Hoe beleeft de oplettende lezer...

Als je bang bent dat het niet duidelijk is, kun je het toch benoemen?

Dat is niet zo makkelijk omdat ik schrijf vanuit de 1e persoon.

'.. of was je nu al eerder naar het ziekenhuis...? Nee, nee, het was die dag, toch? Hoe dan ook, er was zoveel bloed!'

De situatie is nogal complex. De man heeft zijn verhaal verteld. De vrouw betrapt hem in hun slaapkamer met een ander en vertrekt. Onderweg van huis vertelt de vrouw haar verhaal. Er zitten verschillen in hun versies. Ik vind het juist mooi die onbenoemd te houden maar dit neemt dus wel risico's met zich mee. Misschien kan ik doormiddel van een nog meer voor de hand liggende (duidelijker op te vatten als eigen kant van het verhaal) gebeurtenis waarvan de versies verschillen het stijlmiddel herkenbaarder maken en me voorlopig niets aantrekken van wie het zo nog niet snapt. En uiteindelijk veel laten proeflezen, het zal dan wel blijken.

Ik denk, als het een heel duidelijk verschil is en de personages beide heel zeker overkomen van hun zaak het wel duidelijk zal zijn dat een van tweeën een verkeerde versie vertelt. Horen de personages elkaars versie? Dan kan er natuurlijk een conflict over ontstaan. Anders kun je het misschien nog versterken door ook over andere dingen meerdere versies te laten bestaan. Ik noem maar iets, ze droeg volgens haar een lichtroze jurk op de trouwdag en volgens hem een paarse met gele stippen. Mannen...

Misschien kan ik doormiddel van een nog meer voor de hand liggende (duidelijker op te vatten als eigen kant van het verhaal) gebeurtenis waarvan de versies verschillen het stijlmiddel herkenbaarder maken en me voorlopig niets aantrekken van wie het zo nog niet snapt.

Ja, het lijkt mij een goed plan om gewoon vrij veel verschillen te noemen, misschien die passen bij de gemoedstoestand ook. Bijvoorbeeld hij (verliefd op zijn minnares): "het was prachtig lenteweer" zij (voelt wel aan dat hun relatie niet jofel is): "het was een druilerige voorjaarsdag"

Anna en Schli, Ik denk dat ik het inderdaad zo oplos. Daarna een poosje laten liggen en dan opnieuw oordelen. Ik denk dat het moet lukken.

Iedereen, bedankt voor het meedenken.

Kijk de film he loves me, he loves me not, daar zit precies dezelfde situatie in die jij nu beschrijft. Ze zeggen helemaal niets over verschillende visies, ze laten gewoon zien.

De situatie is nogal complex. De man heeft zijn verhaal verteld.

Aan wie?

De vrouw betrapt hem in hun slaapkamer met een ander en vertrekt. Onderweg van huis vertelt de vrouw haar verhaal.

Aan wie?

Er zitten verschillen in hun versies.

Dat is spannend en kan een goed fundament voor een verhaal zijn - verschillende versies van één gebeurtenis.

Ik vind het juist mooi die onbenoemd te houden maar dit neemt dus wel risico's met zich mee.

Voor de nietswetende lezer kun je niet alles onbenoemd laten. De lezer moet op jou als schrijver af kunnen gaan, jij bent de gids. De lezer moet geloven in je verhaal - ook als de personages in je verhaal onbetrouwbaar zijn (want dat is niet erg). De lezer is in dit geval óók partij. Hij zal willen weten: hoe zat het werkelijk? Op wie van de twee zet hij zijn empathie in? Gelooft hij eerder het verhaal van de vrouw, of dat van de man? Als schrijver speel je hier een psychologisch spel. De verhaaltechnische vraag is: waar sta jij als verteller? Vanuit wiens oogpunt, beleving schrijf je? Door wiens mond spreek je? Als je dat helder hebt, is je probleem denk ik opgelost.

Therese, Ik schrijf vanuit het ik perspectief. Ik wissel per hoofdstuk van perspectief (al is dat niet zo een op een). De persoon die op dat moment aan het woord is verteld zo dus rechtstreeks aan de lezer. Je opmerkingen brengen me op een idee. Misschien maak ik het zo nog moeilijker dan het is maar ik hou van een uitdaging: De man verteld een verhaal maar is in de war, zijn vrouw verteld haar versie maar heeft een leugenachtig karakter. Ik zou er een derde karakter aan toe kunnen voegen: het kind, de poes of opa; die werkelijk verteld hoe het zit. Maar als het mijn bedoeling is alleen maar de karakters te schetsen van mijn personages, ben ik dan de lezer verplicht alle onduidelijkheid op te helderen? Dit is vooreerst puur hypothetisch omdat in mijn verhaal de vrouw wel degelijk betrouwbaar zal zijn (in elk geval als verteller). Maar misschien dat ik zo'n situatie op een andere plaats in kan voegen. Bij het introduceren van nog een karakter/perspectief. Hadassah, Dat lijkt me dan een goed idee! Ik hoop niet dat ik mijn idee nu regelrecht kan afzagen.

Therese, ik denk dat ik het probleem aan de hand van je vorige post zelf wel op los.

Maar als het mijn bedoeling is alleen maar de karakters te schetsen van mijn personages, ben ik dan de lezer verplicht alle onduidelijkheid op te helderen?

Wat mij betreft niet, zolang het verhaal van begin tot eind boeit en bevredigd. Dat laatste kan op een ander vlak zijn dan antwoord krijgen op alle mogelijke vragen die het verhaal oproept.

Maar als het mijn bedoeling is alleen maar de karakters te schetsen van mijn personages, ben ik dan de lezer verplicht alle onduidelijkheid op te helderen?

Nee, natuurlijk niet. De lezer mag zelf wel eens nadenken. Natuurlijk, de eenvoudige onbenul zal denken "slechte schrijver, zijn feiten kloppen niet". Wie nadenkt zal zeker zien dat die "onvolkomenheid" (die de uitgever er natuurlijk in moet laten zitten) een hoger doel dient, en zal vanuit de wrijving concluderen dat er iets is om op te letten. Juist als het niet wordt uitgelegd, krijgt zo'n verhaal meer diepgang.

Ik vind dat altijd wel goed als je als lezer je een tijdje afvraagt wie de waarheid vertelt. Wat je zou kunnen doen om wat duidelijker te maken wie wat vertelt, is het lettertype veranderen, zodat de lezer door je lay-out direct kan zien of het vanuit het perspectief van de man of van de vrouw is geschreven.

Ik vind dat altijd wel goed als je als lezer je een tijdje afvraagt wie de waarheid vertelt. Wat je zou kunnen doen om wat duidelijker te maken wie wat vertelt, is het lettertype veranderen, zodat de lezer door je lay-out direct kan zien of het vanuit het perspectief van de man of van de vrouw is geschreven.

Dat is inderdaad leuk om mee te spelen als schrijver en puzzelen als lezer. Ik ben er niet zo voor om verschillende lettertypes te gebruiken. Ik laat de verschillende personages liever per hoofdstuk spreken of in de eerste zinnen na een wit regel aan de context duidelijk maken wie er aan het woord is.

Anna en Schlie, Ik ga wat dit betreft eerst maar eens op mijn gevoel af en daarna proeflezers laten beoordelen. Allen dank.