Uitgevers willen toch alleen jonge, blonde vrouwen? (1)

Op 24 april ligt mijn boek in de winkel. Eindelijk. Er ging een lange weg aan vooraf. Want hoe schrijf je een roman en hoe kom je in deze magere jaren van het boekenvak aan een uitgever? 

Tot twee jaar geleden schreef ik boeken voor jongeren, maar op een dag kreeg ik geen regel over puberale wanhoop meer uit mijn toetsenbord. Ik wilde een boek voor grote mensen schrijven, een roman over mijn familie. Maar met de wens kwamen ook twijfels aanwaaien. Kon ik dat wel? En iederéén schreef toch al over familie?

Bovendien had ik voor een familieverhaal weinig houvast. Sommige schrijvers vinden na de dood van hun ouders een koffer met dagboeken en brieven of een voorwerp waaraan een ontroerende geschiedenis blijkt vast te zitten. Ik ben daar altijd jaloers op. Mijn ouders lieten geen dagboeken of brieven na en ook amper overgeleverde verhalen. In een familie van zwijgers spelen die geen rol.

Toch bleef de wens om over mijn familie te schrijven hardnekkig, vooral omdat het huwelijk van mijn ouders net de Sound of Music was. Mijn moeder leek op Maria, een braaf katholiek meisje maar ongeschikt voor het klooster. En ze had een mooie stem, ze trouwde met een weduwnaar en ze kreeg op haar trouwdag zeven kinderen cadeau. Tot zover de overeenkomsten met de film. Over de verschillen zou het boek moeten gaan.

Maar dat moest wel de persoonlijke lotgevallen overstijgen, anders zou het taaie kost worden. Het grotere thema lag voor de hand. Mijn moeder werd geboren in de hoogtijdagen van het katholicisme en was haar leven lang roomser dan de paus en de pastoor bij elkaar. Aan het eind van haar leven lag alles waarin zij heilig geloofde, waarvoor zij streed en doodsangsten uitstond, op de vuilnisbelt. Dat werd dus het grotere thema van mijn boek: de ondergang van het Rijke Roomse leven.

Maar een thema is nog geen verhaal. Daarvoor zijn gebeurtenissen nodig en personages, scènes, conflicten. Een lijnrechte vertelling van geboorte naar dood is vaak saai en bovendien was mijn vrome moeder, die klakkeloos aannam wat de kerk verkondigde en voorschreef, niet boeiend genoeg voor een heel boek. Er waren tegenstemmen nodig; personages die het verhaal kleurden en verder brachten. Voor die rol waren mijn tantes geknipt. De een was een pittige, ruimdenkende non, de ander een jolige dame die geen blad voor de mond nam.

Dat waren mijn personages. Maar hoe vlocht ik die samen? Hoe overbrugde ik tientallen jaren? Ik zocht naar een vorm die mij houvast gaf en die me behoedde voor afdwalingen. Uiteindelijk hakte ik een halve eeuw in zeven hoofdstukken rond zeven centrale gebeurtenissen.

Daarna begon ik te hamsteren: feiten, foto's, filmbeelden, muziek en bijna drie meter aan boeken en geschriften om de sfeer van de tijd en de couleur locale te pakken te krijgen.

De bezoeken aan het kloosterarchief in Cuyk waren een feest. Dagenlang zat ik met stapels mappen en boeken en construeerde daaruit het kloosterleven van mijn tante. De brief die haar biechtvader tachtig jaar geleden schreef, was een vondst, net als het kladboekje waarin mijn tante aantekeningen maakte over haar bedeltochten.

Ik had ook een heerlijke middag met vijf stokoude, maar o zo wakkere nonnetjes. Ze vertelden over het kloosterleven en over hun herinneringen aan mijn tante. Dat die in haar laatste, verwarde jaren soms de kelder indook voor een slokje van het een of ander kon ik jammer genoeg niet gebruiken, net zo min als de milde repliek van haar medezusters, maar een mooi verhaal was het wel.

Deel één van Tineke's blog. Lees hier het tweede deel.
Beminde zusters verschijnt op 24 april bij Uitgeverij Q. Tineke Hendriks (1949) schreef jeugdboeken en is ook werkzaam als schrijfcoach. Beminde Zusters is haar eerste roman. Kijk ook eens op haar website.