Kill your darling

Wat heeft dat nu te maken met het Onderwerp?

Dat het probleem voorkomen kan worden door op een zuiniger manier met je teksten om te gaan. (...) Als we het twintig jaar terug konden, waarom nu dan niet meer? (...) Ik weet zeker dat heel veel overbodige darlings (en infodumps, en dialogen, en "show don't tells") niet geschreven zouden worden als je moeizaam met een mechanische schrijfmachine aan de gang gaat en iedere letter geld kost.

Ah, oké :)

Niks oké. Het is een gedachtekronkel die probeert, recht overeind te komen. Hoezo iedere letter geld kost? Feit is dat - toen de computer zijn entree maakte - de papierhandel zeer vreesde voor teloorgang van omzet. Ik weet dat want ik zat toen in die wereld. Niets bleek minder waar. Er wordt tegenwoordig meer papier - en meer inkt - gebruikt dan twintig jaar geleden. Dus dit lijkt een goed statement, want het wordt vol overtuiging gebracht, maar het is het volstrekt niet.

Thérèse, dat is een non-argument. Tenzij je het papierverbruik weet te koppelen aan (beginnende) schrijvers en het afdrukken van allerlei kladversies van hun werk. Want dat is waar het om draait: wat je verkeerd deed, moest je betalen (meer papier, meer inkt, tipp-ex). Terwijl je nu kunt blijven herschrijven tot het goed is zonder dat het extra geld kost. Voor alle publicaties die ik heb gehad en alle wedstrijddeelnames is het nooit noodzakelijk geweest ook maar één versie van een verhaal af te drukken.

Hoe kan een feit een non-argument zijn? Mensen gingen, toen de computer kwam, dingen proberen - geprobeerde dingen gingen fout of leidden tot niets, of tot een tweede, derde, vierde poging. Wat ze deden, was zelf een print maken van een tekst. En nog een, en een betere, et cetera. Ze gingen eigen briefpapier ontwikkelen, visitekaartjes, enveloppen, ansichtkaarten, schrijfpapier met een aardig dingetje erop, een eigen magazinetje, een eigen ontwerp voor een kerst- of verjaardagskaart, ditjes en datjes en van alles watjes. Ondernemingen sprongen erop in; langzamerhand verscheen een mode om al je wederwaardigheden te boek te stellen. Dat kon voorheen alleen met handmatig knippen en plakken (daar was ook een opleiding voor, en toen wij pas de drukkerij hadden, monteerde iedereen nog op een plaat van melkglas, met een vel ruitpapier onder het ontwerp - dit was eind jaren tachtig / begin jaren negentig, twintig jaar geleden, de tijd die jij aangeeft, volkomen gangbaar). Mensen thuis hadden geen grafische achtergrond, maar met de computer kon veel. Er zette een ontwikkeling in. Als je er wat tijd aan besteedt en je vogelt een leuk programma uit, kun je zelf veel ontwerpen - folders, aankondigingen, kaarten van alelrlei aard. Kijk om je heen. Enerzijds maken mensen veel zelf; anderzijds kun je in winkels van allerlei aard (boek- en hobbywinkels, maar ook bij de kruidenier, de drogist en de speelgoedwinkel) terecht voor toepassingen. Er is meer geprint werk in omloop dan ooit. Dan spreken we nog helemaal niet van de rol van internetondernemingen. Kwamen mensen met een leuke tekst vroeger (nauwelijks een generatie geleden) thuis niet verder dan hem neer te typen en te kopiëren met behulp van carbonpapier waarop je de Tipp-Ex correcties nog zag, en dan een nietje erdoor, of een mapje eromheen - tegenwoordig besteden ze hetzelfde werk (manuscript) uit aan een drukker, printer of internetondernemer. Jij print je geschreven versies nooit uit. Dat kan. Daar ben je denk ik een uitzondering in. Misschien bespaar je er - gerekend over je hele leven - een paar euro aan papier en inkt mee, maar op het geheel is deze besparing minder dan een spatje op de gloeiende plaat. Er is enorm veel papier en inkt in omloop. Er is een hele nieuwe bedrijfstak ontstaan. Tot slot denk ik dat het toch goed is, ook, om wél eens een versie uit te printen, omdat je op papier heel anders tegen je tekst aankijkt dan vanaf het scherm. Misschien kill je dan nog veel meer darlings. Dat zou mij niet verbazen. @ topicstarter: excuses voor de uitweiding om tot mijn punt te komen. :)

@ Therese: de beroemde sprengen van de Veluwe zijn voor de industie aangelegd, waarvan de papierindustrie een groot deel van uitmaakte. Feit. Argument voor mijn mening? Wat heeft eigen briefpapier of visitekaartjes te maken met het printen van een manuscript? Bovendien lees je niet goed: ik print meestal wel versies uit (een of twee), maar noodzakelijk was het niet. Wereldhandel heb ik helemaal niet geprint. Ik heb veel op een schrijfmachine gewerkt: mijn manuscript van 800 A4-tjes heeft me aan inktlint vermoedelijk zo'n 400 gulden gekost, exclusief de schrijfmachine zelf. Ik had geinvesteerd in een waarbij ik maar liefst een hele regel geheugen had en dus de meest opvallende typfouten kon corrigeren voor deze af te drukken. En dat is alleen nog maar de eerste ruwe versie. Iedere keer dat ik het die manier zou moeten verbeteren door te herschrijven had me weer ca. 400 gulden gekost. Mijn netto inkomen lag toen rond de 700 gulden in de maand, om het in perspectief te zetten.

Ja, dan snap ik je verhaal dat het geld kost.

Wat heeft dat nu te maken met het Onderwerp?

Dat het probleem voorkomen kan worden door op een zuiniger manier met je teksten om te gaan. (...) Als we het twintig jaar terug konden, waarom nu dan niet meer? (...) Ik weet zeker dat heel veel overbodige darlings (en infodumps, en dialogen, en "show don't tells") niet geschreven zouden worden als je moeizaam met een mechanische schrijfmachine aan de gang gaat en iedere letter geld kost.

Ah, oké :)

Niks oké. Het is een gedachtekronkel die probeert, recht overeind te komen. Hoezo iedere letter geld kost? Feit is dat - toen de computer zijn entree maakte - de papierhandel zeer vreesde voor teloorgang van omzet. Ik weet dat want ik zat toen in die wereld. Niets bleek minder waar. Er wordt tegenwoordig meer papier - en meer inkt - gebruikt dan twintig jaar geleden. Dus dit lijkt een goed statement, want het wordt vol overtuiging gebracht, maar het is het volstrekt niet.

Thérèse, mijn vraag heeft natuurlijk retorische trekjes. Ik vind dat je zeer hard voor jezelf moet zijn en meer dan kritisch je teksten moet wegen, hoe pijnlijk soms ook. Desalniettemein leek me een discussie wel aardig omdat hiermee meer kijkrichtigen worden gemobiliseerd en mijn kijk (en wellicht ook die van anderen) genuanceerder zal worden. Ik vind wel dat schlimazlnik een punt heeft, en vind dus ook dat jij wel erg hard oordeelt. Als schrappen geld kost en/of veel meer moeite dan een simpele delete met de huidige tekstverwerkers (ik denk aan de tijd dan mijn moeder stencils typte voor het blaadje van de plaatselijke voetbalvereniging) dan ben je van nature nóg kritischer op je teksten.

Archiveren: voor mij is dat automatisch omdat ik mijn ms van volgnummers voorzie. Om het halfuur (of zo ongeveer) sla ik het op met een opgehoogd versienummer en ik bewaar ze allemaal. Ik heb zo nooit een probleem met crashen van een document (althans, ik heb altijd een versie die dicht genoeg tegen de gecrashte aanzit) en ik kan altijd naar een oude versie teruggrijpen als ik een weggegooide passage bij nader inzien toch wil/kan gebruiken. Ik volg deze procedure al heel lang. Peter Norton heeft eens over backups gezegd dat er twee soorten mensen zijn: zij die backups maken en zij die mochten willen dat ze backups hadden gemaakt...

Ik heb geen moeite met schrappen, ook niet als het een heel mooie zin of alinea betreft. Vroeger wel, toen bewaarde ik vaak stukken tekst, dat was meestal uit de onzekerheid of ik ooit nog eens zoiets kon verzinnen, maar tegenwoordig heb ik daar geen last meer van. Het gaat zo de prullenbak in en dat voelt heerlijk opgeruimd. Ik bewaar ook bijna nooit versies. Ik herschrijf en sla alleen de laatste versie op. Als ik alles zou bewaren wordt het in mijn hoofd een rommeltje en krijg ik geen grip op het verhaal.

Archiveren: voor mij is dat automatisch omdat ik mijn ms van volgnummers voorzie. Om het halfuur (of zo ongeveer) sla ik het op met een opgehoogd versienummer en ik bewaar ze allemaal. Ik heb zo nooit een probleem met crashen van een document (althans, ik heb altijd een versie die dicht genoeg tegen de gecrashte aanzit) en ik kan altijd naar een oude versie teruggrijpen als ik een weggegooide passage bij nader inzien toch wil/kan gebruiken. Ik volg deze procedure al heel lang. Peter Norton heeft eens over backups gezegd dat er twee soorten mensen zijn: zij die backups maken en zij die mochten willen dat ze backups hadden gemaakt...

Mooie reactie. Maar... Dit is alleen mogelijk als je een pc hebt en schrijft op je pc. Doe dit maar eens in een handgeschreven ms of een Remington ms versie. Ontopic. Als je de manier van de Remington volgt ben je echt vele malen secuurder wat je schrijft. Het vermogen in aanslagen per minuut is op een pc vele malen hoger. Voor de niet-type-vaardige schrijver. Dus... als je op een typemachine je verhaal [ms] gaat schrijven is dat echt vele malen anders dan in een Word-doc. Iemand die nu schrijft heeft het dankzij 100-tallen digitale mogelijkheden heel gemakkelijk. Ik spreek niet over de hoeveelheden papier die de huidige digitale mens verslindt als een wild beest. Wat heeft dit met Kill your Darling te maken? Volgens mij heel veel. Tegenwoordig hebben veel schrijvers al gauw het idee dat ze een Darling hebben geschreven. Volgens mij volkomen onterecht. Een schrijver kan geen Darling schrijven. Hij kan niet weten of wat hij schrapt [Kill] een Darling is. bv Schrijf mij een blz met een scene waarvan jij denkt dat het een darling is. Kans is aanwezig dat ik jouw darling niet zie en iets heel anders aanwijs. Kans is aanwezig dat wanneer jij daarna je Darling Killed, en ik jouw blz-verhaal ga herlezen, ik jouw verhaal helemaal niet leuk vindt. maar net zo goed is andersom mogelijk. De schrijver vergeet mijn inziens veel te makkelijk de lezer. bv Ik lees jouw hele verhaal. En op een moment is jouw boek een door veel lezers zeer gewaardeerd boek. Als schrijver heb je 100.000+ lezers. Ze roemen je om de geweldige passage`s en bewaren jouw Darling als een schat. Dat zou wel eens een passage kunnen zijn die jij als schrijver in je wildste dromen geen Darling had genoemd op dat moment dat je het schreef. Dus... schrijf met al je vaardigheden je boek. Schrijf en schrap. Beschouw schrappen als een ijzeren dicipline die je continu volhoud volgens uitsluitend jou eigen inzicht. Beschouw geen woord, zin, alinea, of hoofdstuk van je zelf als een Darling. Geef je boek uit. En dat gaat het boek zijn eigen leven leiden. Andere mensen gaan jouw woorden lezen. Ze gaan wel/niet Darlings zien. De Remington komt na het handgeschreven ms. In 1916 toen mijn Opa begon te schrijven op een Remington pakte hij 1 velletje papier per dag. Op dat 1 velletje papier mocht mijn Opa typen wat hij op achterkantjes van onbruikbaar papier had verzonnen en geschreven. In 1961 ben ik aan de beurt. Op nog steeds diezelfde Remington mag ik 1 velletje per WEEK typen. Ik mag pas typen als mijn Opa al mijn handgeschreven woorden zorgvuldig heeft nagekeken. Na elke regel kijkt mijn Opa die getypte regel na. Nog NOOIT heeft hij iets begrepen over killing your darling. Ik weet echt niets van Darlings. Ik schrijf 1 pagina per week Ongeveer 50 pagina`s per jaar. Na 7 jaar handmatig schrijven en typen is dan een ms klaar van ongeveer 300 blz. Alles wat een darling had kunnen worden is al in mijn gedachten ver voor ik het opschreef vermoord. Mijn hele boek / ms is een Darling. Nu... 2012 schrijf ik zonder probleem ook met getuigen erbij makkelijk 5.000 tot 10.000 woorden per week. Na de eerste KILL is daar nog 50% van over. Nog een kill en nog 1. Dan heb ik nog 1000 woorden over. Ik zie geen enkele Darling. Dan maak ik er 500 woorden van. Nog steeds geen Darling Dan denk ik aan 1961 en druk 3 pagina`s af van mijn woorden. Verdana 20. Dan lees ik wat ik ongeveer 50 jaar geleden heb geleerd. Daar kan geen redacteur tegen op. In mijn beleving als niet schrijver bestaan geen Darlings. Ik ken de term Kill your Darlings wel. http://nl.wikipedia.org/wiki/Kill_your_darlings Maar ik beleef dat als schrijver op geheel mijn eigen manier zoals het mij 51 jaar geleden is geleerd. Mijn kennis komt van een schijver die dat heeft geleerd in ongeveer 1920. Die kennis komt van iemand die dat ongeveer ergens in 1850 heeft geleerd. Okay. Mijn oude versleten kennis is achterhaald door de pc. Misschien.

Ik kill nooit een darling, wel veel anderen.

Bedankt voor je uitgebreide reactie, yrret. Een darling is toch wat je zelf vindt. Killing the beast do je omdat je denkt dat anderen dat niet zo zullen zien. Waarom het draait is het psychologische effect van weer op nul te worden gezet terwijl je je veel moeite had getroost omje gedachten vorm te geven. Ik ben wel uitgegaan van de omstandigheid dat een modern schrijver een PC/tekstverwerker gebruikt, en met dit gedorcht het iets makkelijker heeft te wijzigen en/of oude versies te bewaren. In gevallen waarbij dat niet kan, bijv. houwen in steen, zal de voorbereiding intensiever zijn (moeten zijn) - maar dat lijkt me eigenlijk van nature worden opgelegd. Het probleem van Killing your Darlings wordt daarmee niet opgelost - alleen verschoven....