Drie vragen over fantasy-genre

1. Ehm, dat is een moeilijke. Een fantasy-boek hoeft niet altijd perse magie te bevatten en ik weet niet of het écht noodzakelijk is dat het op een andere wereld afspeelt. Wat me onmisbaar lijkt in een fantasy-boek zijn magische wezens, dingen die in deze wereld niet kunnen maar die je in zo'n boek mogelijk kan maken. Dat is het kunst van fantasy: Dingen die niet kunnen zijn daar wel mogelijk. Vijf onmisbare dingen kan ik nu zo even niet bedenken, maar nu heb je er in ieder geval één. 2. Ik zou me niet beperken tot 'goed en kwaad' Ik probeer in mijn verhaal ook zoveel mogelijk 'grijze elementen' te geven. Ik probeer mijn hoofdpersoon helemaal niet goed te laten lijken. Juist iemand die alles doet om te overleven en dus niet perse een held wil zijn. Ook geef ik de zogenaamd 'kwade persoon' goede kanten, die meer laten blijken waarom hij nou zo is. 3. Ik zou zeggen dat war of the world heel erg afwijkt van Harry Potter en LOTR. Volgens wikipedia wordt die wel tot het fantasy/science fiction genre gerekend. In dit boek is de hoofdpersoon juist een toeschouwer en geen held. Pan's labyrinth is een mooie film die ook niet erg veel op avatar lijkt. Ik hoop dat dit een beetje geholpen heeft? Op Wikipedia staat overigens een uitgebreid artikel over fantasy ook met lijsten van fantasy boeken en films. Misschien heb je daar wat aan :)

1. elven, dwergen, draken & tegenwoordig ook: engelen, weerwolven & vampiers (hoe kom je op 5 elementen?) 2. ja 3. Boeken: The Twilight Saga (over vampiers), films: Blood & Chocolate (over weerwolven) Nee, ik zit je maar een beetje te plagen. Ga je meedoen met de Fantasy Strijd Brugge? ;) Fantasy is heel breed. Het hoeft niet te gaan over al het bovenstaande, en ook niet over goed en kwaad. Het kan zich in onze maatschappij afspelen, maar ook in een zelfbedachte wereld. Ik denk dat het belangrijkste element is dat magie, het bovennatuurlijke of surrealisme een grote rol speelt; hoe dat gedaan wordt, is helemaal aan de schrijver. Zie ook wiki voor algemene info over fantasy: http://nl.wikipedia.org/wiki/Fantasy En genres binnen fantasy: http://nl.wikipedia.org/wiki/Subgenres_van_de_fan… Op fantasygebied bij de jeugd zijn boeken, films en tv-series over heksen, vampiers, weerwolven, elven, engelen en demonen heel erg in, en ook bewerkingen van sprookjes. Typerend is dat de meeste van die onderwerpen, geplaatst worden in een moderne setting, dus onze huidige maatschappij. Wat ook populair is, zijn magische elementen in de setting van het oude Victoriaanse Londen, het zgn. steampunk genre. Verder bestaat er een (ook voor volwassenen) leuke jeugdboekenserie (genaamd 'Percy Jackson'), die zich afspeelt in het huidige Amerika, maar vol met wezens uit de Griekse mythologie. Een al wat ouder fantasyboek voor volwassenen, dat ik zelf erg goed vind (en niet LOTR geïnspireerd is), is 'Mordants Need' van Stephen Donaldson. Daarin wordt er veel met magie rondom spiegels gewerkt, in een soort Middeleeuwse wereld, en er komen ook originele wezens in voor en wat links naar onze moderne wereld en ook een piepklein beetje science fiction. Met spannend intriges, à la Shakespeare. Verder heb ik niet zoveel verstand van wat bij volwassenen populair is.

1. Zolang er maar iets in voorkomt dat afwijkt van onze wereld kun je het in principe al fantasy noemen. Het is erg moeilijk een precieze definitie te geven. Magie is niet noodzakelijk, vreemde wezens ook niet. Het is echter wel gebruikelijk. Meestal speelt fantasy ook in een andere wereld dan de onze, maar ook dat hoeft niet (bij HP is het bijv. een "wereld" naast de onze waar wij geen weet van hebben). Ik zou als ik jou was één van bovenstaande elementen gebruiken (magie, vreemde wezens of andere wereld - de laatste misschien ik combinatie met één van de anderen, maar in een kortverhaal is de combinatie magie én vreemde wezens te druk lijkt me). 2. Nee, je verwart fantasy met één van haar subgenres: High Fantasy. Hierin staat de strijd tussen goed en kwaad centraal. Voor meer genres zie de links van Judy. 3. Niet heel actueel, maar als ik op de films en het toneelstuk mag afgaan, verschilt The Neverending Story gehoorlijk van de boeken/films die jij noemt. Ook hier is het een soort van strijd tussen goed en kwaad, maar het kwaad is "het Niets" dat de uitstervende fantasie van de mens vertegenwoordigt. Verder Terry Goodkinds boek "de Wet van Negen" waarin een personage uit de wereld van "de Wetten van de Magie" (zijn serie) opduikt in onze wereld. Dit is een zogenaamde cross-over. Verder leest het boek overigens als een thriller met als enige andere vreemde elementen de spiegels, de toegangspoort tussen de twee werelden en het mysterie rondom het getal 27. Toch is het daardoor (maar vooral door de cross-over) fantasy. Hopelijk heb je hier iets aan. Edit: Overigens is het bij fantasy vaak het geval dat er meer dan één subgenre in een verhaal zit. Vaak worden meerdere subgenres gecombineerd, net als bij andere genres onderling uitwisseling plaatsvindt.

O ja, het boek dat Scarlet noemt, Het Oneindige Verhaal. Dat is één van de mooie, meest originele en fantasierijke boeken die ik ken. Een andere (volwassen) aanrader is 'De laatste eenhoorn', van Peter Beagle. Dat over, zoals de titel zegt, laatste eenhoorn gaat. Ze gaat op zoek naar haar soortgenoten, in een wereld waarin ware magie langzaam maar zeker verdwijnt. Heel bijzonder en poëtisch, vooral ook omdat er een ongewoon en boeiend verhaal verteld wordt (en met humor), waarin het eens niet gaat over goed en kwaad, of het allemaal draait om het plot. Beide boeken zijn niets voor niets klassiekers.

1° wat zijn vijf onontberende elementen in een fantasy-verhaal? Die zijn er niet. Het leuke aan fantasy is net dat je er alle kanten mee op kunt. Zolang er maar een bovennatuurlijk of bevreemdend element in zit. Je kunt dat magie noemen, maar dat hoeft niet gelijk te zijn aan toverij. Misschien wel het belangrijkste is de zgn. sense of wonder, dat de lezer zich kan verwonderen over wat jij als schrijver bedacht hebt. Maar dat moet je er niet te dik bovenop leggen, want dan werkt het net niet. 2° Is het zo dat het thema van fantasy beperkt is tot 'Goed versus Kwaad'? Nee 3° Welke huidige succesvolle fantasy boeken wijken volledig af van Lord of the Rings, Harry Potter, en wat het filmgenre betreft: Matrix, Inception, Avatar? Ik las hier op SOL dat er zeker twintig genres zijn. Zoveel! Is Matrix geen SF? De andere films ken ik niet, dus moeilijk te vergelijken... Neil Gaiman is een erg goede hedendaagse schrijver, die zeker afwijkt van de "standaard" fantasy. In het Nederlandse taalgebied zou je eens iets van Thomas Olde Heuvelt of Tais Teng kunnen lezen, die hebben ook beiden een opvallende eigen stijl.

Ik zou het niet weten, Christine, behalve dat ikzelf een Fantasy lijn in mijn hoofd heb van Recht versus Onrecht, en niet zozeer heel scherp Goed versus Kwaad wil benadrukken. WEL dat men/het heel kwaad kan zijnen niets wil, doch dit niet als Het Kwaad wil bestempelen. Ben zelf niet van plan om te gaan kijken wat onontberend is. Wat ikzelf belangrijk vind is dat recht zegeviert, en dat het onrecht getransformeert wordt. Zelf heb ik Harry Potter de film gezien. Verder, tot mijn schande, geen Fantasy boeken gelezen of films gezien. Dus ik kan je geen raad geven, Christine. Weet zelf nog niet zeker hoe het bij mij gaat lopen, hoewel ik wel het één en ander op papier heb, en de rest in mijn hoofd. Mogelijk dat het geen Fantasy heet. Lijkt in ieder geval niet op Harry Potter genre. En wat erin voorkomt aaan wezens ed? Dat wat in je hoofd komt, dat waar je een beeld van krijgt! Toch?

Allen hartelijk bedankt! Ik krijg er meer zicht op en ga de links onderzoeken. Mijn dochter vond mijn verhaal niet fantasy genoeg en we hebben een hele discussie gehad... Je kan er dus alle kanten mee uit, er moet een magisch element, of op z'n minst een bevreemdend element in zitten. Dat heb ik. Alleen moet ik het nog dikker in de verf zetten. Draken, elfen, trollen, tovenaars daar heb ik geen zin in alhoewel ik ze heel graag zou willen ontmoeten... weerwolven... vampieren... ik haak af. In sciene fiction zitten toch ook wel fantasy-elementen, denk ik. Ik vind de Alien films enorm goed. Het monster op zich is toch wel fantasy eigenlijk. En King-Kong is toch ook fantasy? Het is geruststellend te weten dat je voor fantasy het verhaal niet moet laten plaatsvinden in een andere wereld. Het surrealistische element vind ik ook interessant. Dat weerhoud ik zeker. Ja, Judy, ik ga meedoen. 1500 woorden... ik heb de laatste maanden 22.000 woorden geschrapt in mijn ms waar ik al vijftien jaar mee bezig ben. Dit is effe wennen. Mezelf in een dwangbuis steken. Elk woord telt. Ik heb nog nooit zoveel in mijn hoofd moeten amputeren als de laatste dagen in het schrijven van dat verhaal. Met 1500 woorden heb je toch helemaal geen bewegingsruimte. Je kan met moeite een sfeer scheppen. Eigenlijk moet je heel direct een situatie schetsen en tot de actie overgaan. Maar ik vind het enorm boeiend en plezant. Ik heb nog een maand om het te laten bezinken en eraan te werken en dingen op te zoeken, niet om te gebruiken, maar om vrije associaties te maken en op het fantasy spoor te blijven. Doe jij ook mee?

Heel veel succes, Christine! En...nav een topic die hier een poosje terug op SOL las ivm writers block: Om woorden die opkomen wanneer je niet verder kunt in een koekjes trommel te doen. Zo doe ik dat ook als ik zelf vindt dat ik mooie zinnen heb. Sommige mooie stop ik nl eveneens in de koekjestrommel, dan is het niet altijd een echt amputeren. Pffw 22000 woorden geschrapt, dat is nog eens schrappen!

Doe jij ook mee?

Ik ben wel bezig met iets. Het hangt uiteindelijk ook af hoe tevreden ik erover ben, maar ik denk het wel.

Dan wens ik je, en alle andere mensen van SOL die meedoen, heel veel succes! Dat de beste verhalen mogen winnen! Mathilde, een koekjestrommel met woorden... mooi! Met amputeren bedoel ik dat terwijl ik de plot volg, er andere plotten opduiken en die mag ik niet volgen...

Waarom vond ze het niet fantasy genoeg? Ik schrijf zelf bijna uitsluitend verbeeldingsliteratuur (verzamelterm voor fantasy, horror, magisch realisme, SF, moderne sprookjes en aanverwanten), en wellicht is dat voor mensen die enkel het clichébeeld van de epische fantasy kennen "niet fantasy genoeg". Ik denk dat je je met 1500 woorden sowieso niet aan iets episch moet of kunt wagen. Waar jury's bij wedstrijden vaak wel over vallen, is als het fantasy-element net zo goed zou kunnen weggelaten worden, als het alleen maar in het verhaal gestoken is om mee te kunnen doen aan die wedstrijd maar niet essentieel is voor de plot. Bijvoorbeeld dat je van een personage een elf maakt, of het zich in een fantasywereld laat afspelen, maar dat diegene net zo goed een mens zou kunnen zijn, of zich in de echte wereld afspelen. Als je iets met surrealistische elementen wil lezen, moet je Everville van Clive Barker eens proberen, daar zitten een paar scenes in die me aan een schilderij van Dali doen denken. Dat is het vervolg op een ander boek, De Grote Geheime Show, maar is ook apart te lezen. Barker bewandelt vaak de grens tussen horror, fantasy en magisch realisme en ligt ook ver weg van Tolkien of Harry Potter. Misschien ook eens in de bibliotheek op zoek gaan naar "Fantastisch Strijdtoneel", de bundel naar aanleiding van de vorige wedstrijd. Dan zie je een beetje in welke richting je kunt gaan. En kun je eens aan je dochter vragen of ze die verhalen wel "fantasy genoeg" vindt ;) Mijn eigen verhaal "Heks" (dat zelfs nog geen 1000 woorden lang is) is in feite enkel een dialoog tussen een jongetje en een meisje over een huis waar een heks in zou wonen en "je durft daar niet naar binnen gaan". Ook het laatste verhaal in de bundel, van Marlies Winnepenninckx, is heel mooi en zeker geen standaardfantasy - het draait om Waarheid en Leugen als vermenselijkste personages.

Hekate, dank je zeer! Ik neem het allemaal in me op. Mijn dochter maakte als ze kind was, heksensoep in een emmer in de tuin, en ze speelde heks en schreef een heksenboek met haar spreuken. Het zit een beetje in de familie. Dat ding moet bij mij dus opnieuw geactiveerd worden... Ze had gelijk. Tot nu toe is de verwarring te groot met realiteit. Maar ik weet ondertusen hoe ik dat ga oplossen. Ik heb al gezocht naar een winnende tekst maar heb niets gevonden op internet. De bieb is me momenteel 'te ver' en ik vrees dat ze die uitgave niet zullen hebben. Misschien vind ik wel iets bij Marlies Winnepenninckx. Episch kan in geen geval. Overlappingen met horror, sword en sorcery doe ik ook niet. Mythologie ook niet. Ik heb een stukje in het Engels van Guin gelezen, heel mooi om te lezen! Jammer dat ik geen tijd heb. Ik heb op Wikipedia die subgenres gelezen. Heel interessant! De voorbeelden die je aanhaalt, begrijp ik volkomen en ik volg die richting eigenlijk al. Een vraag die nu op de voorgrond treedt ivm Brugge Fantasy. Ze vragen een bijlage literair curriculum vitae... Een blanco blad inzenden dan? Want ik heb geen literair cv, behalve de kartonnen vol schrijfsels van de laatste veertig jaar. Als je moet gaan concurreren met mensen die een lijst hebben van publicaties,... dat is wel een beetje ontmoedigend. Ik zal erop schrijven : 'laatbloeier'. Zwarte humor en fantasy, hand in hand...

Naar voorbeeldverhalen op het internet ben ik ook benieuwd. Is er iets wat ik zou kunnen bekijken? Ik ben ook aan het proberen, maar heb zelden in mijn well of fantasy gekeken...daar zit nog altijd een deksel op. Succes gewenst met het schrijven van je verhaal, CL.

Als je wil, wil ik je mijn verhaal wel doorsturen, Chris. Stuur me dan even een PM, dan heb ik je mail. De bundel is nog te bestellen via de website van Books of Fantasy. Zo'n CV heb ik ook nog nooit gemaakt, weet ook niet goed wat ze willen. Maar ik heb wel 10 gepubliceerde kortverhalen op mijn naam, dus zal ik die er dan maar opzetten, en misschien goede resultaten bij wedstrijden? Ik denk overigens niet dat die CV's worden doorgegeven aan de juryleden, aangezien die toch anoniem moeten beoordelen. Sabarinde: ik denk niet dat je veel verhalen gaat vinden op internet, misschien hier en daar een fragment, maar verder zul je toch echt boeken (bijvoorbeeld verhalenbundels van B.O.F.) of tijdschriften (Pure Fantasy is zowat het enige echte genreverhalentijdschrift) moeten gaan kopen of lenen. Van SF Terra kun je wel een gratis proefnummer bestellen, daar staat meestal ook één verhaal in. De inzendingen voor de huidige Unleash Award staan wel online: http://unleashaward.bbforum.nl/ , maar dat zijn natuurlijk niet allemaal hoogvliegers, dus je krijgt er hoogstens een idee van wat er zoal wordt ingestuurd.

Fantasy zit tussen je oren Christine. :)

Dank je wel, Hekate. Ik ga straks de link bekijken.

Wat Hekate zegt, en:

1° wat zijn vijf onontberende elementen in een fantasy-verhaal?

De vraag op zich is al een thema voor een fantasy-verhaal. De cruciale vraag bij fantasy is "wat als...?" om vervolgens iets te presenteren dat in onze wereld (nog) niet kan. De uitwerking ervan bepaald of het SF, fantasy, horror of suspense is. Fantasy: de lezer de wereld in trekken en aannemelijk maken dat het in de fantasywereld voor zou kunnen komen. Sciencefiction: door in te gaan op een exponent van de huidige ontwikkelingen aannemelijk maken dat het in ons universum wel mogelijk is. Magisch realisme is geen fantasy, over het algemeen wordt er door de schrijver geen moeite gedaan het afwijkende aannemelijk te maken, het is eerder dat dit bevreemdend blijft in de realiteit.

2° Is het zo dat het thema van fantasy beperkt is tot 'Goed versus Kwaad'?

Ieder thema kan een fantasythema zijn.

3° Welke huidige succesvolle fantasy boeken wijken volledig af van Lord of the Rings, Harry Potter

Wat noem je succesvol? Ik denk dat De Dwergen van Markus Heitz wel wat anders is, het was tenminste zijn intentie iets anders te schrijven. Het probleem met het lezen van verhalen van anderen is dat je je beeld van fantasy beperkt tot wat je kent. Bij wedstrijden zijn er altijd verhalen die als twee druppels water lijken op bestaand werk (zonder dat er sprake is van plagiaat). De lezer wil liever geprikkeld worden door iets nieuws dat de schrijver zich verbeeldt. Kijk, Neil Gaiman schrijft heel originele dingen. Het is de kunst net zo origineel te zijn, niet om zijn ideeën te kopiëren. Inlezen in het genre lijkt me wel belangrijk, iedere keer weer zijn er beginners die steeds hetzelfde verhaal schrijven als hun voorgangers en gewoon niet door hebben dat hun hele verhaal een cliché is geworden. Er zijn in de meeste bibliotheken talloze fantasybundels te krijgen. In de ramsj voor weinig in de boekhandel, op fantasy-beurzen in de uitverkoop, in de aanbieding op de websites, ook 2e hands bij bol.com Inlezen in het genre lijkt me wel belangrijk, iedere keer weer zijn er beginners die steeds hetzelfde verhaal schrijven als hun voorgangers en gewoon niet door hebben dat hun hele verhaal een cliché is geworden. Sommige uitgevers hebben een voorproefje van een boek online staan.

Ja. Je zegt het heel plastisch en je hebt gelijk! Vraag en aanbod. Het aanbod overstijgt de vraag. De lezer heeft er zijn buik van vol. Zet de TV aan en je krijgt? zeemeerminnen die op het droge benen krijgen. heksen vampierslachters Precies wat hierboven staat, die markt is verzadigd! Wat? Oververzadigd.

Dank iedereen! Hekate, ik stuur je een pb. Schlie, ik ben helemaal niet tuk op het schrijven van cliché's. Ik denk wel dat ik er voldoende van afwijk. Hopelijk vergis ik me niet. Ik heb actualiteit gelinkt aan filosofie, humor, ... Meer kan ik niet zeggen... Ik besef nu dat ik heel weinig fantasy heb gelezen. Een voordeel daarvan zou kunnen zijn dat ik op die manier niet kan naäpen of onder de invloed sta van een bepaald genre. De winnende verhalen toetsen aan mijn verhaal, zal voor mij, denk ik, het meest leerzame zijn. Ik zie dat er een post is die uitsluitend gaat over Fantasy Brugge 2011. Mijn verhaal is geschreven. Ik heb hier toch wel interessante elementen beter leren kennen en kunnen ontdekken. Ik denk te begrijpen dat originaliteit heel belangrijk is en dat er eigenlijk geen vaste forumules of regels zijn die in acht moeten genomen worden.

Schlie, ik ben helemaal niet tuk op het schrijven van cliché's. Ik denk wel dat ik er voldoende van afwijk. Hopelijk vergis ik me niet. Ik heb actualiteit gelinkt aan filosofie, humor, ... Meer kan ik niet zeggen...

Het is heel moeilijk een eigen stem te krijgen en toch binnen het genre te schrijven. Je moet het genre goed kennen en een beetje kunnen spelen met de elementen die erin voor kunnen komen en toch vermijden dat je een verhaal schrijft dat al vele malen is verherverteld. Zo zie je bij de Unleash Award heel veel magisch realisme terug (trouwens ook bij de Paul Harland Prijs en bij Fantastels). Het is niet zo dat iedere fan van het genre fantasy automatisch ook van magisch realisme houdt. Als je fantasy leest, wil je meestal weggevoerd worden naar een wereld waarin dingen mogelijk zijn die bij ons niet mogelijk zijn, die daar normaal zijn. Dat kan ook een alternatieve versie van onze wereld zijn.

Ja. Je zegt het heel plastisch en je hebt gelijk! Vraag en aanbod. Het aanbod overstijgt de vraag. De lezer heeft er zijn buik van vol. Zet de TV aan en je krijgt? zeemeerminnen die op het droge benen krijgen. heksen, vampierslachters Precies wat hierboven staat, die markt is verzadigd! Wat? Oververzadigd.

Klopt helemaal. Maar door het omschrijven van het probleem ontstaan mogelijkheden om het anders te doen. Een frisse aanpak, Afwijken van het gangbare, een creatieve oplossing zoeken voor karakters, situaties anders benaderen. Het verhaal geen happy end laten hebben, de hoofdpersoon een probleem geven wat hij niet op kán lossen en dat hij hierbij het loodje legt. Een bij figuur tot een hoofdpersoon laten uitgroeien die het dan wel oplost. Meestal is een HP een soort macho waar het verhaal op drijft. Laat hem naar de verdommenis gaan en er een zooitje van maken. Wat is er mis met een schokkend eind waarbij iedereen dood gaat? Nee het is niet normaal, de HP is net een Arnold Swartsenegger, die wint altijd, al amputeer je al zijn ledematen en die ene ook nog. Wil je toch een happy end laat het dan uit een onverwachtse hoek komen. Overval de lezer waardoor hij zijn adem inhoud van verrassing. Mensen willen geschokt worden, hun emoties gestimuleerd door onverwachte dingen. Kijk naar je zelf en schrijf!

Maar door het omschrijven van het probleem ontstaan mogelijkheden om het anders te doen.

En ook dat is al geprobeerd. Alles wat je beschrijft als alternatief, is al eens gedaan, en nog eens, en nog eens. Fantasy is niet in de jaren '50 blijven hangen. Fritz Leiber, Jack Vance, George RR Martin, Brad Winning, en vele anderen zijn die alternatieve wegen al ingeslagen. Bovendien zal een lezer van het genre niet blij zijn met een verhaal dat zo anders is dat het niet het genre meer is. Velen willen ook niet verrast worden, in ieder geval niet op die manier. Ze zijn niet voor niets fans van het genre.

Schrijven is creatief zijn schlimazlnik, Zoek naar wat niet is geschreven tussen de regels door. Hersengymnastiek! Hoe luidt dat spreekwoord ook alweer? Vele wegen leiden naar Rome. Sla een pad in en probeer het. Ga niet bij de pakken neerzitten, zo van ,Ja, maar..Ga ervoor!

Als ik het dus goed begrijp, kan originaliteit ook een mes zijn dat aan twee kanten snijdt. Zoals jij beschrijft wat er al allemaal is geschreven, Schlie, lijkt het wel of fantasy schrijven een gokelement bevat, dat je een recept dient te vinden dat 'aanslaat' ondanks het grote aanbod. Helaas kan ik in korte tijd de 'know-how' van een jarenlange fantasy fanlezer niet inhalen.