Emoties "showen"

Ik wil er wel even op reageren, maar met show en tell van emoties heeft het idd weinig van doen. Wat je hier aanhaalt is de woordkeuze, show en tell heeft meer te maken met de zinskeuze. Je kan zeggen, ´Hij ergerde zich rot aan de hagel´ (tell, je zegt gewoon letterlijk wat je bedoelt) en je kan zeggen ´Hij stond op, liep de kamer door, kneep zijn handen samen. Schopte tegen de stoel, hard genoeg om de poot te breken. De hele oogst, al het werk van zoveel weken, in een kwartier vernield. ´Rothagel´, brulde hij.´ (show, je laat de lezer zelf concluderen wat je bedoelt). Er voor kiezen om iets in ouderwetse of moderne taal neer te zetten is een hele andere keuze. ´Verdoemde hagel,´riep hij met de bibberaties in zijne stem (sorrie, ik ben daar niet zo goed in) versus ´Rothagel,´brulde hij.

Nee, er is wat mij betreft niets mis met de S´en. Maar ik vraag me af of het je echt verder helpt. Er zijn heel veel verschillende manieren om een emotie, bijvoorbeeld verdriet, te beschrijven en ze hebben allemaal te maken met de emotie, het karakter én de omstandigheden. Ik denk zelf dat de lijst te lang zou worden om effectief te kunnen kiezen. Traag gleed zijn vinger over het glas. Hij sloot zijn ogen. Een enkele traan kroop over zijn wang. ´Nee!´riep hij, en bonste met beide handen, onmachtig, op de kleine kist. Zijn lieve, mollige snuitje betrok. ´Ik eb ijn!´brulde hij, duwde de juf aan de kant en stormde op zijn moeder af.

Om ook maar met een voorbeeld te komen. Deze week scxhreef ik dit: 'Vanaf daar zag het huis eruit als een smartiedoosje met de gasten als de kleine gekleurde chocolaatjes. Ze kwamen en gingen alsof we ze na lang wachten uit de verpakking hadden gehaald en er langzaam op zogen. Daarna keerde de stilte terug in het huis.' .

Dit klinkt voor mij als discriminatie als het buitenlanders zijn. Als het blanken zijn is het misplaatst.

@Cyd Ik heb mijn reactie inmiddles wel acht keer ge-edit. Ik vind je reactie ongenuanceerd en daarom lukt het me niet er iets zinnigs op te zeggen.

Ik wil er wel even op reageren, maar met show en tell van emoties heeft het idd weinig van doen. Wat je hier aanhaalt is de woordkeuze, show en tell heeft meer te maken met de zinskeuze. Je kan zeggen, ´Hij ergerde zich rot aan de hagel´ (tell, je zegt gewoon letterlijk wat je bedoelt) en je kan zeggen ´Hij stond op, liep de kamer door, kneep zijn handen samen. Schopte tegen de stoel, hard genoeg om de poot te breken. De hele oogst, al het werk van zoveel weken, in een kwartier vernield. ´Rothagel´, brulde hij.´ (show, je laat de lezer zelf concluderen wat je bedoelt). Er voor kiezen om iets in ouderwetse of moderne taal neer te zetten is een hele andere keuze. ´Verdoemde hagel,´riep hij met de bibberaties in zijne stem (sorrie, ik ben daar niet zo goed in) versus ´Rothagel,´brulde hij.

Het is een mooi voorbeeld, maar de conclusie Rothagel! kun je dan m.i. aan de lezer overlaten. Je schetst namelijk al zo overduidelijk het gevoel van 'hem', dat hij zichzelf waarschijnlijk over Rothagel! heentilt, en kijkt naar wat hem die brengen zal: misoogst. Dat heb je dan ook al aangegeven. In wezen - zo lees ik het voorbeeld - is de rothagel het begin van de ellende, niet de conclusie. Daarom kan de lezer dat zelf goed invoelen en bijzichzelf denken: 'Jongejongejonge, wat een rothagel, zeg.' Om dat te bereiken heb je juist het hele scala aan gevoel beschreven. En dan ben je er: je lezer consumeert de conclusie die jij hem gevoerd hebt. En dan ga je verder.

En wat ik ook nog zeggen wilde - maar misschien heb ik dat in het andere topic over show and tell al gedaan, want ik heb het idee dat ik me herhaal - is dit: Je kunt show and tell alleen effectief gebruiken als je je personages door en door kent. Want Diederik huilt op een volkomen andere manier dan Jannes, maar Dzingis huilt al helemaal nooit. Toch hebben ze misschien alledrie hun liefje moeten afstaan aan Sofie. :!: In zo'n geval worden ze misschien eerder kwaad, en ook dan balt Diederik zijn vuisten niet, maar knijpt zijn ogen sluw tot spleetjes, loerend naar een misdaadmiddel, en Jannes spuugt dikke, bittere klodders op de grond, en Dzinigs ... pakt zijn scooter en maakt een rondje door de heuvels tot hij boven in de olijfgaard een stammetje bewerkt met zijn vlijmscherpe mesje. Dzingis werd later bekend als die fijnzinnige houstnijwerker, Jannes ging verder met Griet, en Diederik vond zelfs tussen al de dartele, drinkende meisjes van de sociëteit niet zijn gelijke liefje, en werd een mokkende professor - of gynaecoloog. Ik bedoel: alles hangt met alles samen, ook de naam van je hoofdpersoon is al erg show.

Clichés in het laten zien wat iemand doet of voelt zijn nooit helemaal te vermijden. Soms moet je bij 'show' heel droog en zakelijk zijn: Met gebogen hoofd droop hij af. Misschien een cliché, maar wel heel helder. Hoe je dat 'showen' vormgeeft, hangt denk ik deels af van je personage. Ik had er nog nooit zo over nagedacht, maar ik vind de opmerkingen van marriejeanne heel waardevol. Ik voel dat ze gelijk heeft. Dat 'showen' is natuurlijk een manier om een personage karakter mee te geven. Volgens mij moet je het ook zo gebruiken. Bij een emotionele man die snel zijn stem verheft, kun je best wat spelen met bepaalde clichés en een beetje overdrijven. Zolang de woorden maar bij hem passen. Stijl, vorm en inhoud moeten op elkaar aansluiten. Als het helemaal klopt, voelt het voor mijn gevoel minder cliché aan. Ik weet niet of ik zo de vraag van Trenke beantwoord... en of het klopt wat ik zeg :o Dit zijn dingen die ik zelf ook nog moet leren.

@Marriejeanne, geen speld tussen te krijgen. Ik ben al tien keer begonnen met een bericht te tikken, maar vond de juiste woorden niet. Maar zoals jij het zegt, is het.

Ik ben blij dat jullie vinden dat ik op deze maandagochtend iets zinnigs heb gezegd. :) (Ik vond het zelf ook zinnig).

Yep, ik vind dat ook. En bedankt voor de hagel. Klopt.

Om ook maar met een voorbeeld te komen. Deze week scxhreef ik dit: 'Vanaf daar zag het huis eruit als een smartiedoosje met de gasten als de kleine gekleurde chocolaatjes. Ze kwamen en gingen alsof we ze na lang wachten uit de verpakking hadden gehaald en er langzaam op zogen. Daarna keerde de stilte terug in het huis.' .

Dit klinkt voor mij als discriminatie als het buitenlanders zijn. Als het blanken zijn is het misplaatst.

Zo zie je maar weer dat elke lezer anders leest. Ik dacht dat de gasten gewoon verschillende kleuren kleding aan hadden en vond het dus geenszins discriminerend, Madelief. :) Verder wil ik even laten weten dat ik alle posts hier zinnig vind. MJ heeft gelijk dat Ceridwen in haar prachtige voorbeeld de man niet: 'Rothagel!' hoeft uit te laten roepen. Leuk dat MJ aangeeft dat namen ook showen, dat probeer ik in ieder geval ook te doen.

Iedereen leest inderdaad anders. Wat voor de 1 een mooie omschrijving is kan bij de ander verkeerd vallen. Ongenuanceerd? Misschien. Maar als bruine vrouw komt het zo op mij over.

Ik las het zoals Madelief het bedoelde. Gekleurde kleding. Waarom denk je Cyd, dat zo'n omschrijving discriminerend is? Het maakt toch niet uit of je wit, rood, geel, bruin of groen bent?

Ik lees het dat de chocolaatjes de mensen zijn en vanuit mijn ervaring denk ik dan aan huidskleur, helaas niet aan kleding. Voor alle duidelijkheid ik denk niet dat Madelief discrimineert. Maar persoonlijk zou ik voorzichtig zijn met op die manier emoties beschrijven. Als je planten op die manier beschrijft 'de bladeren hebben de matte glans van zachte gesmolten chocolade' is het wat anders. Emoties beschrijven is moeilijk omdat het een kern raakt. Een opgewekte emotie raakt wat mensen (bewust of onbewust) diep in hun hart voelen en dan komt het naar de oppervlakte. In het geval van 'chocolaatje' of 'poep/ schijt' dat zijn scheldwoorden die kleine kinderen gebruiken om bruine mensen aan te duiden. Ze trekken een simpele vergelijking met kleur. Een vergelijking die de betreffende kinderen er op wijst dat ze anders zijn en dan 30 jaar later heb je er op een forum een discussie over.... Maar goed, ik denk dat we een beetje off-topic gaan.

Hoe dan ook. Het is wel iets dat je dwarszit in verhalen. Een aantal jaren geleden heb ik samen met een mij onbekende man een verhaal geschreven. Uiteindelijk moest hij afhaken omdat hij een jong gezin heeft en een volledige baan. Ik had dus veel meer tijd. Op zich was het wel een unieke ervaring. Dit was de inleiding. Op een gegeven moment vroeg hij mij waarom ik discrimineerde. Ik had geen idee waarover hij het had. Ik heb mijn stukje over en over gelezen en dacht uiteindelijk: zal dit het zijn waaruit hij dit concludeert? Ik heb hem gemaild dat ik me beledigd voelde dat hij me als rascist bestempelde. Gezien zijn reactie begreep ik dus dat hij een donkerkleurige huid had. Wat maakt het uit hoe je eruit ziet schreef ik hem. Je moet een losse opmerking niet op je huidskleur betrekken. Daar ging het ook helemaal niet over. Hij dacht dit zomaar en begreep later wel dat ik er niets mee bedoelde. Ik wil niet voor rascist uitgemaakt worden omdat ik dat niet ben. En Cyd, heel weinig mensen zijn dat. Zie niet in een doosje chocolaatjes een leger donkere mensen. Als ik poep schrijf, bedoel ik poep. Als ik het over bruine bladeren heb, bedoel ik bruine bladeren. En beslist niets anders. Ik weet wel zeker dat Madelief er net zo over denkt. Ik hoop dat we op één lijn zitten.

[off topic]Zeg, Cyd & Tja, jullie tonen nu wel emoties, maar gaan toch behoorlijk off topic. ;) [/off topic] [on topic] Ik heb nog eens even wat beschrijvingen van emoties opgezocht in mijn boekenkast: Met een ruk kijkt papa op. Zijn wangen trillen en zijn ogen lijken op een sputterende vulkaan (van ons aller Ing, in "Wat hoor ik toch?" in "Eindelijk vakantie!") Ik dwong mezelf rustig te blijven ademhalen en naar hem te glimlachen (Saskia Noort, "De eetclub") "Hoezo?" zei ze met zo'n onverhulde irritatie op haar gezicht dat ik ervan schrok (Connie Palmen, "De erfenis", is natuurlijk tell) Ze had een kregelige trek rond haar mond toen ze haar handen spreidde en in de lucht hief (zelfde boek, tell vermomd als show?) Auke keek me aan alsof ik gek was geworden (Tjibbe Veldkamp, "De lachaanval", best cliché uitdrukking, zeker geen cliché boek) [/on topic]

@Cyd. Ik begrijp en respecteer je gevoel. Eerlijk gezegd heb ik nog niet gereageerd omdat ik me niet wil uitleggen. Ik had het gevoel dat je reactie losstaat van mijn stukje tekst in zijn geheel, terwijl het juist om het geheel gaat. Iets uit zijn verband rukken kan pijnlijk zijn. Niet alleen voor jou, maar ook voor mij. (Ik begrijp dat we er allebei niet op uit zijn om elkaar te kwetsen :) ) Daarbij... de kleine gekleurde chocolaatjes zijn nou net het detail waar de emotie niet inzit. Niet de emotie die ik probeer te showen althans. Ik zal kort aangeven welke emotie ik probeer te beschrijven in mijn voorbeeld. Vanaf daar zag het huis eruit als een smartiedoosje met de gasten als de kleine gekleurde chocolaatjes. *Het huis en de mensen zijn ver weg. Het huis ziet eruit als een klein doosje, als een smartiedoosje. Daarom vergelkijk ik de mensen met smarties.* Ze kwamen en gingen alsof we ze na lang wachten uit de verpakking hadden gehaald en er langzaam op zogen. *Soms bewaar je iets heel lang of kijk je ergens ontzettend naat uit. In dit geval naar de mensen die op bezoek kwamen in het huis. Met het opzuigen van de chocolaatjes bedoel ik het genieten van het samenzijn. Als je ergens op zuigt wil je er zo lang mogelijk van genieten. Daarna keerde de stilte terug in het huis. @Trenke Dat zijn hele mooie voorbeelden. @Tja Het zijn hele pijnlijke misverstanden.

Wat volgens mij wel belangrijk blijft bij showen, is dat het 'natuurlijk' blijft. Je kunt nog zo'n mooie show-manier verzinnen, maar de kans is heel groot dat het de lezer uit de fictionele droom haalt. Die denkt dan "goh wat een bijzondere manier van opschrijven" en dat mag eigenlijk niet. Dan schiet je je doel voorbij. Daarom is een cliché niet altijd verkeerd. Het ligt aan het moment waarop je het gebruikt. Met metaforen of omschrijvingen strooien is niet altijd beter.

@ Tja en Madelief Ik zou hier nog veel over kunnen zeggen/uitleggen en jullie ook, maar het is allemaal off-topic. Het doet er ook niet zoveel toe. En ik denk dat we elkaar wel begrijpen omdat we, wanneer we schrijven, we dat allemaal doen vanuit verschillende personages en verschillende gevoelens. Dat is onze grote gemene deler.

Ik denk dat je slechte ervaringen hebt gehad en het er heel veel toe doet. Maar je hebt gelijk: het is off-topic.

Zeg maar, de tomtom voor de beschrijving van emoties? :)

Poe ... moeilijk ... echt heel moeilijk. Lichaamstaal kan zo subtiel zijn, en het dan beschrijven ... oei, dat vind ik wel lastig zo uit de losse pols.

Mensen observeren kan enorm helpen... Dat doen de meeste schrijvers toch al uit nature ;) Bepaalde tv-programma's waar mensen huilen zijn dan ineens heel nuttig. Emo-tv als hulpstuk van de schrijver. Ik denk dat de meeste mensen wel vergelijkbaar (en dus herkenbaar) gedrag vertonen bij bepaalde emoties. Door de invalshoek van de lichaamstaal te kiezen, vermijd je in elk geval in de verwoording clichématig taalgebruik.

Er wordt met emoties vaak zo gestrooid. Houd het miniem. Dan komt het over.

Universele lichaamstaal per emotie. Is het niet handiger om hier een nieuw topic over te openen? Dan is het terug te vinden. Emoties showen, lichaamstaal is een onderdeel ervan.

edit

De dialoog is ook iets waarmee je goed emoties kunt showen. Als je het goed doet, hoef je eigenlijk de emoties zelf niet uit te leggen in verdere bewoordingen.

Ik zou het gewoon onder stijl en techniek houden, omdat het beschrijven van emoties door lichaamstaal er erg op aansluit dit onderwerp aansluit. Ik ben erg benieuwd of iemand er iets meer van heeft. Misschien vanuit een managementopleiding?

Ik heb net een onderwerp onder 'Overig' geplaatst. Verplaatsen?

Vind ik ook niet zo'n sterke, eerlijk gezegd. Als je mond openzakt voel je juist geen spanning in je kaken, maar ontspanning, die overgaat in beweging. Ik verzin ook een zin: 'Zijn mond zakte langzaam open, als de laadklep van een vrachtwagen'.

Je moet actief je spieren aan het werk zetten om je mond open te doen. Probeer maar eens. En die vergelijking kan wat mij betreft hooguit in een kinderboek.

Als je totaal ontspant "valt"je mond open. Als je het langzaam doet gebruik je je kaakspieren. Maar wie doet dat nou? Je mond valt toch altijd open, dan laat je de spanning los xas