Zijn er modes in boeken?

In mijn roman is er wel een 'alwetende verteller', in korte stukjes op een aparte blz. naast de ik-vorm v.d. personages 'die alles showen'. Ik heb geen rekening gehouden met het feit of dit in de mode is of niet, ik vond dit gewoon bij het boek passen, vandaar. Is een boek niet veel unieker als men zelf iets kiest? Weet niet wat nu precies in de mode is, maar het zou wel jammer zijn als bepaalde technieken zouden verdwijnen. Ik weet wel dat we tegenwoordig worden overladen met thrillers! (Net als bij films) Er moet gewoon keus meer zijn...voor elk wat wils.

Ik zie wel dat moderne boeken van nu anders zijn dan die van 20, 40 jaar geleden. Dat geldt in ieder geval voor literatuur en verbeeldingsliteratuur. Ik kan mijn vinger er niet goed op leggen wat nu precies anders is. Ik vind het over het algemeen geen verbetering, omdat ik vindt dat het taalgebruik onzorgvuldiger is geworden. Ik denk dat de mode wordt voorgeschreven door de commercie, en dat de commercie eist dat ook minderbegaafden boeken moeten kunnen lezen, waardoor teksten versimpeld worden. Edit: ik kwam toevallig deze tekst tegen die ook over veranderingen van taal gaat.

In kinderboeken zie ik zeker modes. De ik-verteller is idd populair, maar ook zie je direct de tijdsgeest terug. Ik geloof dat Francine Oomen één van de eersten kinderboekenauteurs was die bijv. e-mails in haar boeken introduceerde. En nu heb je zelfs hele chatsessies! En natuurlijk populaire thema's als integratie, veranderende wereld etc. Ook zie je m.i. nog steeds de invloed van het postmoderne in de (jeugd)literatuur. Vreemde (verhaal) constructies, 'gekke' hoofdpersonen in een 'gewoon' verhaal, maar één woord per pagina, je kan het zo gek niet bedenken of het wordt toegepast. Soms werkt het goed, soms werkt het minder. Maar ik denk dat iedere tijd zijn eigen literatuur maakt :)

Ik-vorm en personaal zie je idd steeds vaker, ook meer show dan tell en tegenwoordige tijd, wat zorgt voor een persoonlijkere toon: alsof je midden in de actie, in het personage zit. Vroeger was het naar mijn idee meer vertellend, auctoriaal en verleden tijd, waardoor het soms wat afstandelijker was. Misschien is dat ook gewoon een afspiegeling van onze tijd: we gaan ook veel persoonlijker en minder formeel met elkaar om dan vroeger, en mensen praten en schrijven openlijker over hun gevoelens en persoonlijke leven, en dat zie ik ook wel in de literatuur terug. Ik geef muziekles aan een vrouw die over de 80 is: zij spreekt me aan met u (hoewel ik bijna 50 jaar jonger ben), de omgangsvorm en taal zijn vrij formeel. Als zij een boek zou schrijven, zou het waarschijnlijk nog op de klassieke vertelmanier gaan. Verder is taal een levend iets, het zal altijd blijven veranderen. En ook dat zie je natuurlijk terug in de literatuur, evenals trends en wat er speelt in de maatschappij.

Ik geloof dat Francine Oomen één van de eersten kinderboekenauteurs was die bijv. e-mails in haar boeken introduceerde.

Ik weet niet of je dat "mode" kunt noemen. Je kunt kinderen moeilijk nog steeds de wereld van Ot en Sien voorschotelen als de ideale wereld, of de wereld van Jantje die eens pruimen zag hangen (Oh, als eieren zo groot; De tuinman zag zijn bolle wangen, Sloeg de vuile gapper dood (versie John O'Mill)). Bovendien: de kinderboekenserie CyberZone van Huub Hovens is, zoals ik het zie, een klassiek avonturenverhaal. Er komen dan wel allerlei computerdingen in voor (games, virtual reality, soms is het zo modern dat zelfs cyberpunk achterblijft) en de hoofdpersonen zijn politiek correct samengesteld (2 broers uit een "gebroken gezin", 1 meisje, 1 allochtone jongen), voor de rest past het naadloos tussen de klassiekers.

Personaal perspectief wordt ook verhuld ik-perspectief genoemd - ik denk dat dat iets zegt over de tijd waarin we leven. Waarin zijn 'we' geïnteresseerd, nu we mondiaal zijn gaan denken, en onze buren niet meer kennen? In de enige echte naaste. Wie is hij of zij eigenlijk? Hij of zij vertelt het zelf: in ik- of verhuld ik-perspectief. De alwetende verteller wordt naar de achtergrond gedreven - alwetend is niemand (meer), ook al weten we tegenwoordig zo veel. De verteltrant die je vooral bij schrijvers van Callenbach Nijkerk vond (vanuit een hele hoge helikopterview - gisteravond nog las ik een paar oude verhalen van Anne de Vries, die er vandaag echt niet meer door zouden komen bij een moderne uitgeverij - en ook niet bij een ouderwetse) is voorgoed verleden tijd. Wat ervoor in de plaats is gekomen, zijn de korte, krachtige klappen van het individu.

Of moet ik gewoon andere boeken lezen en kom ik dan alle verteltechnieken nog tegen?

Ja, vast. In oude boeken kom je vaak heel mooie woorden tegen, en een heerlijk gevoel (gegeven door de verteller) waar je zó middenin zit. Hoe dóen ze dat? Dat is een leuk onderzoek. Wat versta je onder het verbod op dialoogregie?

Als je ik vindt schrijft, Schlim, dan is het taalgebruik inderdaad onzorgvuldiger geworden. :D

Als je ik vindt schrijft, Schlim, dan is het taalgebruik inderdaad onzorgvuldiger geworden. :D

Nee hoor, dat bewijst alleen dat ik mijn paranoia redelijk onder controle heb. En daar ben ik trots op! Fouten durven maken is een overwinning op mijzelf. Gisteren twitterde ik nog: Overigens, gisteren geleerd in Second Life, m.b.t. chat: "We all write Typonese. Fluently." #spellingsfouten. Als ik voor iedere forumpost zo zou moeten vijlen en her-controleren als voor een echte tekst was ik volgende week nog niet klaar met schrijven. Maar Tja heeft behalve afzeiken zeker weer niets in de discussie te vertellen?

- Of moet ik gewoon andere boeken lezen en kom ik dan alle verteltechnieken nog tegen?

Probeer Atte Jongstra eens.

Maar Tja heeft behalve afzeiken zeker weer niets in de discussie te vertellen?

Kom Jack, moet dat? Er staat toch een smiley bij.

Wat versta je onder het verbod op dialoogregie?

Ik ken dialoogregie in twee vormen: 1. Gebruik van bijwoorden. 'Zei hij cynisch' of 'sprak zij bedenkelijk', dat soort toevoegingen (zijn eigenlijk regieaanwijzingen in een toneeltekst). 2. Synoniemen en zoveel mogelijk het woord 'zeggen' vermijden. Dus 'piepte hij', 'hikte zij' 'gorgelde de boef' en welke andere creative maar krampachtige synoniemen je verder nog kan verzinnen. Dit moet je zoveel mogelijk vermijden. Uit de contekst en uit het gesprokene moet duidelijk worden hoe iemand iets zegt (met welke intentie). Dat vergt meer schrijfvaardigheid en is dus 'beter'. Overigens vind ik dat je ze wel af en toe mag gebruiken.

Probeer Atte Jongstra eens.

Ik heb toevallig een tijdje terug 'de Heldeninspecteur' van hem gelezen. Met een archaisch taalgebruik weet hij mooi de sfeer van de 19e eeuw op te roepen. Maar ik kan niet zeggen dat zijn verteltechniek me speciaal opviel. Voor mij is verteltechniek iets anders dan woord- en taalgebruik.

Nergens om, maar op een schrijvensite mag je je spelling controleren. Juist daar. Ook in een post. Dat is niet paranoia, dat is je relatie met taal en schrijven. @ Johan: bedankt voor je uitleg over dialoogregie. Ik meende dat je er iets anders onder verstond, namelijk dat je door middel van de dialoog het verhaal regisseert (dus een handeling laat zien in een dialoog).

@ Johan: bedankt voor je uitleg over dialoogregie. Ik meende dat je er iets anders onder verstond, namelijk dat je door middel van de dialoog het verhaal regisseert (dus een handeling laat zien in een dialoog).

Dat is ook een interessante vertelvorm die je steeds vaker tegenkomt. Dat niet de alwetende verteller (die is immers steeds meer afwezig) vertelt wat er heeft plaatsgevonden maar dat de personages dmv dialoog vertellen wat er is gebeurd. Een vorm van show don't tell. Lijkt me ook een modeverschijnsel, maar wel een goeie.

Ik ken dialoogregie in twee vormen: 1. Gebruik van bijwoorden. 'Zei hij cynisch' of 'sprak zij bedenkelijk', dat soort toevoegingen (zijn eigenlijk regieaanwijzingen in een toneeltekst). 2. Synoniemen en zoveel mogelijk het woord 'zeggen' vermijden. Dus 'piepte hij', 'hikte zij' 'gorgelde de boef' en welke andere creative maar krampachtige synoniemen je verder nog kan verzinnen.

Volgens mij hangt dit samen met het krampachtige verbod op bijvoegelijk naamwoorden. Het probleem is dat er dergelijke tips zijn voor beginnende schrijvers die het echt overdrijven. "Ja," zuchtte hij. "Dan moeten we iets anders verzinnen," zei zij wanhopig. "Misschien een ander plan," opperde hij. Ze wanhoopte. "Misschien wel ja." "Maar stil nu," fluisterde hij. "Wat zeg je?" piepte zij terug. Dat is niet nodig, daarom is er de aanbeveling er voorzichtig mee te zijn, wat door sommige mensen als een verbod wordt toegepast, waarop anderen het als een wet zien. En dan gaan mensen zo schrijven, en degenen die het beoordelen hebben de "wet" in hun hand en zien dat het goed is, en zo sta je als een wat meer bourgondische, "ouderwetse" schrijver al snel buitenspel. Ja, ik zie dat soort dingen wel voorkomen. Het draait steeds weer op een versimpeling van het taalgebruik zodat de lezer zo min mogelijk moeite hoeft te doen om een tekst te begrijpen. Als ik teksten uit de jaren '70 vergelijk met wat er nu wordt geschreven, is het veel "vlotter" - je krijgt als lezer niet de kans om na te denken (en dat is misschien maar goed ook, want er is weinig om over na te denken in moderne boeken, er wordt uitsluitend op sentiment gespeeld). Tja mag wat mij betreft doodvallen hoor, daar gaat niets aan verloren :D :D :D Of gelden die smilies voor mij ineens dan niet?

I love you too, Schlim. :D Het is mooi dat je toegeeft dat je ook fouten maakt, maar heb er dan ook begrip voor dat anderen dat doen en zeik ze niet af. Heb je mij dat ooit zien doen? Nee, gisteren ook niet. Ik wees je ergens op waar jij anderen op wijst.

Schlim: Nu doe je het alweer: Het is 'smileys'. En dat voor iemand die klaarblijkelijk zoveel in chatrooms te vinden is! Ik merk ook een verandering in schrijfstijl en ben het met Schlim eens, namelijk dat hij flitsender en simpeler wordt omdat de mensen het allemaal sneller willen - dat verschijnsel merk je ook in films, series ... noem maar op.

Tja mag wat mij betreft doodvallen hoor, daar gaat niets aan verloren :D :D :D Of gelden die smilies voor mij ineens dan niet?

Nee. Nu niet want je meent niet wat ze uitbeelden en dat je openljk iemand wenst dood te laten vallen vind ik ver beneden peil. En die taalfout verwacht ik niet van jou, dat valt me dan weer tegen. Of ben je misschien :D toch menselijk? Kom op Schli, doe niet zo moeilijk. :ontopic: Op dit moment lees ik het boek: de vrouw in de kooi, serie Q vanJusse Adler-Olsen. Ik vind het goed geschreven, ik kan er zelf bij nadenken en het is geschreven in het alwetende pespectief. Heel modern, verkoopt heel goed en is uitgegeven bij Prometheus. Het is een Scandinavische trilogie. Scandinavische schrijvers zijn heel erg in trek, ze vliegen als de bekende broodjes. Uitstekende recensies van Der Spiegel, Politiken en Jyllands Posten. Ja, ik weet dat het allemaal buitenlands is, ik ben niet gek.

Je doet verdorie net of ik je gekwetst heb, Schlim. Ik kwets nooit iemand, maar jij bent daar wel goed in. Zo gauw iemand in jouw ogen een 'verkeerde' opmerking plaatst, haal je die persoon helemaal onderuit. Vooral beginnende schrijvers. Wat het nut daarvan is, ontgaat me nog steeds. De opmerking die jij geplaatst hebt, kan absoluut niet.

Schi, ik heb ooit één heel goede tip gehad van een leraar Nederlands van mij. Die tip ging over houding. Je bent heel makkelijk terug te vinden, met een beetje googlewerk heb ik zo je echte naam gevonden, dus dat zal een uitgever ongetwijfeld ook lukken. Als een uitgever ziet hoe jij met je medeschrijvers en hun werk omgaat als jij je dag niet hebt... dan zou het zomaar kunnen dat hij een mening over jou heeft die jouw kansen niet in jouw voordeel beïnvloedt. Sommige mensen kunnen tegen jouw houding, maar er zijn ook mensen die daar niet tegenkunnen. Houd alsjeblieft eens wat rekening met die laatste groep, want schrijvers zijn van nature niet de meest zelfverzekerde mensen (hoewel jij het tegendeel lijkt te willen bewijzen) en het is zonde als je mensen afschrikt. Jij schrijft over faalangst, maar jouw houding lijkt mij juist iets wat faalangst bij anderen kan ontwikkelen. Misschien besef je het zelf niet, maar je kunt behoorlijk intimiderend overkomen. Nu weer ontopic: Ik denk dat het afhangt van wat je leest. Vaak zie je dezelfde soort perspectieven terug bij genres (ik meen dat The House of Books alleen chicklits vanuit ik/tegenwoordige tijd wil hebben) en het ligt er maar net aan welke genres je leest. Suma, de serie Q is inderdaad erg goed - het is niet mijn favoriete perspectief, maar in die serie werkt het echt fantastisch. :D

Om nog even op Johans dialoogregie etc. in te gaan: goed gebruikt en gedoseerd kan het een dialoog natuurlijker maken. Ook acties en handelingen kunnen mooi laten zien hoe iemand iets wat hij zegt bedoeld, maar het één hoeft het ander niet uit te sluiten. Vind ik. Wat betreft die 'show, not tell' in dialogen, vind ik juist verschrikkelijk, ik zie het ook beginners vaak doen. Dan wordt er door de schrijver van alles uitgelegd alsof de lezer gigantisch dom is. Ik vind het onnatuurlijk, een soort truc, zoals bijv. J.K. Rowling, die aan het einde van elk Harry Potter boek iemand twee bladzijdes lang middels een dialoog uit laat leggen hoe de plot nou in elkaar steekt. Dat hoeft toch niet zo? Maar goed gebruikt en uitermate spaarzaam gedoseerd zou het best kunnen werken. Lijkt me.

Tja mag wat mij betreft doodvallen hoor, daar gaat niets aan verloren :D :D :D Of gelden die smilies voor mij ineens dan niet?

Als je een punt wilt maken hoef je niet meteen het hardste te noemen dat in je opkomt. Dit vind ik veel te ver gaan. Iemand doodwensen om je standpunt over smileys kracht bij te zetten is buitenproportioneel. Al is het niet gemeend, het staat er wel.

[quote=schlimazlnik]

Tja mag wat mij betreft doodvallen hoor, daar gaat niets aan verloren :D :D :D Of gelden die smilies voor mij ineens dan niet?

Problemen schlimazlnik? Wat mij betreft mag je ietsje aan jezelf gaan werken.

Tja mag wat mij betreft doodvallen hoor, daar gaat niets aan verloren :D :D :D Of gelden die smilies voor mij ineens dan niet?

Sinds een paar weken probeer ik SOL weer eens, maar, al mag ik het niet van Dries zeggen, ik verlang wel terug naar hoe het hier vroeger ging. Toen was er in ieder geval wel respect voor elkaar. Dit gaat vele stappen te ver. Zien we nu Mijre Gidet met haar vingertje? Horen we nu anderen? Jemig, wat is dit forum ver aan het afzakken.

Ik heb als beheerder gereageerd. Dat is voldoende. Dan hoeft Mijre Gidet niet ook te reageren. Hoe minder mensen daarop ingaan hoe beter. Eén iemand van het forumbeheer moet actie ondernemen en dat is gebeurd. Door de hele tijd op te merken dat de sfeer hier slechter is geworden bereik je alleen maar dat daar de sfeer slechter van wordt. Hou daar alsjeblieft mee op.

Vroeger ging het er ook wel eens ruig aan toe Eigen! Maar Schli is nu al door een paar mensen op de vingers getikt en zeer terecht. Terug :ontopic: graag! We hadden het over modes in boeken. Die Scandinavische schrijvers hebben inderdaad een manier van schrijven die mij ook zeer aanspreekt. Ze sleuren je mee en je denkt helemaal niet meer na over technieken of iets dergelijks. De vrouw in de kooi vond ik ook prachtig. Ik vraag me af of je die ouderswetsere manier van schrijven nog wel terugziet in historische romans. Heb net de boeken van Sansom gelezen (Shardlake) over de 16de eeuw en hij gebruikt woorden die ook echt in die tijd thuis horen of die in ieder geval ouderwets aan doen. Vind ik prachtig. Maar zo'n manier van schrijven zou weer helemaal niet thuishoren in een moderne detective. Modes in schrijven hangen dus ook zeer af van je genre. [edit] heb dit gelijk met Dries gepost