Zo gebruik je de emotie boosheid voor je personage

Woede is een emotie die iedereen wel eens te pakken heeft genomen, sommige mensen zelden, anderen vaak, maar we kennen het allemaal. Iedereen heeft er wel eens mee te maken gehad. Het is een emotie die je volkomen in zijn greep kan krijgen: het schemert je rood voor je ogen en je bent jezelf niet meer. Woede kan zo hevig zijn dat je jezelf niet meer kunt tegenhouden om de aanstichter van de woede een gigantische dreun te verkopen. Hem* het ziekenhuis in te slaan. Hem te vermoorden.

Een ideale emotie dus voor personages in je boek om het conflict en de reuring op te zwepen waar dat nodig is. En dan is het essentieel dat je dat geloofwaardig schrijft. Zo moet er een overtuigende reden voor zijn – niet per se voor de lezer zelf, maar wel zodanig beschreven dat het begrijpelijk is dat het personage in kwestie een moker op zijn vijand zou loslaten als hij zoiets bij de hand had.

Niet elke woede hoeft zwaar te zijn; je kunt bijvoorbeeld ook irritatie voelen als iemand met wie je in gesprek bent je onterecht verbetert. Woede kan licht of hevig zijn, plus alles wat daartussen valt.

Aanleiding voor woede

Er zijn diverse redenen waarom iemand boos wordt. Denk bijvoorbeeld aan:

• Frustratie; bijvoorbeeld bij de creatieve sector, waarvan in coronatijd evenementen alweer ineens gestopt moesten worden. Of de frustratie van bioscopen, theaters en musea die gesloten werden, net als de uitbater dacht dat die ellende achter de rug was.
• Jaloezie, het groene monster.
• Machteloosheid; je personage wordt gearresteerd voor iets wat hij niet gedaan heeft, maar hij kan dat niet bewijzen.
• Afgewezen worden; je personage heeft eindelijk voldoende moed verzameld om de vrouw of man waarop hij verliefd is zijn liefde te verklaren, maar wordt dan door haar/hem uitgelachen. Misschien wil hij wel wraak nemen…
• Voor gek gezet; stel je voor dat je in een groep collega’s helemaal blij een ideaal idee om een probleem op te lossen vertelt en dat die hufters je dan uitlachen en bespotten omdat het niet mogelijk zou zijn. Je zou het scherpe fruitmesje dat je nog in je hand hebt zo naar ze toe gooien!

Tekenen van woede

Hoe laat je zien dat je personage wrevelig, geïrriteerd, boos, nijdig, woedend, woest dan wel razend is? Niet alleen met wat hij zegt, maar vooral door zijn lichaamstaal. Een paar voorbeelden hoe je dat kan laten zien:

• Hij loopt rood aan.
• Hij laat zijn tanden zien.
• Hij knarsetandt.
• Hij staart je met gloeiende ogen aan.
• Hij trilt.
• Hij klemt zijn kaken op elkaar.
• Hij schreeuwt en gaat te keer.
• Hij balt zijn vuisten.
• Hij laat je niet uitpraten.
• Hij spuugt naar je. 

Passief woedend

Je boze personage hoeft niet per se agressief te reageren; veel mensen, vaak introverten, kunnen laaiend zijn, maar passief reageren. Dat betekent niet dat ze per definitie minder gevaarlijk zijn dan agressieve boze mensen – integendeel zelfs: een passief boos personage dat wraak wil nemen zal, in plaats van de veroorzaker van zijn woede rechtstreeks te confronteren, iets anders doen, bijvoorbeeld zijn tegenstander stiekem zwart maken bij anderen en beschuldigen van fouten, oplichting, onbetrouwbaarheid, en andere narigheid.

Hij kan zijn slachtoffer ook negeren; niet reageren als die wat zegt en doodzwijgen alsof hij niet bestaat.

Nog een graadje erger: hij kan proberen iets te vinden waarmee hij zijn kwelgeest kan chanteren – anoniem. Of stalken. Of beschuldigen van diefstal of erger.

Er zijn veel mogelijkheden om een verongelijkt personage zijn gram te laten halen. Zo kun je je verhaal boeiender en spannender maken en het je protagonist of een ander heel lastig maken. Maak er gebruik van.

Veel plezier met je blazend van woede personages!

*Voor ‘hij’ en dergelijke kun je ook andere genders lezen.

Over Miriam Wesselink

1. Is informatieanalist van beroep.
2. Is schrijver omdat ze schrijven heerlijk vindt.
3. Schrijft momenteel haar boek Verstrengelde Deeltjes.
4. Schrijft ook artikelen op haar schrijftipswebsite Singularity.nl.
5. Schrijft zo nu en dan een kort verhaal en publiceert dat dan ook op haar site.
6. Twittert over van alles en nog wat.
7. Heeft als motto: ik bid niet maar vloek wel.