Soms is het nuttig jezelf te herhalen – bij schrijven niet altijd

Hoe boei je je lezer? Het gaat niet alleen om het verhaal, het gaat ook over hoe je je verhaal vertelt. Lekker lopende tekst stimuleert je lezer te blijven lezen, zelfs als hij of zij nog niet helemaal door het verhaal gegrepen is.

Op de site staan diverse artikelen met do’s voor het schrijven van een lekkere tekst*, maar wat zijn de don’ts? Wat verhindert lekkere tekst? Er zijn verschillende opstoppingen die je moet vermijden, en in dit artikel vertel ik je over irritante herhalingen. (Niet-irritante herhalingen bestaan ook; die komen een andere keer aan bod.)

Herhaling van informatie

Als je je lezer informatie geeft waarvan je vindt dat hij of zij die nodig heeft, loop je de kans dat je die herhaalt. Met bijvoorbeeld dezelfde woorden, of met een andere formulering – wat ook het voeren van dezelfde informatie is. Herhalingen maken informatie niet belangrijker; integendeel, ze leiden de aandacht af, zijn irritant en binnen een zin maken ze die onnodig lang en omslachtig.

---

Afbeelding

Schrijftips van bekende schrijvers?

In iedere editie van tijdschrift Schrijven Magazine delen we tips, trucs & adviezen van bekende auteurs en schrijfdocenten. Leerzaam!

Nog geen abonnee? Meld je aan!

JA GRAAG    GEEF CADEAU

---

Vermijd dus die repeterende informatie; je lezer is slim genoeg om het meteen te begrijpen. Een handige manier om door het net geglipte herhalingen op te sporen, is je tekst hardop te lezen.

Wat je wél kunt doen als je toch niet zeker bent of die belangrijke informatie zijn doel heeft getroffen, is die in stukjes op te voeren: eerst het ene fragment, even verderop het volgende, en zo door tot alle brokjes zijn opgediend. Kijk wel uit dat je niet te veel brokjes maakt, want dan mist je lezer er misschien een paar en schiet je je doel voorbij. Maak het niet te ingewikkeld.

Herhaling van woorden

Herhalingen kunnen ook op andere manieren voorkomen. Bijvoorbeeld in woorden – lastig als je dat woord nou eenmaal veel nodig hebt. Twee of drie keer of, afhankelijk van de afstand ertussen, zelfs vier keer gebruiken kan best, maar meer wordt vervelend. Zoek dan een synoniem (dit is een handige site). Wat ook kan is een verwijzing maken naar het eerder gebruikte woord. Dus in plaats van:

Op de lage kast lag het pistool. Peter wenkte de agent en wees naar het pistool.

Liever dit:

Op de lage kast lag het pistool. Peter wenkte de agent en wees ernaar.

Herhaling van zinnen

Herhalingen bestaan ook in de vorm van zinnen – ik bedoel niet de letterlijke woorden maar in de opbouw: bijvoorbeeld alleen lange zinnen of alleen korte; zoals:

Kat opende de deur van haar kantoor. Het was de start van de dag. Vandaag een afspraak met die mollige dame. Die was nogal lastig. Kat zuchtte. Ze startte haar pc op. Haar klant belde aan. Kat stond op om de deur open te doen.

Dit komt staccato over en leest onprettig. Hier is het wat beter:

Kat opende de deur van haar kantoor. Start van de dag. Vandaag had ze een afspraak met die mollige dame, die meestal nogal lastig was. Kat zuchtte en startte haar pc op. Toen haar klant aanbelde, zuchtte ze een tweede keer en stond op om de deur open te doen.

Tot slot voor de duidelijkheid: schrijfregels zijn niet in beton gestort maar zijn flexibel: schrijven is per slot een creatief iets en geen wiskunde (hoewel creativiteit daar ook bij kan helpen). Lees er hier meer over: Artikelen over lekkere tekst schrijven vind je binnen het onderwerp Spanning en drama; boeiend schrijven, het onderwerp Kwaliteitsverhogers, en het onderwerp Afkijken.

Liever luisteren? Dat kan hier.

Veel schrijfplezier!