Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

De kunst achter het gebruik van moeilijke woorden

11 november 2011 - 6:07
Om gelijk met de deur in huis te vallen: Er zijn schrijvers die om de haverklap moeilijke woorden in hun teksten plempen. Ik zal geen namen noemen, maar iedereen die weleens een boek heeft gelezen kent ze wel. Ik stoor me hier verschrikkelijk aan. Niet zozeer om het gebruik van de moeilijke woorden an sich - zo nu en dan stop ik zelf ook een wat ''moeilijker'' woord in mijn teksten - maar om de volgende reden: het gebruik van moeilijke woorden wordt problematisch als de lezer (ik denk altijd vanuit de lezer) dat moeilijke woord moet kunnen begrijpen om de hele zin te kunnen begrijpen. De kunst van het gebruik van moeilijke woorden is in mijn optiek de volgende: moeilijke woorden kunnen gebruikt worden, vermits het begrijpen van dit woord niet per se nodig is om de hele zin te kunnen begrijpen. En daar gaan talloze schrijvers massaal de fout in. Althans, ze geven me een gevoel dat wanneer je maar genoeg moeilijke woorden in de tekst zet, dat je dan ook het predicaat ''literaire schrijver'' moet verdienen. Dit is totale onzin. En dit fenomeen van moeilijke woorden gebruiken lijkt wel een Hollandse ziekte geworden bij het zogenaamde ''topsegement'' van ''literaire'' schrijvers in Nederland. In mijn analyses van grootmeesters ben ik tot de volgende conclusie gekomen: ze kunnen net zoveel moeilijke woorden gebruiken als dat ze willen, en toch blijven hun zinnen en de hele tekst behoorlijk begrijpelijk. Rara, hoe kan dat? Mijn conclusie is de volgende: de moeilijke woorden die ze gebruiken zijn niet per se nodig om de zin of het verloop van het verhaal te begrijpen. Je wordt dus niet om de haverklap ''uit het verhaal'' gegooid. Dit noem ik de kunst van het gebruik van moeilijke woorden. Ten tweede: elke boerenlul kan tegenwoordig moeilijke woorden gebruiken. Je typt een woord in de Van Dale, en je krijgt er een moeilijk synoniem voor terug. Het is totaal geen kunst. Waar het in mijn optiek om draait is om dit moeilijke woord in te bedden in een begrijpelijke zin, en, als je er literatuur van wilt maken, in een zin die én begrijpelijk is en kunstig geformuleerd. Nu, in dat laatste falen bijna ALLE literaire schrijvers in Nederland. De zinnen zijn over het algemeen én niet kunstig genoeg geformuleerd, én/of niet begrijpelijk/ te wazig. En dit is één van de redenen dat het niveau niet goed genoeg is om zelfs maar tegen de internationale top aan te mogen schurken. (Naast nog talloze andere redenen, waaronder het feit dat er geen enkel Nederlands boek origineel genoeg is om op de wereldmarkt aan te kunnen slaan). Het niveau is bedroevend, bedroevend laag. Mensen zullen dit misschien weer negatief interpreteren, maar ik bedoel het positief. Ik zou namelijk graag zien dat er een Nederlandse schrijver de wereld verbaast, maar dat is in de gehele historie van de Nederlandse literatuur nog nooit gebeurd. Zelfs onze grootste schrijver, Harry Mulisch, was niet goed genoeg om wereldwijde faam te krijgen. Dat moet toch aan het denken zetten.

13 november 2011 - 16:46
Ik krijg de indruk dat dit topic - evenals sommige andere topics - meer een plaats is voor het uiten van frustraties (vaak van personen die niet regulier zijn uitgegeven en daar excuses/redenen voor zoeken) dan een platform voor een vruchtbare discussie.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 16:53
Nergens is frustratie naar de uitgevers te lezen, ook heb ik nooit zo'n topic geopend. Ook nooit afgewezen geweest. Het is allemaal je eigen invulling, die dus niet klopt. Frustratie naar schrijvers toe, jazeker. Maar blijf vooral naar de vorm kijken in plaats van de inhoud. Blijf je maar verzetten tegen de vorm van de boodschap, en de inhoud links laten. Dat zijn we wel gewend.

Lid sinds

16 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 16:55
Men klapt enkel voor zichzelf, in een luchtledige ruimte, als men woorden als ''dan moet de lezer maar wat meer zijn best doen'' bezigt. Het applaus wordt door het volk niet gehoord. De performer staat onder de spotlights, maar de zaal is leeg.
Ik vind dit forumtopic een geweldige metafoor voor de situatie die je hier schetst en sluit af met een diepe buiging.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 16:58
Nee, ik heb jouw buiging niet nodig. Ik heb geen buiging nodig van iemand die de crux en de grap niet begrepen heeft. Maar evenzo goede vrienden joh. Ik ga er voor vandaag maar weer eens even vandoor. Kan men hier ''genuanceerd'' door blijven praten.

13 november 2011 - 18:54
Nergens is frustratie naar de uitgevers te lezen, ook heb ik nooit zo'n topic geopend. Ook nooit afgewezen geweest. Het is allemaal je eigen invulling, die dus niet klopt. Frustratie naar schrijvers toe, jazeker. Maar blijf vooral naar de vorm kijken in plaats van de inhoud. Blijf je maar verzetten tegen de vorm van de boodschap, en de inhoud links laten. Dat zijn we wel gewend.
Jij hebt nu degene die invult. Ik heb niets over afwijzingen gezegd, ik heb het woordje 'vaak' gebruikt om te nuanceren en ik heb ook niet gezegd dat de frustratie gericht is op uitgevers. Over topics openen heb ik het naar mijn weten ook niet gehad. Is je laatste alinea tegen mij gericht? Edit: ik zou het wel prettig vinden om een antwoord op deze vraag te krijgen. :) Sorry voor deze offtopic post, trouwens, maar ik kon de verleiding om te reageren niet weerstaan.

Lid sinds

16 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 17:20
Nee, ik heb jouw buiging niet nodig. Ik heb geen buiging nodig van iemand die de crux en de grap niet begrepen heeft. Maar evenzo goede vrienden joh. Ik ga er voor vandaag maar weer eens even vandoor. Kan men hier ''genuanceerd'' door blijven praten.
Even voor de duidelijkheid: mijn buiging was voor de lezer van dit topic, niet voor jou.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 19:44
O oké, mijn excuses. Jazeker. Voor de lezer moet men in een permanente buiging staan. Hij slaat zijn spaarvarken kapot om zijn zuurverdiende centen uit te geven aan een boek - en komt meestal bedrogen uit. Hij of zij kan dat geld maar één keer uitgeven. Wees delicaat met de lezer, probeer hem niet te bedotten, want hij staat sterker dan de schrijver. Wat een schrijver er ook van mag denken, de lezer zal altijd boven de schrijver staan. Een boek zonder lezer is geen boek te noemen. Het is net als een onontdekte planeet ergens in het universum. Hij bestaat niet, want de mens heeft hem nog niet ontdekt. Alleen als de lezer je boek ontdekt, kun je spreken van een volwaardig boek.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 19:44
Is je laatste alinea tegen mij gericht? Edit: ik zou het wel prettig vinden om een antwoord op deze vraag te krijgen. :) Sorry voor deze offtopic post, trouwens, maar ik kon de verleiding om te reageren niet weerstaan.
Ik zou niet weten naar wie hij gericht is. Hij is aan iedereen en niemand gericht.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
13 november 2011 - 20:31
men (...) denkt het allemaal als schrijver beter te weten dan de lezer.
Ik zie hier toch ook duidelijk een lezer aan het woord die het beter meent te weten dan de schrijver. :)
de lezer is de baas
De lezer kan alleen lezen wat geschreven is, dus ... :) Wie is de baas (als er al een baas is ...) Gevalletje kip of ei?
wanneeer een schrijver zijn fictietekst de allure van een wetenschappelijk artikel denkt mee te kunnen geven, en er tegelijkertijd prat op gaat dat ie zoveel kennis heeft, dan verdient hij niets anders dan keihard afgestraft te worden door de lezer. Pats!
Ga je slaan? :D Je stelt: wanneer ... et cetera. Kun je de stelling met voorbeelden / bewijzen aantonen?

Lid sinds

18 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 21:13
Aangezien sommigen hier denken c.q. zeker schijnen te weten dat het grootste deel van de bevolking wat leeskundige vaardigheden betreft gehandicapt is, zou iedere schrijver inderdaad zijn stinkende best moeten doen het graag en goed lezende deel te vriend te houden. Een beetje nederigheid vind ik ook wel op zijn plaats. Dus bij deze voor de verandering: Bavarios, geweldig, vooral bijdrage nr.30 :D . En ondanks ook deze discussie geloof ik graag dat wij Sollers anders zijn: iedereen houdt volgens mij rekening met de (to-be) doelgroep, maar ik dwaal af. Tot slot nog een uitspraak van mijn uitgever: Onderschat nooit de lezer want ze zijn slimmer dan je denkt. Een lezer heeft al redenen genoeg om een boek in een hoek te flikkeren. Kort samengevat dus in beschaafd Nederlands: maak het niet te simpel.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 21:38
Ik zie hier toch ook duidelijk een lezer aan het woord die het beter meent te weten dan de schrijver. :)
Neenee lieve Thérese. Het basisidee erachter is het volgende: in geen enkel vak, geen enkel domein, geen enkel beroep, sector, bedrijf of ambacht houdt men geen rekening met de doelgroep, afnemers of gebruikers. Of ze nu horlogemaker of filmproducent zijn, iedereen werkt zich een slag in de rondte om de consument, de filmkijker of de afnemer te bevredigen. En terecht. Alleen, enkel alleen, in het schrijverswereldje loopt men 150 jaar achter. Enkel alleen in het schrijverswereldje denkt men het zich te kunnen permitteren om vanuit een ivoren toren te bepalen wat het publiek wil. Zelden tot nooit wordt er vanuit de lezer gedacht, getuige ook de vele boze reacties die ik op dit forum krijg wanneer ik weer eens een topic open die tot doelstelling heeft om vanuit de lezer te denken. Dus bottom-up, in plaats van top-down. Het is te gek voor woorden. Ieder persoon in een ander beroep of domein zou een schrijver voor gek verklaren wanneer hij zou zeggen dat hij zich weinig tot niets van de lezer aantrekt, notabene degene die zijn product koopt. Het zijn alleen de schrijvers die ver, ver van hun doelgroep afleven. Ik weet niet waar ze leven, maar in ieder geval niet in de 21ste eeuw. Het resultaat is een dramatische berg boeken op de markt waar de honden geen brood van lusten. Het drama zou met 60 procent kunnen worden ingeslonken, en er zouden veel en veel betere boeken op de markt kunnen komen, wanneer schrijvers zich meer gaan verdiepen in hun achterban.
De lezer kan alleen lezen wat geschreven is, dus ... :) Wie is de baas (als er al een baas is ...) Gevalletje kip of ei?
Geen gevalletje kip of ei. Gewoon twee verschillende paradigma's die loodrecht op elkaar staan.
Ga je slaan? :D Je stelt: wanneer ... et cetera. Kun je de stelling met voorbeelden / bewijzen aantonen?
Nee, want dan ben ik morgenmiddag nog niet klaar. Ik heb op de vorige pagina al een voorbeeld gegeven btw. En de naam van het boek erbij geplaatst.

13 november 2011 - 21:57
Ik hou wel degelijk rekening met mijn doelgroep. Ik heb alleen niet dezelfde lezersdoelgroep voor ogen als anderen. "De lezer" als een universele lezer zien, en als één doelgroep benaderen, dat is pas achterhaald.

Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
13 november 2011 - 22:01
Als ik aan een verhaal begin, denk ik niet bij voorbaat wat de lezer ervan vindt. Zoveel mensen, zoveel smaken. Ik schrijf wat erin me opkomt. Je kunt het goed of slecht vinden, maar het is wat ik kwijt wil. Iedereen houdt ook niet van spruitjes. Ik tenminste niet. Even een taalvraagje. Ik schrijf altijd het topic, sommigen zeggen de topic. Om de een of andere reden vind ik dit niet juist klinken. Wat is goed?

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
13 november 2011 - 22:05
Even een taalvraagje. Ik schrijf altijd het topic, sommigen zeggen de topic. Om de een of andere reden vind ik dit niet juist klinken. Wat is goed?
Gezien het the topic is, vertaald het onderwerp, is beide goed. :D

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 22:16
Waarom zou je niet je topics verzamelen tot hoofdstukken en er een boek van maken?
Omdat ik geen Emile Ratelband wil zijn die over positivisme praat en ''tsjakkaa'' roept terwijl hij zelf een verzuurde chagrijnige vent is. Van dat soort mensen, die gebakken lucht verkopen en zelf niet naar hun ideologie leven, lopen er genoeg rond. Met andere woorden, ik ga geen schrijfboek schrijven voordat ik in de praktijk heb bewezen dat het werkt. Heb geduld. Als mijn boek uitkomt zul je in de praktijk zien dat alles wat ik hier op dit forum heb geschreven geen gebakken lucht is. En ten tweede, mijn passie voor het schrijven zelf is groter dan voor het discussiëren over de technieken. In tegenstelling tot wat je misschien zou denken, neem ik mezelf hier op dit forum niet serieus. Er zijn mensen die zich soms beledigd voelen als ik iets schrijf. Dat is prima, dat is hun emotie, en emoties zijn per definitie waar en onfeilbaar. Maar soms denk ik: waar gaat het over. Het is een internetdiscussie joh. Maak je niet zo druk. Waar wel een zekere serieuze toon in zit trouwens, is de passie die ik voor schrijven heb.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 november 2011 - 23:44
De lezer is de baas? Want? Ik als schrijver bepaal zelf wel wat ik schrijf, en hoe ik dat doe. Het zijn mijn gedachten, en ik ben dan ook bij uitstek degene die daar over gaat. Gebruik ik teveel komma's? Misschien, maar misschien is dat ook wel mijn manier. Wel denk ik dat enige mate van common sense handig is, ofwel dat gezonde zelfrelativatie verstandig is. Maar dan nog, als je een onleesbaar boek schrijft, is dat aan jou. Dat niemand je leest is dan maar jammer. Ik snap ook niets van een Chinese brief. Neemt niet weg dat ze vooral die taal moeten gebruiken om zich in uit te drukken.

Via

Lid sinds

14 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
14 november 2011 - 9:08
moeilijke woorden kunnen gebruikt worden, vermits het begrijpen van dit woord niet per se nodig is om de hele zin te kunnen begrijpen.
Je hebt hier het woord 'vermits' gebruikt, waar je 'mits' bedoelt. 'Vermits' geeft een reden aan, waardoor jouw zin te lezen is als: Moeilijke woorden kunnen gebruikt worden, aangezien het begrijpen van dit woord niet per se nodig is om de hele zin te kunnen begrijpen. Maar ik neem aan dat je bedoelt: Moeilijke woorden kunnen gebruikt worden, op voorwaarde dat het begrijpen van dit woord niet per se nodig is om de hele zin te kunnen begrijpen. Je gebruikt hier dus ten onrecht 'een moeilijk woord', waarbij zelfs de zin verkeerd begrepen kan worden.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
14 november 2011 - 23:12
Heb geduld. Als mijn boek uitkomt zul je in de praktijk zien dat alles wat ik hier op dit forum heb geschreven geen gebakken lucht is.
Geduld vragen van iemand kun je alleen als je er een termijn aan verbindt - anders is het een slag in de lucht waar niemand op terugketsen (lees: reageren) kan. Wanneer krijgen we iets te zien van je werk? En zo niet, laat het dan buiten beschouwing / onbesproken tot het er is, maar laat tegelijkertijd de denigrerende toon over andermans werk achterwege. Ook hier het verzoek om dat te doen.

Lid sinds

13 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 11:34
Volgens mij hoort er sprake te zijn van wisselwerking tussen de schrijver en de lezer. Uiteraard is het de schrijver die als eerste de woorden op papier zet en die daarin volledige vrijheid heeft. Maar wanneer de schrijver zijn werk wil uitgeven, dan moet hij mijns inziens wel degelijk rekening houden met zijn doelgroep. En daar komt dan de wisselwerking om de hoek kijken. De schrijver stelt met zijn woordenschat een verhaal samen en het is aan de lezer met zijn eigen vocabulaire zaak om de tekst te snappen, of om enige inzet te tonen om een nieuw woord te leren. En daar gaat het soms spaak, wat weer topics als deze oplevert. De schrijver houdt geen rekening met zijn doelgroep, de schrijver wil aan mooie woordendoenerij doen, de lezer wil alles kant en klaar geserveerd hebben, of de lezer past domweg niet in de beoogde doelgroep van de schrijver. Als schrijver en journalist hou ik altijd mijn lezer in het oog. Simpelweg, omdat ik anders door mijn broodgevers genadeloos word afgestraft. Bijvoorbeeld een artikel in het plaatselijke huis-aan-huiskrant hoort geschreven te zijn in Jip-en-Janneke-taal, want het moet voor elke lezer te begrijpen zijn: het achtjarige buurmeisje, de professor op de hoek, de oma op acht hoog en de bouwvakker in de zijstraat. Ik vind overigens de term Jip-en-Janneke-taal soms flink denigrerend overkomen - het klinkt zo kinds - en zou hiervoor in de plaats graag iets anders zien. Het wil immers niets anders zeggen dan dat een stuk tekst voor elk van de bovengenoemde personen, leesbaar en begrijpelijk moet zijn. En dat is soms nog een flinke klus, probeer bijvoorbeeld maar eens de jaarbegroting van het rijk in begrijpelijke taal op papier te zetten. Het gebruik van moeilijke woorden vereist van de schrijver dat hij rekening houdt met zijn lezers. Iemand citeerde hier zijn uitgever: "De lezer heeft al genoeg redenen om je boek in de hoek te smijten". Schrijf je werk voor professoren, dan is er niks mis mee om moeilijke woorden te gebruiken. Maar schrijf je voor kinderen, dan zul je toch echt je werk moeten aanpassen aan hun woordenschat. Ook moet het gebruik van een moeilijk woord wel functioneel zijn en passen in de rest van je verhaal. Gisteren kwam ik een schrijfwedstrijd tegen, waar de deelnemers aan de hand van een stukje tekst een vervolg moeten schrijven. Ik trof in dat stukje tekst twee woorden aan die ik niet kende (debiliserend en influx), en waar ik ook de betekenis niet uit de context kon halen. In een derde zin stond het woord ornaat, wat ik wel ken, maar dat volgens mij in deze context niet het juiste woord was. ("De ornaat bewerkte, bronzen deuren openden zich." Ornaat is toch rijkelijk versierde ambtskleding? Of in figuurlijke zin: getooid in dure kleding? Dit kan toch niet slaan op deuren - "de in dure kleding bewerkte, bronzen deuren" - of zie ik dat mis?) En verder stonden er nog wat woorden in als 'gebrouilleerd' en 'laveren', waardoor ik de indruk kreeg dat deze tekst bedoeld was voor de wat beter onderlegde lezers. Echter, de rest van de tekst was in simpele taal geschreven, met zinnen als "P. nam eens diep adem en besloot de zaak te laten rusten. Als de Meester in deze bui was, viel er toch niet met hem te praten. Misschien na de presentatie van de gemuteerde puppies...". Iets als dit is voor mij duidelijk een voorbeeld van moeilijke woorden gebruiken die echter niet functioneel zijn en die niet passen in de rest van het verhaal. Wat de reden van de schrijver is om ze wel te gebruiken, weet ik niet. Maar voor mij is dit voldoende reden om niet mee te doen aan de wedstrijd. Niet omdat er woorden in staan die ik niet snap, maar omdat er geen samenhang is tussen de moeilijke woorden en de rest van het verhaal, waardoor ik de kwaliteit van de wedstrijd niet goed vind. Zou dit in een boek staan, dan was het genoeg reden geweest om het in die bekende hoek te smijten. *Gooit haar twee centjes op de hoop*

16 november 2011 - 12:25
Gisteren kwam ik een schrijfwedstrijd tegen, waar de deelnemers aan de hand van een stukje tekst een vervolg moeten schrijven.
Ik weet welke wedstrijd je bedoelt, maar bij mijn weten is dat géén schrijfwedstrijd - dat maak ik althans niet uit de opdracht op. Het is niet veel meer dan een promotie-actie voor de boeken van een jonge uitgeverij. Ze geven zomaar gratis dingen weg, maar je moet er wel iets simpels voor terugdoen. Ja, het is wel slordig, maar om gelijk de "wedstijd" niet meer serieus te nemen is ook overdrijven.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
16 november 2011 - 13:39
De schrijver houdt geen rekening met zijn doelgroep, de schrijver wil aan mooie woordendoenerij doen, de lezer wil alles kant en klaar geserveerd hebben, of de lezer past domweg niet in de beoogde doelgroep (*) van de schrijver.
Dan ook twee centjes in de put van deze kant: Moet een schrijver altijd gekleefd worden aan een doelgroep? Iemand kan voor een specifieke groep schrijven (vaak aan een genre gelinkt, hoewel lezers soms van meerdere genres houden en dus niet binnen één doelgroep onder te brengen zijn), of voor een bepaald doel (ook als dat doel eigenbelang heet), maar zonder dat kan hij net zo goed een prachtig werk neerzetten dat een grote groep lezers aanspreekt. Ik bedoel: een schrijver mag toch meer zijn dan een lezerbevrediger. Voor mij is een doelgroep niet doorslaggevend / toonaangevend. Mooie woorddoenerij is ook weer iets anders dan moeilijkschrijverij. Mooie woorden zouden veel meer gebruikt moeten worden dan moeilijke woorden. Vanochtend zat ik bij de G in mijn woordenboek, op zoek naar een woord dat ik niet vond, maar ik vond wel andere, zoals gannef en garfboer. Die vind ik leuk en ze zijn best in een verhaal toe te passen. (*) beoogde doelgroep is op zich al nodeloos 'mooi' - waarom beoogd gebruiken als het woord doelgroep zelf al inhoudt dat het een groep is die men op het oog heeft?

Lid sinds

13 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 15:25
@Schli: De makers geven zelf aan dat het gaat om een "maandelijkse wedstrijd". Aangezien het de bedoeling is om een tekst op te stellen, ga ik dan uit van een schrijfwedstrijd. Iets anders zie ik er niet in. Dat je vindt dat ik overdrijf, prima. Jouw mening. Zelf zie ik dat niet zo. We zijn allemaal kritisch als het om schrijfwedstrijden gaat en persoonlijk zie ik geen verschil tussen mijn afweging hier aangaande een slechte opzet, en de afwegingen die gemaakt worden om niet mee te doe met bijvoorbeeld de Schrijfwedstrijd Spannende Verhalen (http://www.schrijvenonline.org/forum/107607), waar mensen niet aan deelnemen, omdat er flink wat taalfouten in de omschrijving van de wedstrijd staan. @Thérèse: Allereerst bedankt voor het redigeren. Je hebt gelijk, beoogd en doelgroep is in deze context dubbelop. Beide dingen kunnen. Een schrijver mag zeker meer zijn dan een lezerbevrediger. Dat wilde ik juist ook aangeven met mijn tweede zin: "Uiteraard is het de schrijver die als eerste de woorden op papier zet en die daarin volledige vrijheid heeft." Maar waarom en/of waarvoor een schrijver schrijft, is niet het onderwerp van discussie. We bespreken hier hoe je met moeilijke woorden omgaat en ik haak daarbij aan dat het gebruik van moeilijke woorden deels ook bepaald wordt door je doelgroep wanneer je een verhaal wilt uitgeven als boek. Wellicht was ik niet helemaal duidelijk, dus dan nog maar een keer. Mijn punt was dat wanneer een schrijver een boek wil schrijven én deze wil uitgeven, hij dan wel rekening moet houden met de woordenschat van zijn doelgroep. Een kinderverhaal dat vol staat met zinnen als "De ahitofel stak bedremmeld zijn calumet op toen de canaille contrecoeur vroeg om een kapoen", zal altijd in het verdomhoekje belanden, als de uitgeverij het ms al niet op de brandstapel heeft gegooid. * Gooit nog een centje in de put *

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 16:03
Volgens mij hoort er sprake te zijn van wisselwerking tussen de schrijver en de lezer. Uiteraard is het de schrijver die als eerste de woorden op papier zet en die daarin volledige vrijheid heeft. Maar wanneer de schrijver zijn werk wil uitgeven, dan moet hij mijns inziens wel degelijk rekening houden met zijn doelgroep. En daar komt dan de wisselwerking om de hoek kijken. De schrijver stelt met zijn woordenschat een verhaal samen en het is aan de lezer met zijn eigen vocabulaire zaak om de tekst te snappen, of om enige inzet te tonen om een nieuw woord te leren. En daar gaat het soms spaak, wat weer topics als deze oplevert. De schrijver houdt geen rekening met zijn doelgroep, de schrijver wil aan mooie woordendoenerij doen, de lezer wil alles kant en klaar geserveerd hebben, of de lezer past domweg niet in de beoogde doelgroep van de schrijver. Als schrijver en journalist hou ik altijd mijn lezer in het oog. Simpelweg, omdat ik anders door mijn broodgevers genadeloos word afgestraft. Bijvoorbeeld een artikel in het plaatselijke huis-aan-huiskrant hoort geschreven te zijn in Jip-en-Janneke-taal, want het moet voor elke lezer te begrijpen zijn: het achtjarige buurmeisje, de professor op de hoek, de oma op acht hoog en de bouwvakker in de zijstraat. Ik vind overigens de term Jip-en-Janneke-taal soms flink denigrerend overkomen - het klinkt zo kinds - en zou hiervoor in de plaats graag iets anders zien. Het wil immers niets anders zeggen dan dat een stuk tekst voor elk van de bovengenoemde personen, leesbaar en begrijpelijk moet zijn. En dat is soms nog een flinke klus, probeer bijvoorbeeld maar eens de jaarbegroting van het rijk in begrijpelijke taal op papier te zetten. Het gebruik van moeilijke woorden vereist van de schrijver dat hij rekening houdt met zijn lezers. Iemand citeerde hier zijn uitgever: "De lezer heeft al genoeg redenen om je boek in de hoek te smijten". Schrijf je werk voor professoren, dan is er niks mis mee om moeilijke woorden te gebruiken. Maar schrijf je voor kinderen, dan zul je toch echt je werk moeten aanpassen aan hun woordenschat. Ook moet het gebruik van een moeilijk woord wel functioneel zijn en passen in de rest van je verhaal. Gisteren kwam ik een schrijfwedstrijd tegen, waar de deelnemers aan de hand van een stukje tekst een vervolg moeten schrijven. Ik trof in dat stukje tekst twee woorden aan die ik niet kende (debiliserend en influx), en waar ik ook de betekenis niet uit de context kon halen. In een derde zin stond het woord ornaat, wat ik wel ken, maar dat volgens mij in deze context niet het juiste woord was. ("De ornaat bewerkte, bronzen deuren openden zich." Ornaat is toch rijkelijk versierde ambtskleding? Of in figuurlijke zin: getooid in dure kleding? Dit kan toch niet slaan op deuren - "de in dure kleding bewerkte, bronzen deuren" - of zie ik dat mis?) En verder stonden er nog wat woorden in als 'gebrouilleerd' en 'laveren', waardoor ik de indruk kreeg dat deze tekst bedoeld was voor de wat beter onderlegde lezers. Echter, de rest van de tekst was in simpele taal geschreven, met zinnen als "P. nam eens diep adem en besloot de zaak te laten rusten. Als de Meester in deze bui was, viel er toch niet met hem te praten. Misschien na de presentatie van de gemuteerde puppies...". Iets als dit is voor mij duidelijk een voorbeeld van moeilijke woorden gebruiken die echter niet functioneel zijn en die niet passen in de rest van het verhaal. Wat de reden van de schrijver is om ze wel te gebruiken, weet ik niet. Maar voor mij is dit voldoende reden om niet mee te doen aan de wedstrijd. Niet omdat er woorden in staan die ik niet snap, maar omdat er geen samenhang is tussen de moeilijke woorden en de rest van het verhaal, waardoor ik de kwaliteit van de wedstrijd niet goed vind. Zou dit in een boek staan, dan was het genoeg reden geweest om het in die bekende hoek te smijten. *Gooit haar twee centjes op de hoop*
Prachtige, prachtige, zeer verstandige tekst. Hier spreekt de moderne schrijfster. Hier spreekt iemand die de boel heeft begrepen. Applaus.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 16:06
De schrijver houdt geen rekening met zijn doelgroep, de schrijver wil aan mooie woordendoenerij doen, de lezer wil alles kant en klaar geserveerd hebben, of de lezer past domweg niet in de beoogde doelgroep (*) van de schrijver.
Dan ook twee centjes in de put van deze kant: Moet een schrijver altijd gekleefd worden aan een doelgroep? Iemand kan voor een specifieke groep schrijven (vaak aan een genre gelinkt, hoewel lezers soms van meerdere genres houden en dus niet binnen één doelgroep onder te brengen zijn), of voor een bepaald doel (ook als dat doel eigenbelang heet), maar zonder dat kan hij net zo goed een prachtig werk neerzetten dat een grote groep lezers aanspreekt. Ik bedoel: een schrijver mag toch meer zijn dan een lezerbevrediger. Voor mij is een doelgroep niet doorslaggevend / toonaangevend. Mooie woorddoenerij is ook weer iets anders dan moeilijkschrijverij. Mooie woorden zouden veel meer gebruikt moeten worden dan moeilijke woorden. Vanochtend zat ik bij de G in mijn woordenboek, op zoek naar een woord dat ik niet vond, maar ik vond wel andere, zoals gannef en garfboer. Die vind ik leuk en ze zijn best in een verhaal toe te passen. (*) beoogde doelgroep is op zich al nodeloos 'mooi' - waarom beoogd gebruiken als het woord doelgroep zelf al inhoudt dat het een groep is die men op het oog heeft?
Ik persoonlijk hou van mooie woorden. En ik hou van stilisten. Van mij hoeft een tekst zeer zeker niet in Jip en Janneke taal geschreven worden. Dat gebeurt al vaak genoeg. Ik hou ervan als schrijvers gaan exeperimenteren. Maar als je al experimenteert, doe het dan wel goed, en wek niet de schijn op dat je aan het experimenteren bent, maar dat alles gladjes en natuurlijk is gegaan.

Lid sinds

15 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 16:30
Wat zijn moeilijke woorden? Als ik met allochtone buren spreek, moet ik mijn moedertaal inslikken. Alle nuances supprimeren en een oordeel beperken tot 'Dit is niet goed.' Zij bepalen dus hoe ik spreek. Anders is er geen communicatie mogelijk. Dit is vergelijkbaar met schrijven. Wanneer ik een praatprogramma op een Franse post volg: schrijvers die praten over een actueel onderwerp, dan stel ik vast dat ze geen enkel moeilijk woord schuwen. Ze ademen literatuur bij elk woord dat ze uitspreken. Ze kunnen ook exact zeggen wat ze denken en voelen. Exact. En de tegenstanders begrijpen het. Vroeger was er nog 'Bouillon de culture'. Geen brouillon maar bouillon. Moeilijk, hé? En daar het woord 'culture' bovenop. Wat een contrast. Eigenlijk, Bavarios, houd je een pleidooi om historische linguistiek, historische cultuur van tafel te vegen. Je staart je blind op mensen die te pas en te onpas en misschien helemaal niet ongepast 'moeilijke woorden' gebruiken. Alles is één pot nat geworden in jouw ogen. Zou je het verschil kunnen opmerken tussen het kaf en het koren? Het is maar een vraag. Jij spoort eigenlijk elke schrijver aan om te schrijven voor een publiek dat geen historische, taalkundige bagage heeft. Ik heb de indruk dat je gaat voor een soort standaardtaal schrijven waarbij een minimum aan intellectuele inspanning nodig is. Zonder nuancering vallen de woorden 'mooischrijverij'. Alsof schrijvers die 'moeilijke woorden' gebruiken het alleen maar doen om indruk te maken. De schrijvers die gewoon schrijven wat op hun tong ligt of wat drupt aan het puntje van de pen zijn de klos. En dan zeggen dat er geen wereldfaam in het verschiet ligt. Wat een contradictie. Jij bent goed bezig om schrijvers een taalkundige muilkorf aan te doen, en wat al niet meer. Ik pas ervoor.

Lid sinds

13 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 16:46
@Bavarios: spaar me asjeblieft je applaus en al helemaal je denigrerende opmerkingen richting Thérèse. Zij reageert op een reactie van mij, niet op reply van jou. In dit topic is er geen goed of fout. We hebben allemaal een mening en die mogen best haaks tegenover elkaar staan. Daarvoor applaudisseren of denigrerend over doen voegt niets toe aan de discussie en persoonlijk vind ik het zwaar ongepast. Hou ze dus asjeblieft voor je.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 18:46
@Bavarios: spaar me asjeblieft je applaus en al helemaal je denigrerende opmerkingen richting Thérèse. Zij reageert op een reactie van mij, niet op reply van jou.
Huh? Welke denigrerende woorden richting Thérèse? ben je de weg kwijt ofzo? Ik reageer op iets inhoudelijks van haar. Ik spreek haar niet eens persoonlijk aan. Waar heb je het over.
In dit topic is er geen goed of fout. We hebben allemaal een mening en die mogen best haaks tegenover elkaar staan.
Juist. En als ik het met iemand eens ben en ik wil daarvoor applaudiseren dan doe ik dat. Jij gaat niet bepalen wat ik wel en niet moet doen. Doe eens normaal man.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 november 2011 - 18:52
Eigenlijk, Bavarios, houd je een pleidooi om historische linguistiek, historische cultuur van tafel te vegen.
Zeker. Er moet een nieuw soort literatuur komen.
Je staart je blind op mensen die te pas en te onpas en misschien helemaal niet ongepast 'moeilijke woorden' gebruiken. Alles is één pot nat geworden in jouw ogen. Zou je het verschil kunnen opmerken tussen het kaf en het koren? Het is maar een vraag.
Ja, ik kan dat verschil heel goed opmerken. Zoals ik al zei, het gaat me niet om de moeilijke woorden. het gaat me om het misbruik en ongepast gebruik daarvan.
Jij spoort eigenlijk elke schrijver aan om te schrijven voor een publiek dat geen historische, taalkundige bagage heeft. Ik heb de indruk dat je gaat voor een soort standaardtaal schrijven waarbij een minimum aan intellectuele inspanning nodig is.
Dit klopt niet. Zoals ik al zei, de begrijpelijkheid van een tekst heeft vaak niets met het gebruik van moeilijke woorden te maken. Dus ik pleit helemaal niet voor het afschaffen ervan. Integendeel. Zolang de lezer de zin en het plot begrijpt kun je er net zoveel moeilijke woorden in zetten als je wilt. De begrijpelijkheid van een zin ligt hem vaak in andere zaken.