven, zou ik zeggen: schrijf niet. Het is namelijk vaak niet leuk en het is ook niet de bedoeling dat het leuk is, het leven zelf is ook niet leuk. Het is een serieuze aangelegenheid. Als je het leuk vindt om te schrijven maar geen professionele ambities hebt, is er geen probleem. Maar je drijfveren onderzoeken kan zinnig zijn. Waarom schrijf je, wat wil je bereiken? Wanneer je serieus bent: wacht niet op inspiratie maar schrijf, oefen, werk, maak uren, zeur niet, laat je niet afleiden en doe je uiterste best.

Sterre van Rossem en Eva Meijer zijn twee jonge schrijvers die respectievelijk eind 2010 en begin 2011 debuteerden bij Prometheus, Sterre met een verhalenbundel, Een smaak van liefde, en Eva met een roman, Het schuwste dier. Ze zijn ook de oprichters van schrijverscollectief De Jagers. Voor Schrijven Online schrijven zij een tweewekelijkse column over hun ervaringen als jonge schrijvers.