Hoe maak je een rond karakter?

Moeilijke vraag, zeg! O: Veel mensen hebben moeite met ronde personages. Hier mijn kijk op dit soort personages: Een rond/levend karakter is realistisch en complex. Ze hebben een achtergrond, zowel slechte als goede eigenschappen/karaktertrekken en lijken realistisch. Ook ontwikkelen ze zich vaak gedurende het verhaal. Ze groeien als het ware met de lezer mee. Dit in tegenstelling tot een 'plat' personage, die vaak niet goed ontwikkeld is en daarom (in een belangrijke rol) onnatuurlijk overkomt. Dit soort personages hoef je echter niet per se te mijden. Ze zijn vaak goed als bijfiguren, personages waar je weinig over te weten hoeft te komen. Bij belangrijke personages zoals de hoofdpersoon of antagonist zou ik dit soort personages echter zo veel mogelijk proberen te vermijden. Het is vooral voor de hoofdpersoon belangrijk om goed in balans te zijn. Aan een 'platte' hoofdpersoon erger je je als lezer dood. Je kan je niet met zo'n personage identificeren. Voorbeeld van een plat personage: een badguy die alleen maar slechte dingen doet omdat hij zo nodig slecht wil zijn. Zijn enige motivatie lijkt te zijn om de hoofdpersoon te dwarsbomen, zelfs al is daar eigenlijk geen rede voor. Of het tegenovergestelde: Een good-guy, die goed wil doen omdat hij nou eenmaal zo vreselijk rechtvaardig is en verder geen enkele diepgang vertoont. Ik heb hier een 'character meme' gevonden die me in het verleden veel heeft geholpen. Het zet de 'positieve' en 'negatieve' kanten van je personage tegenover elkaar en geeft je inzicht over met wat voor soort personage je te maken hebt, sterk of zwak, plat of rond. Ik hoop dat het wat hulp kan bieden. http://fc02.deviantart.net/fs70/f/2010/051/c/7/Ch… Nouja, hopelijk hebben jullie er wat aan. ;)

Heel belangrijk voor ronde personages is: voegen ze iets toe aan het verhaal, en is er in het verhaal ruimte voor een rond personage? Waarbij je er vanuit kunt gaan dat wanneer je onder de 15.000 woorden al niet hoeft te denken aan ronde (complexe, zich ontwikkelende) personages. Wat je ziet als schrijvers het toch proberen is een afgeraffeld verhaal wat voor 75% uit de beschrijving van een personage bestaat, en dat daarvan 99% er niet toe doet voor het verhaal dat verteld wordt. Dat het er niet om gaat om je met een personage te identificeren (want dat is onzin), daar bestaat al een andere discussie over. Dat je, als lezer, de motivatie van de personages moet begrijpen geldt voor alle personages, plat of rond. Het is wel belangrijk een bepaald beeld van een personage te krijgen, vooral als er meer dan een is en het niet vanuit één personage is geschreven. Dat kan hel summier zijn: "ik", "de man" en "de vrouw". Daar heb je er al drie die eenvoudig uit elkaar zijn te houden. Dat kun je iets uitbreiden: haarkleur, lengte, leeftijd. Een liefhebberij, een stopwoordje. Je geeft ze een naam. In een paar woorden kun je er iets van maken, bijvoorbeeld door een vergelijking. "Ze leek op de porseleinen pop in de etalage van de antiquair, met het web van barstjes in haar huid", "hij leek op Rambo, als die in Grease zou meespelen". Voor een kort verhaal heb je meestal niet meer nodig. Het belangrijkste voor personages lijkt me: - dat je ze als lezer niet verwart - dat je begrijpt waarom ze iets doen - dat ze een duidelijke rol in het verhaal hebben

Dit is hoe ik het altijd begrepen heb (maar ik moet toegeven dat ik hier zelf ook moeite mee heb): Er zijn verschillende 'dimensies' qua personages, net zoals dat wij drie dimensies zien. Deze kan je zien als de standaard drie dimensies: hoogte, breedte en diepte. Hoogte is hoe belangrijk het personage is. Dit kan betrekking hebben tot het verhaal of de hoofdpersoon. De hoofdpersoon heeft veel hoogte, want zonder de hoofdpersoon zou het verhaal er vaak heel anders uit zien. De serveerster die de hoofdpersoon een glas cola geeft en verder niet veel doet heeft weinig hoogte, het verhaal hangt niet van haar af. Breedte is hoeveel variatie er binnen het personage is. Sommige personages worden maar door één karaktertrek getypeerd, die hebben dus weinig breedte. De domme handlanger van de vijand heeft waarschijnlijk niet veel breedte. De hoofdpersoon die veel obstakels moet overwinnen, laat meerdere kanten van zichzelf zien en heeft dus veel meer breedte. Tot slot is er diepte. Dit is hoe je blik op het personage verandert tijdens het verhaal. Als de lezer de vijand aan het begin van het verhaal een grote eikel vond, maar aan het einde begrip heeft gekregen door het lezen wáárom de vijand zo is, dan heeft die vijand erg veel diepte. Als een personage maar één dimensie heeft, dan is het een één dimensionaal personage. Vaak zijn dit soort personages statisch. Ze maken geen emotionele groei door tijdens het verhaal. Dit zijn vaak 'figuranten' of personages die één keer voorkomen. Een personage met twee dimensies is een twee dimensionaal personage. Je komt het een en het ander van ze te weten, maar niet al te veel. In een actiefilm kan een twee dimensionaal hoofdpersonage werken, maar dan richt de film zich dus vooral op de actie en niet op personages. Drie dimensionale personages zijn voornamelijk de hoofdpersonen en de vijanden. Ze bezitten alle drie de dimensies, ze hebben diepgang en ze maken een emotionele groei door. Er zijn dus drie soorten personages, elk geschikt voor een eigen soort rol. Te veel drie dimensionale personages wordt er ingewikkeld en als een verhaal alleen maar één dimensionale personages bevat wordt het heel erg saai. Een één dimensionaal personage is niet slecht, als de rol er voor geschikt is. Een drie dimensionaal personage hoeft ook niet goed te zijn, wederom als de rol er niet geschikt voor is.

Interessante observatie, Icarus. Ik zou eraan toe willen voegen: bepaal eerst de dimensies van je verhaal en kijk dan of het personage erin past.

Het voorbeeld van Byanyname, over de badguy, past heel goed in die mooie uitleg van Icarus. Hoogte, breedte en diepte. Geweldig.

Ja, heel mooi, Icarus. Ik ga dat onthouden. Bij mij hebben de meeste personages altijd een bepaalde zwakte, een geheim, iets waar ze zich ongemakkelijk bij voelen, iets wat anders is. Dit staat ze vaak in de weg en als lezer kun je de schaamte voelen (hoop ik).

Waarom kies je daarvoor Sjee, dat de lezer hun schaamte voelt?

Ik denk omdat geen enkel mens perfect is. De lezer niet en de personages ook niet. En waarschijnlijk is het een persoonlijke keuze. Ik kan me minder inleven in boosheid dan in een gevoel van onzekerheid of schaamte. Daarbij, boosheid is zo duidelijk (en vaak tijdelijk), maar juist die heimelijke gevoelens, dingen niet willen zeggen, geheimen, die maken het interessant, spannend. Maar er zal wel verschil zijn tussen kinderboeken en boeken voor volwassenen. Emoties worden in kinderboeken vaker uitvergroot.

Maar er zal wel verschil zijn tussen kinderboeken en boeken voor volwassenen. Emoties worden in kinderboeken vaker uitvergroot.

Sjee, dat is waar wat je zegt! Sterker nog, vaak is het één karaktertrek die wordt uitvergroot.

Wat is nu precies een rond karakter of levend karakter?

Door je personage een holle en een bolle kant te geven krijg je een rond karakter. Iemand is niet alleen driftig maar kan ook heel behulpzaam zijn. (En ik heb het specifiek over kinderverhalen) Ronde karaters zijn personages met een zekere diepgang, waarbij de lezer inzicht krijgt in de binnenwereld (de gedachten/gevoelens). De persoonlijkheid is complex en kan veranderen onder invloed van gebeurtenissen. De Flat characters dienen vooral om de zaken aan te scherpen (bijfiguren). In een gebeurtenissenverhaal mag het karakter wat ongecompliceerd zijn en met een paar rake details worden neergezet. Het gaat dan meer om de suggestie van een round character dan om het volledig uitwerken daarvan. In een psychologisch verhaal is het karakter meestal wat gecompliceerder en wordt het wat meer opgebouwd, genuanceerd en toegelicht door bijfiguren en in allerlei scènes. In een kort verhaal wordt het karakter vaker neergezet zoals in een gebeurtenissenverhaal: een paar rake details roepen suggestie op van een rond karakter. Een karakter schrijven doe je op drie dimensies: De psychologische dimensie (wat zijn de motieven en eigenschappen van je karakter?), de sociale dimensie(hoe gedraagt en kleedt je karakter zich, wat is zijn of haar werk, clubs, hobby’s, tot welke subcultuur behoort hij of zij, wat denken anderen over hem of haar?) en de fysiologische dimensie: hoe ziet het lijf van je hoofdpersoon eruit, draagt zij make-up, welke kleren en wat voor tas, hoe vaak scheert hij zich? (uit Syllabus ScriptPlus)

Sorry, het was inderdaad een overgenomen lijst van internet. Wel heel handig. Hier de link. http://m.onlineverhalen.nl/viewtopic.php?f=87&t=1…

Vivere, mag ik vragen waar je dit vandaan hebt? Het lijkt een overgenomen lijst.

Heel handig bruikbaar, dat schema uit post # 1. Het verklaart me gelijk waarom sommige personages me absoluut niet kunnen boeien, wegens 'te perfect' en dus niet in evenwicht. Heel erg bedankt om dit te delen! De vragenlijst van post #10 vind ik ook goed helpen. Ik kan ook bij de "niet statische vragen" goed de verandering in het denken en doen van mijn hoofdpersoon opmerken, zou die vragen eigenlijk 3 keer moeten beantwoorden: in het begin, het midden en he einde van het verhaal. Dus ook bedankt voor het meegeven van de lijst!