waar let jij op, als je proefleest?

Leuk topic! Waar ik op let als ik proeflees : Allereerst lees ik een tekst helemaal door. Zonder opmerkingen te maken. Dan lees ik het een tweede keer en maak in aantekeningen. Ik let op de volgende dingen( die ik nu zo uit het blote hoofd paraat heb :) ). Het ligt ook aan een verhaal. Soms komen andere dingen naar boven. Een kinderverhaal heeft hele andere dingen waar je op let dan een verhaal voor volwassenen. Ik vind het zelf altijd fijn als een schrijver me kenbaar maakt waar hij/zij wil waar ik als proeflezer op moet letten. Dan kijk je gerichter. - Ik gebruik het liefst een worddocumentje waarin je d.m.v. ballonetjes opmerkingen kunt plaatsen. De opmerkingen zet ik in de tekst. Ik noem bovenaan de tekst eerst de dingen die ik goed vind aan een verhaal. - Ik vraag me altijd af: leef ik met de hoofdpersoon mee? - Ik kijk naar de verhaallijn, de tijdslijn en de emotielijn. - Of de opgebouwde spanning wel ingelost wordt. - Op overbodige dingen, beschrijvingen die er niet toe doen. (oeverloze gekeuvel) - Of er niet te veel woordherhaling in een tekst zit. - Op Signaalwoorden, zoals: ( dus, maar, want, omdat, hoewel) - Perspectief wisselingen. - Of de personages wel een eigen stem hebben (of ze niet hetzelfde praten, doen etc.) - Of de omgeving wordt beschreven. Dit zijn een aantal dingen die ik zo op kan noemen waar ik op let. Het ligt aan het verhaal of er andere dingen zijn die me opvallen. En als antwoord op je vraag:Ik hoef er niet over na te denken of je er iets van leert. Zeer zeker, door veel proef te lezen en feedback te geven leer je zelf onwijs veel over je eigen schrijven!

Bij proeflezen vraag ik eerst wat de schrijver wil, waarop moet worden gelet? Dat heeft ook met diens ontwikkeling als schrijver te maken. En ik wil ook weten waar een verhaal voor bedoeld is, want dat maakt veel uit voor hoe je het het beste kunt schrijven.

Ik vraag me altijd af: leef ik met de hoofdpersoon mee?

Waarom let je daar op? Hoe beïnvloedt dat je oordeel?

Op Signaalwoorden, zoals: ( dus, maar, want, omdat, hoewel)

Hoe let je daarop, en hoe beïnvloed het je oordeel? Ik merk zelf dat veel schrijvers die woorden weglaten, ook waar ze wel thuishoren. Er schijnt in schrijversland een taboe te rusten op bepaalde woorden als "want". Dan krijg je kromme zinnen die niet lekker lopen, als "Hij stak zijn paraplu op, het regende." Ik heb meer van proeflezen geleerd dan van welke andere oefening dan ook. Het idee is: als je leert meedogenloos te zijn met teksten van anderen, wordt je dat ook voor je eigen teksten. Hop, kill die darlings!

Ik lees het verhaal ook eerst een keer helemaal door. Dan ga ik nadenken over wat voor indruk het verhaal op mij gemaakt heeft en waarom en hoe het verbeterd kan worden. Dan lees ik het, minstens een dag later, nog eens door en maak verbeteringen en opmerkingen in de tekst. Dan lees ik het nog eens door met mijn opmerkingen, en schrijf een algemeen leesrapport onder het verhaal. Dingen waar ik op let: - taalfouten als ik niet 100% zeker ben dat iets fout is, zoek ik het op (niets zo irritant als proeflezers die iets als fout aangeven of zelfs wijzigen in de tekst terwijl het helemaal geen fout is) als een schrijver een bepaalde fout vaker maakt, geef ik aan waarom het fout is, met eventueel een link naar een website waar het wordt uitgelegd - andere taaldingen - ritme en klankkleur; zijn de zinnen te lang of juist te kort; zijn er stijldingen die erg opvallen; staan er overbodige woorden in; is het taalgebruik in overeenstemming met het personage of de tijd waarin het verhaal speelt; enzovoort - opbouw - zijn er scenes die geschrapt kunnen worden, of omgewisseld; gaat het verhaal te snel of te traag; pakt het me van in het begin of zou dat effectiever kunnen; enzovoort - interne logica en geloofwaardigheid van plot en personages - gelaagdheid - heeft het verhaal een diepere betekenis, wat wil de schrijver ermee vertellen? - originaliteit - is voor mij geen must, maar ik geef het wel aan - sfeer - vrij subjectief uiteraard, maar ik geef wel aan hoe het op mij overkomt - perspectief - is dit het juiste perspectief voor dit verhaal of zou een ander effectiever zijn? zitten er plotse perspectiefwissels in? klopt het? als de schrijver vraagt om ergens speciaal op te letten, besteed ik daar natuurlijk ook aandacht aan

- Ik vraag me altijd af: leef ik met de hoofdpersoon mee?

Net als Schli vind ik dit een rare. Ik zou eerder zeggen: begrijp ik zijn/haar handelen, vanuit zijn/haar oogpunt? Maar ik kreeg onlangs het eerste hoofdstuk van mijn roman terug van 2 proeflezers met de opmerking dat ze het boek niet zouden willen lezen omdat het hoofdpersonage niet sympathiek was (wat ook absoluut niet mijn bedoeling was), dus blijkbaar ben je niet de enige die daar op let. Verwarrend, want ik ben zelf juist dol op antipathieke personages.

Zo blijkt dan maar weer dat de proeflezer en de schrijver elkaar wel moeten liggen. Daarom zijn er ook zoveel boeken; omdat er zoveel lezers zijn! Meeleven is voor mij overigens niet hetzelfde als iemand sympathiek vinden, maar ik geef toe dat het dan een stuk moeilijker wordt als de hp gewoon niet leuk is. Dan moet je die meeleefkwaliteit toch ergens vandaan zien te plukken. Begrijp ik zijn/haar handelen, vanuit zijn/haar oogpunt vind ik een mooie omschrijving voor een punt waar ik ook altijd veel aandacht aan geef. 'Doelgroep' en 'waar moet ik op letten' vraag ik ook altijd. Als het antwoord is: spelling en details (zoals iemand die zit, die gaat zitten) dan moet je (nog) niet bij mij zijn. Ik let meestal zo erg op de verhaallijn en dan met name op die karakterontwikkeling, dat de spelling er een beetje bijhangt. Gelukkig zijn er ook veel verschillende proeflezers, met allemaal hun sterke kanten en voorkeuren. (waarom je geen want zou mogen gebruiken vind ik trouwens ook heel interessant. Ha, ik kan zo twee nieuwe topics openen :D waarom geen want, en meeleven met de badguy).

Ik vraag me altijd af: leef ik met de hoofdpersoon mee?

Waarom let je daar op? Hoe beïnvloedt dat je oordeel?

Als ik niet met de hoofdpersoon mee leef, niet met hem/haar meevoel, dan zit de schrijver van het verhaal niet op de huid van de HP. En het meeleven met de HP is toch heel belangrijk. Misschien wel hét belangrijkste. Je wilt toch mee met de ‘reis’ die de HP doormaakt? Je wil toch weten of het hem/haar lukt, niet lukt, wat er allemaal gaat gebeuren. Als het gevoel dat je wilt meeleven niet in een verhaal zit, dan kan het je ook niet schelen wat er verder gebeurd en verlies je je lezer. Hoe dat mijn oordeel beïnvloedt? Als ik niet kan meeleven met de HP, dan haak ik als lezer af en dat is natuurlijk nooit de bedoeling van de schrijver. Als schrijver wil je dat je lezer met je HP meeleeft. En wat het proeflezen betreft: ik ga door met proeflezen, ook als ik niet mee leef met de HP. Al wordt het wel wat lastiger.

Op Signaalwoorden, zoals: ( dus, maar, want, omdat, hoewel)

Hoe let je daarop, en hoe beïnvloed het je oordeel?

Signaalwoorden vallen me op (waarschijnlijk omdat ik ze zelf ook veelvuldig gebruik in een eerste versie van een verhaal). Op een of andere manier zijn het woorden die je vaak ook weg kunt laten. In een zakelijke tekst misstaan ze meestal niet. Maar een verhaaltekst wordt indringender als je ze weglaat. In kinderverhalen heb je ze wel weer nodig. Misschien moet ik het anders zeggen: soms heb je in een alinea wel meer dan één of twee keer dat er ‘maar’, ‘want’, ‘omdat’ in staat. Dat soort dingen moet je (m.i.) zien te voorkomen. Herhaling dus. Ik zou jouw voorbeeld zin ‘Hij stak zijn paraplu op, het regende.’ inderdaad ook gewoon schrijven met ‘omdat’ of ik zou er voor zorgen dat je, omdat je al zou laten zien (omgeving), dat het regent en dan zou. “Hij stak zijn paraplu op’ voldoende zou zijn. Snap je wat ik bedoel? Hoe signaalwoorden mijn oordeel beïnvloed? Niet, ik markeer ze, als het me opvalt of stoort. En ga gewoon door met feedback geven.

ik heb meer van proeflezen geleerd dan van welke andere oefening dan ook. Het idee is: als je leert meedogenloos te zijn met teksten van anderen, wordt je dat ook voor je eigen teksten. Hop, kill die darlings!

Ik ben het met je eens dat als je kritiek geeft op teksten van anderen, dat je ook beter ziet wat er schort aan je eigen tekst. Het zijn over het algemeen de dingen die je (als proeflezer) opvallen, omdat je het zelf (als schrijver) ook fout doet/deed. Als je kunt voorkomen dat ‘de schrijver’ het gevoel heeft dat jij (de proeflezer), het beter kunt (het schrijven op zich), dan geef je goeie feedback. Het is namelijk niet per definitie zo dat de proeflezer betere teksten produceert dan de schrijver. Je hebt als proeflezer meer afstand van de tekst dan de schrijver. Dat is een feit. Bovendien is de positie van de proeflezer en schrijver ongelijk. De vorm waarin je feedback geeft zou daarom niet aanvallend moeten zijn, maar vragend en ondersteunend. Als je ook de positieve kanten benoemt van een tekst, want als iemand de schaal overziet van waaruit jij, (proeflezer) kijkt is je feedback in te schatten en kan iemand er iets mee.

- Ik vraag me altijd af: leef ik met de hoofdpersoon mee?

Net als Schli vind ik dit een rare. Ik zou eerder zeggen: begrijp ik zijn/haar handelen, vanuit zijn/haar oogpunt? Maar ik kreeg onlangs het eerste hoofdstuk van mijn roman terug van 2 proeflezers met de opmerking dat ze het boek niet zouden willen lezen omdat het hoofdpersonage niet sympathiek was (wat ook absoluut niet mijn bedoeling was), dus blijkbaar ben je niet de enige die daar op let. Verwarrend, want ik ben zelf juist dol op antipathieke personages.

Je kunt ook best een onsympathiek personage gebruiken (altijd leuk), maar als je zorgt dat de personage een holle en bolle kant heeft. ( Hij/zij is heeft een negatieve én een positieve eigenschap) is het wel makkelijker voor je lezer om mee te leven. Zo is mijn laatste HP (Puck heet ze) heel driftig, en best onsympathiek.Maar omdat ze ook dramatisch aangelegd is en een piekeraar is, lukt het toch om de lezer mee te laten leven. Omdat ik haar ‘binnenwereld’ laat zien, (gedachten/handelingen etc.) snapt de lezer waarom ze zo driftig doet. Als je ook de positieve kant van het karakter van je HP niet laat zien kun je minder goed of helemaal niet meeleven. Kun je hier iets mee??

Zo blijkt dan maar weer dat de proeflezer en de schrijver elkaar wel moeten liggen. Daarom zijn er ook zoveel boeken; omdat er zoveel lezers zijn!

Ik denk dat je heel erg moet oppassen met het uitzoeken van proeflezers die "je liggen" en die het met je eens zijn. Wanneer je proeflezers beperkt zijn in hun inzichten, kom je nooit verder: je kunt dan niet verder springen dan de schaduw van je proeflezers, terwijl je juist door wat proeflezers die je verhaal anders lezen je verder kunnen helpen ontwikkelen.

Kun je hier iets mee??

Nee, maar dat gaat off-topic. Als iemand over dat meeleven een nieuw topic wil starten? Anders doe ik dat later vandaag.

Het is namelijk niet per definitie zo dat de proeflezer betere teksten produceert dan de schrijver.

Helemaal waar! Lezen is iets volkomen anders dan schrijven. Een goede proeflezer c.q. redacteur heeft van beide kaas gegeten.

Zo blijkt dan maar weer dat de proeflezer en de schrijver elkaar wel moeten liggen. Daarom zijn er ook zoveel boeken; omdat er zoveel lezers zijn!

Ik denk dat je heel erg moet oppassen met het uitzoeken van proeflezers die "je liggen" en die het met je eens zijn. Wanneer je proeflezers beperkt zijn in hun inzichten, kom je nooit verder: je kunt dan niet verder springen dan de schaduw van je proeflezers, terwijl je juist door wat proeflezers die je verhaal anders lezen je verder kunnen helpen ontwikkelen.

Nee, ho, rem, wacht even. Ik zei dat ze je moeten liggen, niet dat je het met elkaar eens moet zijn! Ik spiek even snel wat jij schrijft ... SF, fantasy. Ik zou je dus wel vragen om een detective te beoordelen, omdat ik vermoed dat je die nog wel met enige mate van plezier ter hand zal nemen, maar niet of je misschien mijn kinderboek met de doelgroep 'meiden van negen die een roze kamer geweldig vinden' wilt proeflezen. Je moet een klik met het verhaal hebben en je moet iets van het genre weten. Anders krijg je tegenzin en is het ook niet vol te houden. Dat komt het commentaar ook niet ten goede.

Zonder bepaalde ideeën vooraf begin ik een ms te proeflezen. De verhalen zijn zo verschillend dat je bij het ene dit aangeeft en bij een andere dat. Het maakt me ook niet uit om welk genre het gaat. Het is niet de bedoeling van een proeflezer dat het hele verhaal veranderd moet worden. Ik houd wel van woorden als omdat, want, toch, maar en dus. Met die woorden leest het soepeler dan met allemaal komma's. Hieruit blijkt dat we over zulke dingen al verschillend denken. Genadeloze kritiek geef ik nooit. Daar heeft een schrijver niets aan. Wel geef ik aan wat er m.i. verbeterd kan worden, maar altijd op een opbouwende wijze. Verder noem ik uiteraard de fouten die ik tegenkom en eventueel een zin die niet lekker loopt. Wil je keiharde kritiek, dan moet je mij niet als proeflezeres vragen. Het kan ook anders, hè?

Verplaatst naar Beoordeling, kritiek en feedback...

Zo blijkt dan maar weer dat de proeflezer en de schrijver elkaar wel moeten liggen. Daarom zijn er ook zoveel boeken; omdat er zoveel lezers zijn!

Ik denk dat je heel erg moet oppassen met het uitzoeken van proeflezers die "je liggen" en die het met je eens zijn. Wanneer je proeflezers beperkt zijn in hun inzichten, kom je nooit verder: je kunt dan niet verder springen dan de schaduw van je proeflezers, terwijl je juist door wat proeflezers die je verhaal anders lezen je verder kunnen helpen ontwikkelen.

Nee, ho, rem, wacht even. Ik zei dat ze je moeten liggen, niet dat je het met elkaar eens moet zijn! Je moet een klik met het verhaal/genre hebben

Dat wilde ik ook zeggen...

Je moet een klik met het verhaal hebben en je moet iets van het genre weten. Anders krijg je tegenzin en is het ook niet vol te houden. Dat komt het commentaar ook niet ten goede.

Dat ben ik niet met je eens. Waarom zou je een klik met het genre moeten hebben? Dat is alleen belangrijk voor de vraag "vond je het verhaal leuk?" Voor een heleboel andere dingen waar je als proeflezer op kunt letten kun je heel objectief op taalkundige en narratieve aspecten een tekst beoordelen. Hoe een dialoog in elkaar zit, bijvoorbeeld. Of het verhaal wel logisch is. Of er geen losse eindjes over blijven. Misschien is het juist wel een voordeel om die klik niet te hebben, omdat je je dan niet laat meeslepen met het verhaal en gewoon nuchter naar de tekst kunt kijken (dat doe ik voor mijn werk ook de hele dag en ik heb echt geen klik met technische documentatie).

Tuurlijk kun je ook proeflezen als het verhaal je niet aanspreekt, maar het is voor jezelf wel prettig als je 'iets' met het verhaal hebt. Volgens mij is het juist wél de bedoeling dat je je laat meeslepen in een verhaal. Maar dat is een ander topic :D

Daarom schrijf ik ook meeslepende verhalen. O, is dat een ander topic? :confused:

Ik heb gemerkt dat ik anders proeflees als ik de persoon achter het ms ken. Geen goede zaak, maar wel waar helaas.

Als ik een verhaal proeflees doe ik dat heel kritisch en serieus. Daarom heb ik ook twee verwachtingen van een lezer voordat ik überhaupt diens verhaal wil proeflezen: 1. De lezer moet iets met het verhaal willen doen. (publiceren, wedstrijddeelname) 2. De lezer moet het verhaal zelf een keer doorgelezen hebben. (Ik hoef geen eerste draft die volstaat met fouten die hij er zelf uit kon halen.) Als de schrijver niet van plan is om serieus iets met het verhaal te doen en het alleen maar voor zijn plezier schrijft, vind ik het zonde van mijn tijd om er moeite in te steken. Als die punten zijn voldaan wil ik meestal weten of de auteur bepaalde punten heeft waarop hij wil dat ik let. Heeft hij dat niet, let ik gewoon op mijn standaardpunten. Plot. (Is de plot begrijpelijk? Geloofwaardig? Creatief gebracht?) Schrijfstijl. (Leest de stijl goed weg? Is het grammaticaal correct? Zijn de zinnen aantrekkelijk?) Personages. (Zijn ze interessant? Zijn ze geloofwaardig?) Originaliteit. (Bij voorkeur heb ik verhalen die me weten te verbluffen met hun onderwerp.) Conclusie/twist. (Ik verwacht iets dat me weet te verrassen, een goede plottwist of een goede conclusie. Verder noem ik altijd alles dat me opvalt.

Tuurlijk kun je ook proeflezen als het verhaal je niet aanspreekt, maar het is voor jezelf wel prettig als je 'iets' met het verhaal hebt.

Waarom vind jij dat ik dat moet vinden? Ik vind proeflezen leuk om te doen, ook als ik geen klik met het verhaal heb. Ik haal bij het proeflezen het "prettig vinden" niet uit het verhaal, maar uit het besef iemand te kunnen helpen. Ik ga er dus niet op letten of ik het een leuk verhaal vond, tenzij dat expliciet wordt gevraagd.

Ik (proef)lees in eerste instantie als een gewone lezer en het belangrijkst vind ik of het verhaal (of fragment) pakt of niet. Waar ik vooral naar kijk zijn de personages (hebben ze een duidelijk karakter, leven ze, zie ik ze voor me) en de dialogen (zijn die geloofwaardig, kan ik 'horen' wat er wordt gezegd) en de setting (krijg ik een beeld bij de beschrijving). Verder let ik op stijl (stijlbreuk), hoe lopen de zinnen, zitten er woorden in die te vaak worden herhaald. En als het een volledig manuscript is: heeft alles wat er in staat een functie, zitten er overbodige fragmenten in of losse einden.

Als ik proeflees let ik al meteen op de eerste zin. Ik vind het belangrijk dat je meteen word meegesleept het verhaal in en ik let op spelfouten. Daarnaast moet het lekker vlot lezen en of er woorden zijn die niet teveel herhaalt worden en je snel denkt; alweer?!

Meestal valt me het eerste op: onlogische wendingen, verwarrende chronologie, verspringen tussen tt en vt. Soms geef ik aan dat een verhaal nog wel wat jus kan gebruiken. Wat meer show. Ook wanneer ik personages nog wat bleek vind, meld ik dat. En tenslotte spelfouten en stopwoordjes, indien nodig.

O, dat van die personages, dat vind ik een goede. Maar wel een lastige. Wat is nu precies een rond karakter, of een levend karakter? Hoe schrijf je dat? En hoe geef je, als proeflezer, aan dat het nog niet goed is. Wat mankeert er dan aan. Ik maak er een nieuw onderwerp van, dat is makkelijker.

@ngelique, ik vind het heel belangrijk als een boek met een sterk inlevend vermogen is geschreven, zodat ik met de HP kan meeleven. Dat ik als het ware meegetrokken word in het verhaal. Is dat niet ook een beetje wat jij bedoelt?

@ FS: inderdaad, dat bedoel ik!

In mijn laatste verhaal was ik begonnen, twee dagen voor de bevallin opgang kwam. Later heb ik dat eruit gegooid en begon ik gelijk met: Het persen was begonnen. Op deze manier (althans menige reactie) trok ik de lezer gelijk het verhaal in.

@ngelique, ik vind het heel belangrijk als een boek met een sterk inlevend vermogen is geschreven, zodat ik met de HP kan meeleven. Dat ik als het ware meegetrokken word in het verhaal. Is dat niet ook een beetje wat jij bedoelt?

En als dat helemaal niet de bedoeling van de schrijver is? Dring je dan als proeflezer je eigen smaak op? Ik probeer in de eerste plaats te achterhalen wat de schrijver met het verhaal wil vertellen wanneer ik proeflees.

Hekate, Ja, dat probeer ik ook, te begrijpen waar een tekst over gaat en wat de bedoeling is van de schrijver. Ik ben er alleen niet zo goed in. (ik denk er zelfs over om een cursus narratieve therapie te gaan doen bij het CIVAS, oa om deze reden, maar ook omdat ik het superinteressante materie vind.) Ik denk dat stap 1 is: Begrijp ik de tekst? Stap 2: Wat wil de schrijver eigenlijk vertellen met het verhaal/ wat is zijn/haar bedoeling hiermee? en dat daarna (eventueel komt) is het met een sterk inlevend vermogen geschreven?

@ngelique, ik vind het heel belangrijk als een boek met een sterk inlevend vermogen is geschreven, zodat ik met de HP kan meeleven. Dat ik als het ware meegetrokken word in het verhaal. Is dat niet ook een beetje wat jij bedoelt?

En als dat helemaal niet de bedoeling van de schrijver is? Dring je dan als proeflezer je eigen smaak op? Ik probeer in de eerste plaats te achterhalen wat de schrijver met het verhaal wil vertellen wanneer ik proeflees.

Ik denk dat het niet altijd nodig is om als lezer symphatie te voelen voor de hoofdpersoon. Voorbeeld: Het parfum (ook verfilmd). HP is een koelbloedigege moordenaar met een obsessie voor geuren. Ik vermoed dat er weinig mensen zijn die zich daar in kunnen vinden. Toch is het een spannend verhaal. Wel denk ik dat het bij een thriller minder van belang is om feeling te hebben met de karakters dan bij een roman . Vooral omdat een thriller heel interessant/ spannend kan zijn door andere dingen in het verhaal.

Hoi allemaal, Mooi topic hier, ik vind het heel leerzaam! Het noopt meteen om mijn eigen schrijfsels subtieler te bekijken ;) Misschien zijn sommige onderstaande items ook interessant voor anderen. Ik heb gestudeerd bij een hogeschool voor journalistiek. Daar kregen we diverse lijsten met beoordelingscriteria voor elk soort verslag. Een daarvan ging over het sfeerverslag, en dit laatste lijkt me van toepassing op elk fictie verhaal. (Ik hoop dat het niet verboden is deze info te geven omdat het van een opleiding komt. Maar ik kan natuurlijk altijd verdedigen dat ik alles uit mijn hoofd geleerd heb, het is niet verboden kennis met anderen te delen, toch?) Hoofdcriteria zijn tijd, plaats, personen en handelingen. Tijd: - Op welk moment van de dag gebeurt het? Waaraan zie je dat? - In welke tijd van het jaar? Waaraan zie of voel je dat? - Hoe lang duurt de gebeurtenis? Waaraan zie je dat zonder de letterlijke tijdsduur te benoemen? - Welk effect heeft de tijdsduur op de personen? Waaraan merk je dat? Plaats/ruimte: - Waartoe dient de plaats/ruimte? Waaraan zie je dat? - Hoe woordt de ruimte begrensd? - Hoe groot is de ruimte? - Wat zie je horizontaal / wat zie je verticaal? - Wat staat er in? - Welke kleuren zie je? - Wat ruik je daar? - Wat is het effect van de ruimte op de personen? Waaraan zie je dat? Personen: - Wie zijn het? - Hoe oud zijn ze, hoe zien ze er uit, welk type mens zijn ze? - Met z'n hoevelen zijn ze? - Hoe gedragen ze zich en waaraan zie je dat? - Wat zeggen ze en hoe zeggen ze dat? - Welke emoties hebben ze? Waaraan zie je dat? Handeling/gebeurtenis: - Uit welke onderdelen bestaat de handeling/gebeurtenis? - Hoe wordt die uitgevoerd, met welke gedragsuitingen en emoties? - Welke details / voorwerpen spelen een rol bij de handeling? - Waartoe leidt de handeling? Benoem de sfeer liever niet maar geef details en beschrijvingen waaruit de lezer zelf de sfeer kan proeven Durf sprekende details te gebruiken Wees zuinig met je taal, probeer woorden en beelden zo kernachtig mogelijk weer te geven. Gebruik concrete woorden (abstract: een overmacht van politie. Concreet: vijftig ME-ers met honden) Gebruik specifieke woorden. Algemeen: lopen. Specifiek: wandelen, sjokken, etc * PS voor de kinderen die mijn boek gingen proeflezen had ik vooraf de volgende vragen gesteld: - Was het makkelijk of moeilijk te lezen? Schrijf op welke woorden je te moeilijk vond. - Vind je het boek leuk voor kinderen van jouw leeftijd? - Was het spannend? Saai? Grappig? Ontroerend? Griezelig? - Had je een idee hoe het verhaal zou aflopen? - Hoe vond je het begin van het verhaal? - Hoe vond je de afloop van het verhaal? - Kon je meeleven met de gebeurtenissen en de personen in het verhaal? Welke personen vond je leuk (of niet leuk) of bijzonder, er waarom?