De doorleesfactor

Cliffhangers. Meeslepende personages waaraan je je gaat hechten. Gebeurtenissen die op heel veel manieren behoorlijk fout kunnen gaan. Een auteur die zinnen in één adem op lijkt te schrijven. Dit zijn dingen die in mij opkomen, maar die passen meer bij thrillers/chicklits/etc. dan bij de reeksen van Enid Blyton. Misschien is het bij haar de sfeer en het avontuur? Eventueel in combinatie met de meeslepende personages en de vrij korte zinnen (en de manier waarop zij de lezer benieuwd maakt naar de afloop en bij de afloop al een hint geeft dat er een volgend boek aankomt). Goede vraag.

Ik moet zeggen dat ik toch wel dol ben op series. Dan weet ik dat ik aan het einde van het boek hijgend naar de winkel wil rennen of surfen om het vervolg te halen. Dat was vroeger al zo met De Dolle Tweeling (ook Blyton) en tegenwoordig met allerlei Fantasy trilogieën, Harry Potter en wat niet meer. Je leest door omdat je wilt weten hoe het afloopt, of het goed komt. Omdat je meeleeft met de personages. Omdat de wereld bijna vergaat (cliffhangers inderdaad). Meegesleept worden door de personages en de gebeurtenissen, dat maakt dat ik doorlees. Ik lees niet door als ik teveel word afgeleid. In Het laatste symbool van Dan Brown stond zoveel oeverloos gezwets over allerlei personen en symbolen en organisaties dat ik me blauw ergerde en nog steeds niet verder ben dan bladzijde 52. Het schijnt dat ik nu moet doorzetten, maar ik kan me er niet toe zetten om het boek weer te pakken.

Ik ken geen boeken met een doorleesfactor. Althans, ik ken er twee: - In de ban van de ring, deel 1 en - Sperling Beide boeken zijn het eerste in een reeks. In beide gebeurt eigenlijk niets. Ik hoopte dat het tweede boek beter was, en was daar heel nieuwsgierig naar. Maar ook deel 2 stelde teleur. In deel 2 ben ik dan ook niet verder gekomen dan het eerste hoofdstuk. Ik vraag me af of "doorleesfactor" positief is voor een verhaal. Heb je het dan eigenlijk over een verhaal dat niet geheel bevredigend is afgerond?

Bedoel je de doorleesfactor binnen een serie (je hebt één deel gelezen en wilt de hele serie lezen) of binnen één deel (je verslindt hoofdstuk na hoofdstuk)? Bij het eerste speelt avontuur een rol en herkenning in elke deel. Bij het tweede gaat het inderdaad om cliffhangers. Elk hoofdstuk eindigt met iets spannends (de dief stopt zijn breekijzer in zijn stap en gaat op weg naar de juwelier) en het volgende hoofdstuk gaat over iets anders (de juwelier opent zijn rolluik en kijkt verwachtingsvol uit naar nieuwe klanten). Je leest dan snel door om de eerste lijn weer snel op te pikken.

Ik vraag me af of "doorleesfactor" positief is voor een verhaal. Heb je het dan eigenlijk over een verhaal dat niet geheel bevredigend is afgerond?

Als je doorleest omdat de verhaallijn naar jouw gevoel niet helemaal is afgerond, dan wel ja. Maar als je verder leest omdat het boek zo goed is, en ervan overtuigd bent dat het volgende boek minstens zo goed is, dan is die drang om door te lezen wel positief voor het verhaal, en de schrijver/ schrijfster. Voor mij is meestal een verhaallijn waar nog vragen overblijven, of waar het duidelijk is dat er nog een deel komt, een doorleesfactor (bij een boek dat ik leuk vond). Dan wil ik echt lezen hoe het verdergaat.

Als we het hebben over de doorleesfactor binnen één boek dan ben ik het eens met wat Spirit zegt. Zij noemt onder andere "meeslepende personages"; hier wil ik nog aan toevoegen dat ik graag zie dat deze personages gedurende verhaal veranderen onder druk van het plot. Ik ben benieuwd of slechte personages ook een goede kant hebben of ook kunnen veranderen. Het is voor mij geen must, maar het helpt wel om mij vol spanning de bladzijdes om te laten slaan. Verder vind ik open plekken belangrijk. Ik vraag me graag af wat er precies aan de hand is en waarom iets zo is. Deze open plekken moeten dan gedurende het verhaal wel ingevuld worden, hoewel de invulling van de ultieme open plek, het vraagstuk (hoewel dit een foutieve vertaling is van open plek) waar het om draait, best tot de laatste pagina bewaard mag blijven. Als geen enkele open plek - of in ieder geval het naar mijn mening belangrijkste vraagstuk - niet verklaard is, dan voel ik me als lezer bekocht. Wanneer ik dit zie aankomen ben ik geneigd het boek weg te leggen. Open plekken kunnen mij dus door het verhaal voeren, maar als ze niet ingevuld worden staan ze juist de doorleesfactor in de weg. Bij de literatuurboeken die ik voor school moet lezen is het voor mij belangrijk dat er een intrigerend onderwerp gebracht wordt (of een doorsneel onderwerp vanuit een nieuwe, verrassende invalshoek) waar ik (nog) niet veel vanaf weet of waarover ik iets te weten wil komen. In "de Engelenmaker" was dit klonen; het onderwerp wordt hier op een heel andere manier aangekaart dan normaal gesproken. Dit hangt ook weer samen met open plekken, want in het boek wordt in het eerste deel al aangekaart dat de "kinderen" ziek zijn. Later blijkt dat dit te maken heeft met de telomeren van twee specifieke chromosomen. De open plek hier is: wat is er met de kinderen aan de hand? Zo'n vraagstuk - in combinatie met de sympathie die je als lezer inmiddels voor de kinderen bent gaan voelen - zorgt ervoor dat je als lezer geboeid blijft. Vanwege bovenstaande denk ik dat de doorleesfactor niet zozeer één ding is, maar een combinatie van technieken (of hoe je ze ook wil noemen) die met elkaar samenhangen en die elkaar versterken waardoor de lezer geboeid blijft en het boek niet aan de kant wil leggen voordat het uit is.

Oe, slim M, met die verhaallijnen! Ik bedoel de doorleesfactor in het algemeen, serie of los boek. Cliffhangers, willen weten hoe het afloopt met de karakters, boeiende gebeurtenissen. Voor mij is het, als ik naar Pitty kijk, ook het taalgebruik. Het zijn soepele, eenvoudige zinnen. Ik hoef niet over de woorden na te denken, het verhaal staat voorop.

Mooi verwoord Scarlet, die 'lege plekken'. Dat is inderdaad een heel krachtige methode. En passant maak je me ook nog heel benieuwd naar De Engelenmaker!

De Engelenmaker is binnen zichzelf een doorleesboek. Maar toen ik het uit had, wilde ik niet gelijk meer lezen. Het is een boek dat je, nadat het uit is, nog dagen bespookt en waar je over na blijft denken. Er zitten heel veel details in die dan langzaam een veel groter beeld vormen dan is geschetst. Dat vind ik goed aan boeken, en daarom vind ik "dichtdoen en volgend boek pakken" niet bepaald een compliment voor een boek.

Er is dan ook een wereld van verschil tussen de Engelenmaker en Pitty gaat naar kostschool Schli. Mijn idee? Als je een kind goed wilt leren lezen, moet hij het ook vaak doen. Zo bouwt hij woordenschat, woordherkenning, tempo. En als je een beetje op tempo lezen kunt, dan zijn boeken ook spannender en leuker. Ik vind het dus fijn als mijn zoon een Dolfje Weerwolfje dichtklapt en meteen naar beneden rent om de volgende te pakken. En als hij later op hetzelfde tempo de literaire afdeling van onze boekenkast wil plunderen hoor je me nog steeds niet klagen hoor!

Een belangrijk deel om de lezer door te laten lezen is om de lezer te verrassen en om vragen bij hem op te roepen. Een interessante gebeurtenis is een ding, maar als die gebeurtenis gelijk is afgerond, geen gevolg heeft en achteraf eigenlijk niets meer was dan de gebeurtenis op zich, is het nog steeds niets meer dan een gebeurtenis. Als de gebeurtenis in kwestie echter wel een bepaald gevolg heeft, bijvoorbeeld een trauma of een conflict, kan de lezer zich af gaan vragen wat/hoe/of het zich nog gaat oplossen. De spanning tussen de personages, tussen de plot en de lezer en de schrijfstijl van de auteur zorgen gezamenlijk of de lezer zich al dan niet geroepen voelt om door te lezen. Nou had ik het over "vragen oproepen" en daarmee komen we bij een van de grotere risico's van het schrijversvak. Want ga je al die vragen wel beantwoorden? Doe je dat op het juiste moment? De uitdaging is om uit te vinden wanneer je daden leiden tot doorlezen en wanneer ze juist mensen afstoten. Ik merk, helaas, dat heel veel lezers hun antwoorden allemaal hebben voor de laatste bladzijde, het liefst op een zilveren presenteerblaadje. Zelf hou ik er eerder van als er toch nog iets in het duister blijft, dan kan ik er langer over nadenken. Natuurlijk hoeft het niet persé dat alles beantwoord wordt. Kijk naar Robert Jordans wheel of time. In deel 5 wordt iemand vermoord. In deel 13 kom je erachter wie de moordenaar is.

Nou had ik het over "vragen oproepen" en daarmee komen we bij een van de grotere risico's van het schrijversvak. Want ga je al die vragen wel beantwoorden?

Als ik als voorbeeld weer die Engelenmaker pak: de grootste en belangrijkste vraag wordt in het verhaal niet beantwoord, namelijk "Hoe ethisch verantwoord is klonen?". Brijs geeft daarop wat visies, achtergronden, en argumenten, maar geen antwoord. Dat antwoord moet je als lezer zelf formuleren, met je eigen levensvisie, aangevuld met wat het verhaal je gaf. Ik vind een thriller ook pakkender als je zelf mag uitzoeken wie de dader is. Of dat je zelf mag weten wie de bad guys zijn. In horror wordt een deel van de angst opgewekt door het onverklaarbare en het onverklaarde, en het onbekende. Daarin moeten een aantal vragen duidelijk niet beantwoord worden.

Dat is wel een goede vraag ... hoeveel laat je open, en hoeveel antwoorden geef je. Filosofische vragen kunnen wat mij betreft zeker open blijven, en als ik niet weet wie de dader is ben ik niet blij. Maar daar zit veel tussen. Moet op elke vraag een antwoord van de schrijver komen?

Wat voor mij belangrijk is als ik een boek echt uit wil lezen, is dat het me nieuwsgierig maakt. Als ik al te vroeg (voor ik op de helft ben) weet waar het verhaal over gaat, dan is het voor mij niet meer interessant. Of het taalgebruik moet me aanspreken. Ook ben ik vaak nieuwsgierig naar waar de titel naar verwijst. Ik heb heel vaak dat ik me aangetrokken voel tot een titel, zoals 'Alles heeft een reden' maar dat het boek dan niet is van wat ik er van verwacht. Maar een boek met een titel als 'Rituelen' van Cees Nooteboom nodigt mij wel uit om het (uit) te lezen.

Nieuwsgierigheid, ah, ja, mensen zijn van nature en gelukkig nieuwsgierig. Anders hadden we ook niet willen weten hoe vuur brandt of waarom wielen draaien. Dat voor ik op de helft ben doet me btw ergens aan denken FS. Er zijn nogal wat boekenen waar je in eerste instantie niet doorheen komt. Ben je twintig, dertig pagina's verder kun je het niet meer wegleggen. Vaak zijn dat de beste boeken. Geen idee hoe dat komt.

. Vaak zijn dat de beste boeken. Geen idee hoe dat komt.

Ah, dat geeft hoop voor een van mijn manuscripten waarvan een proeflezer zei dat hij niet door de eerste tachtig bladzijden kon komen en het dus maar weggelegd had ;) :lol: Anyway: ik denk dat de doorleesfactor ook te maken heeft met de fase die een lezer doormaakt. Vroeger lustte ik absoluut geen spruitjes, te bitter, nu tig-jaren later vind ik ze heerlijk. Begrijp ik haast niet hoe ik eerder de smaak niet te pakken kreeg. Zo gaat het volgens mij ook met de doorleesfactor van sommige boeken: je moet eraan toe zijn.

Of je doorleest hangt ook af met je verwachting. Als je een thriller uit de kast pakt, verwacht je vanaf de eerste zin meegesleurd te worden door actie. Gebeurt er dan de eerste 30 pagina's niets, dan voldoet zo'n thriller niet aan jouw verwachtingen. Als je een ouderwetse literaire pil als Oorlog en vrede of Eline Vere pakt, dan weet je gewoon dat het even duurt voordat er iets gebeurt. Dat kan zelfs heel lang duren. Maar omdat er ondertussen genoeg te genieten valt is dat niet erg. Die boeken gaan niet alleen om spanning, maar vooral om relaties, over gevoelens en hoe mensen met elkaar omgaan. Slow reading is dat.

Nou had ik het over "vragen oproepen" en daarmee komen we bij een van de grotere risico's van het schrijversvak. Want ga je al die vragen wel beantwoorden?

Als ik als voorbeeld weer die Engelenmaker pak: de grootste en belangrijkste vraag wordt in het verhaal niet beantwoord, namelijk "Hoe ethisch verantwoord is klonen?". Brijs geeft daarop wat visies, achtergronden, en argumenten, maar geen antwoord. Dat antwoord moet je als lezer zelf formuleren, met je eigen levensvisie, aangevuld met wat het verhaal je gaf. Ik vind een thriller ook pakkender als je zelf mag uitzoeken wie de dader is. Of dat je zelf mag weten wie de bad guys zijn. In horror wordt een deel van de angst opgewekt door het onverklaarbare en het onverklaarde, en het onbekende. Daarin moeten een aantal vragen duidelijk niet beantwoord worden.

Dat geloof ik graag. Ik zal ook niet steevast gaan beweren dat iedere vraag per definitie een antwoord moet hebben, echter, als je besluit om de antwoorden niet te geven, moet je er wel goed mee om kunnen gaan. Door, zoals je aangeeft, suggesties en theoriën te geven waardoor de lezer zijn eigen beeld kan vormen. Dat is het mooie van het schrijversvak: er zijn meerdere wegen die naar Mordor leiden.

Ik ken geen boeken met een doorleesfactor. Althans, ik ken er twee: - In de ban van de ring, deel 1 en - Sperling Beide boeken zijn het eerste in een reeks. In beide gebeurt eigenlijk niets. Ik hoopte dat het tweede boek beter was, en was daar heel nieuwsgierig naar. Maar ook deel 2 stelde teleur. In deel 2 ben ik dan ook niet verder gekomen dan het eerste hoofdstuk. Ik vraag me af of "doorleesfactor" positief is voor een verhaal. Heb je het dan eigenlijk over een verhaal dat niet geheel bevredigend is afgerond?

ik geloof dat je daar wel een beetje in gelijk hebt, alle boeken hebben vaak weinig doorlees factor. MAAR het ligt er wel aan, ik heb al heel heel erg veel boeken gelezen en ik weet dat iets spannends altijd wel komt, ik ben niet zo snel meer van een boek onder de indruk en ik denk dat wel wat meer mensen dat hebben. ik ken maar 2 schrijvers die mij wel altijd snell laten doorlezen, en dat zijn STEPHEN KING en DAVID BALDACCI groetjes pieter

Ik las laatst 'Vinexvrouw' van Naima El Bezaz. Ik heb het in een dag uitgelezen. Dat komt door de laagdrempelige, soepele, humoristische schrijfstijl, maar wat mij betreft ook door de aanwezigheid van doorleesfactoren. Daarmee zeg ik direct ook dat de vraag of een boek een doorleesfactor heeft wat mij betreft niet objectief is te beantwoorden. Ik zie die doorleesfactor, maar anderen mogelijk niet. Bij 'Vinexvrouw' bestond de doorleesfactor voor mij uit een grote nieuwsgierigheid naar meer. In dit boek gebeurt eigenlijk niet zo heel veel, er lijkt geen eenduidig plot te zijn. Het boek bestaat uit losse stukjes met op zichzelf staande onderwerpen, die hier en daar toch min of meer met elkaar verweven zijn door middel van bepaalde hoofdthema's (moeder, cultuurverschillen, buren, depressie). Hierdoor merkte ik dat ik steeds nieuwsgierig bleef; gaat er misschien nog iets groots gebeuren? komt die-of-die persoon nog terug? hoe gaat het verder met de buurvrouw? Ik vond het jammer dat ik het boek op zeker moment uit had. Deze thema's, de schrijfstijl en de toon van de schrijfster spreken me aan en maken dat ik nieuwsgierig blijf en méér wil lezen, voor mij vormt dat bij dit boek de doorleesfactor.

Het is zeker een mooie uitleg over wat een doorleesfactor zou kunnen zijn. Soepele, aantrekkelijke tekst en vragen die blijven openstaan.