verleden tijd en tegenwoordige tijd

Ken je de boekenserie van 'de Reiziger?' (inmiddels is deel zeven op de markt) ??? Gabaldon geloof ik. Daar zit dezelfde verhaallijn in en daarin kun je zien hoe het gedaan is.

Moeilijk Rhune. Zorgvuldig bekijken, het is een lastig probleem. Met de info die ik nu heb; als de man meer je hoofdpersoon is dan je vrouw, zou ik het in VT houden. Ook als je in het verhaal meegaat met de man, dan loopt het verhaal door in VT. Zijn ze gelijkwaardig of start de terugkeer van de man bij de vrouw dan zou ik het in TT houden.

Zelf heb ik net een verhaal afgemaakt waar de hp in het verhaal, letterlijk, scene´s, zo nu en dan terugkeert naar het heden (zonder zich daarvan volledig bewust te zijn) en die scenes staan in TT - de proloog en de epiloog ook TT, en de rest in VT. En nu maar hopen dat het overkomt, het kan ook lijken alsof ik niet weet wat ik doe en de tijden door elkaar haal. Zo lastig om dat van je eigen verhaal te beoordelen.

Inderdaad lastig. Heb je er een bedoeling mee om af te wisselen met tijd en persoon? Wat doet het met het verhaal als je alles in verleden tijd/derde persoon schrijft? (of verleden tijd eerste persoon, of wat dan ook)

Ik schrijf zelf in de derde persoon verleden tijd, maar de opening van het verhaal (een droom) is in de tegenwoordige tijd om het indringender te maken. Ik had daar zelf eerst mijn twijfels over, heb het begin herschreven in de verleden tijd, maar vond dat de droom het beste effect had als het in de tegenwoordige tijd stond. De rest van het verhaal is voorlopig beter af in verleden tijd.:)

Ik heb er inderdaad een doel mee dat haar deel in de tt geschreven is.
Lily komt in een wereld terecht (nu ja eigenlijk gewoon een andere tijd maar voor haar lijkt het een hele andere wereld) waar ze helemaal op zichzelf aangewezen is. Ze kent er niemand, weet niks van hun gewoontes, zelfs in eerste instantie helemaal niet eens waar ze is. Ze moet steeds weer vechten om te overleven en heeft niemand om haar angsten met te delen (of denkt niemand te hebben).
Ze heeft dus heel veel confrontaties met zichzelf en er worden veel gedachten verwerkt in haar deel van het verhaal. Ook heeft ze het er heel moeilijk mee dat ze zomaar weggerukt is uit het leven van haar man en haar kindjes wat haar eigenlijk emotioneel erg onstabiel maakt.
Ze moet erg zware emoties alleen doorstaan (vb: haar terechtstelling, het afscheid nemen van haar oude leven met haar man en kindjes..) en dat kwam veel mooier uit in de tt geschreven.
Ik heb het eerst in de vt geprobeerd maar de diepgang bleef toch minder intens dan in de tt

Zijn deel was ook bewust in de derde persoon vt geschreven omdat ik net wou dat alles wat afstandelijk bleef. Hij lijkt in het begin een emotieloze zak maar gaandeweg leer je hem echt kennen en kom je veel meer over hem te weten.
Maar nu hij ook in de middeleeuwen is, zit hij in diezelfde emotionele rollercoaster als haar en lijkt die derde persoon vt minder bij hem te passen. Zijn deel van in het begin in de tt lijkt dat weer niet afstandelijk genoeg. En dat is echt belangrijk voor het verhaal dat het wel zo is.
pfffff schrijven is moeilijk, maar zo leuk!!!

@ ceridwen: zij is echt wel de spil van het verhaal, maar zijn aandeel blijkt opeens veel belangrijker te worden dan ik zelf in eerste intentie in gedachten had.
Zo is hij blijkbaar al van in het begin in haar deel aanwezig en gek genoeg had ik het tot nu toe zelf niet eens door! (ik ben zowat aan de laatste paar hoofdstukken aan het schrijven):rolleyes:

Ik zie niet echt een belangrijke reden om je verhaal zowel in tt als in vt te schrijven. Om het voor jezelf (en de lezer) niet onnodig moeilijk te maken, zou ik voor één vorm kiezen... De manier waarop een personage overkomt bij de lezer heeft meer met woordkeuze en dergelijke te maken, dan met het schrijven in tt of vt.

Als ik het zo lees ben ik het met je eens dat TT een goede keus is voor Lily. Je kan zo als het ware in haar kruipen, veel meer met haar meeleven. En hij komt bij haar, zij keert niet terug naar hem. Dat stemt voor Lily´s tijd, tt. Wacht eens Rhune, je zegt dat hij al in het begin van haar deel aanwezig is. Is dat dan in TT geschreven? Dat maakt het nog aannemelijker om zijn stukken in VT te houden, en de stukken waarin Lily zit in TT. Als zij ook nog eens de spil is... Het is wel zaak om het VT van hem goed in te kaderen. Duidelijk te maken, ook in de tijdlijn, waarom het VT is. Symbolisch loopt hij door die VT achter op haar, op haar onwikkeling en begrip, maar technnisch loopt hij voor op de gebeurtenissen die haar overkomen, want door de VT kijkt hij terug. Wat je in VT vertelt is al gebeurd, afgerond, vastgelegd. Lastig, lastig. Maar leuk! Als het je lukt, dan werkt het fantastisch. Ik zie zeker de meerwaarde van die twee tijden, (Heerlijk ook om het verleden in de TT te houden, en vice versa, spreekt me erg aan).

@ ceridwen, jouw bijdrage is altijd zo duidelijk, dank je daarvoor. Hij is inderdaad al van in het begin van haar verhaal aanwezig. Eerst haast onzichtbaar op de achtergrond en steeds duidelijker naar het einde toe. Alleen weet zij dat niet, weet hij het niet en wist ik het tot ik bij de laatste tien bladzijden was ook niet! Gek hé, maar het lijkt alsof nu ik het einde nader, ook voor mij pas de stukjes allemaal op hun plaats vallen. Dat zijn voor mij gewoon de leukste verhalen om te schrijven, die waarbij je opeens zelf denkt van: Is dat zo? Hoe kan ik dat zelf niet eerder gezien hebben! De stukken waar hij in het verleden aanwezig is zijn ook in de tt geschreven, maar volledig vanuit haar belevenis. Wat hij voelt, denkt, ervaart wordt daar nooit gezegd, enkel wat zij vermoed dat door hem heen gaat. In het heden(dus vt geschreven) is hij eerst een heel neutraal (bijna emotieloos) persoon. Maar hoe verder het verhaal loopt hoe meer je te weten komt over hem. Ik heb dus zijn gevoelens eerst nooit laten merken, later steeds een beetje meer, en nu hij hetzelfde ervaart als zij weet je pas echt hoe gevoelig hij werkelijk is. Ik denk dat ik het vt gevoel goed heb kunnen inkaderen. Wat gebeurt in het heden is uiteindelijk voor hem ook het verleden. En wat gebeurde in het verleden is gewoon uiteindelijk zijn heden. (snap je het nog een beetje?) Heel complex maar voor mij erg intrigerend! Ik denk trouwens dat ik de goede middenweg heb gevonden voor mijn vt/tt probleem. Ik heb zijn stukken in de vt gehouden, ook al zit hij nu ook in het verleden, maar daar waar hij voorheen zijn emoties uitschreeuwde of je het kon lezen vanuit zijn lichaamstaal heb ik hem nu ook (tt) gedachten gegeven. Het voelde opeens zo logisch aan. Hij zit nu in dezelfde situatie als zij, is niet langer die buitenstaander die machteloos moet toekijken van aan de zijlijn, maar ook hij kan het aan niemand kwijt. Dus waarom zouden diezelfde hartverscheurende emoties niet door zijn hoofd mogen razen? @HeleenS: je hebt natuurlijk gelijk dat de woordkeuze heel belangrijk is, maar voor sommige situaties (zoals het lijden en dood van je geliefde) vind ik dat je toch echt in die persoon moet kunnen kruipen om de gevoelens van de personages helemaal tot hun recht te laten komen. En net door de belevenissen van de andere persoon in het verleden te schrijven springen die emotionele stukken van haar er nog eens extra sterk uit. Ik kan de woorden niet echt schrijven (want ze bepalen het hele plot van mijn manuscript) maar de laatste drie woorden van mijn manuscript stonden eerst in vt geschreven. Het is tenslotte zijn deel. En het was een goed einde, maar niet meer. Nu heb ik diezelfde woorden omgezet naar zijn gedachten (dus in tt) en is het echt een veel sterker einde. (vind ik toch :unibrow: )

je gebruikt twee perspecitieven door elkaar? als je schrijft 'ik wend mijn blik af', dan gebruik je het ik-perspectief en schrijf je alsof jezelf het hoofdpersonage bent. Vanaf dan kun je ook enkel bij dat personage ik gebruiken... tenzij je een soort gespleten persoonlijkheid neer wil schrijven. Bij het andere personage gebruik je de hij-vorm. vt of tt maakt op zich niet veel uit, het kan best zijn dat beide vormen door elkaar voor komen maar je moet goed voor ogen houden welke actie hij doet. Als hij op dat moment op zijn lip bijt, dan is het tt maar als hij een actie uit het verleden beschrijft of terug voor de geest haalt vt. Ik denk toch dat het daar op neer komt. Dat probleem had ik vroeger ook, en dat zal een probleem blijven :) vt en tt... 't is een zeer simpel verschil maar zeer moeilijk te gebruiken :)

Beste allemaal, Mijn manuscript is ondertussen af maar ik twijfel ook over de tijd. Momenteel is alles in de tegenwoordige tijd geschreven vanuit perspectief van de hoofdpersoon. Het verhaal speelt zich af in twee verhaallijnen; de periode van de ontmoeting van de hoofdpersoon met zijn partner naar vandaag (dat is overigens 5 oktober 2005) en de periode na vandaag in het leven dat ze nu leven. De twee verhaallijnen ontmoeten elkaar vlak voor het einde van het boek. Als het ware haalt het verleden het heden in. Is het aan te raden om de tijd van het verhaal in het verleden misschien aan te passen naar vt om zo meer contrast tussen de beide verhaallijnen te creeren? Alvast bedankt.

Dag Sjaak, Ik denk dat je daar alleen maar achter komt door het gewoon te proberen. Gewoon (een stuk van) je manuscript omzetten en het effect daarvan op jou (en misschien een of meer proeflezers). Daarna een beslissing nemen of het een verbetering is of niet. Er zijn hier geen echte taalregels voor en daarmee wordt het dus een kwestie van gevoel. Succes. Leuke opzet trouwens, met die verhaallijnen. Iets dergelijks heb ik ook in het manuscript waaraan ik nu werk.

Dag Zjaan, Dank voor je reactie. Ik ben nu begonnen en heb het eerste hoofdstuk (de ontmoeting) in de VT gezet en het stoort me niet. Denk zelfs dat het het onderscheid tussen de twee verhaallijnen inderdaad beter gaat accentueren. (mijn meelezers klaagden soms even dat ze kwijt waren in welke tijd ze zaten.) Ik heb ook even geprobeert om het tt stuk vanuit de derde persoon te schrijven maar dat verandert de impact en snelheid van het verhaal enorm.

Het lijkt me dat omzetting naar VT hier inderdaad net het contrast kan vergroten. Omzetten naar een ander perspectief zou ik niet doen, dat staat los van de tijd. Hoe ga je verder als beide lijnen samenkomen? In VT of in TT?

De verhaallijnen komen samen waar de heden-lijn begint (feitelijk bladzijde 1). Als beide lijnen samenkomen gaat het verder in de TT. Ik wil namelijk het tempo er in houden en omdat in het begin van de heden-lijn een nogal drastische gebeurtenis zit die de toedracht van het boek is sluit het direct het verleden af door te stoppen met VT. Het klinkt misschien een beetje statisch maar het komt er op neer dat de heden-lijn begint met een tragische gebeurtenis die verregaande gevolgen heeft voor de hoofdpersonen. Dan wordt gezocht naar het hoe- en waarom en dat komt deels uit de verleden-lijn. Ook de sfeer van het leven van de hoofdpersonen komt in de verleden-lijn naar voren. Ik kan je wel meer kijk in het verhaal geven als je dat prettig vindt, mss geeft het een beter beeld.