Schrijven over je dode geliefde

Schreef jij al eens over een dode geliefde? Of herkent een ex-geliefde zich zomaar in jouw overleden hoofdpersonage, terwijl jij het zelf nog niet zag? Schrijvers eigenen zich in hun werk alles toe dat op hun weg komt. Ook de dood, en soms zonder scrupules.

Schrijven over overleden geliefden

Gisteren las ik Renate Rubinstein, Mijn beter ik. Een klein, intiem boek over haar tienjarige geheime relatie met Simon Carmiggelt, volgens Annie M.G. Schmidt de ‘meest getrouwde man van Nederland.’ Het boek kwam uit in 1991, na de dood van Rubinstein (Carmiggelt overleed al eerder, zijn vrouw ook) en veroorzaakte een schandaal. Waarom schreef Rubinstein dat boek, en nog erger, waarom liet ze het publiceren? Onder haar grafsteen had zij geen last van alle ophef, een gegeven dat het nog spannender maakte.

Maar bijna dertig jaar later leest het verhaal van Rubinstein als een liefdevolle ode aan Carmiggelt en hun liefde. Ze worstelt met haar schuldgevoel en wil ‘netjes’ blijven tegenover zijn vrouw Tiny. Het boek dat een schandaal veroorzaakte, is nu niet meer dan een roman. Mooi geschreven, dat wel, maar zonder de lading die het bij publicatie met zich meebracht. Juist de eenvoud van die relatie, en het alledaagse ervan, maakt beide schrijvers tot echte mensen, een gegeven dat het publiek misschien liever niet ziet. Ze moest erover schrijven, zo zegt Rubinstein in het boek. De schrijver in haar won het van haar rol als geheime minnares, en officieuze weduwe.

Schrijven over het sterven van de geliefde

Niet alleen schrijven we over overleden geliefden, beroemd of niet beroemd, we laten ze net zo gemakkelijk sterven. Benoite Groult laat in meerdere boeken haar te jong gestorven echtgenoot en haar Amerikaanse naoorlogse minnaar sterven. De Bretonse visser Gauvain in Zout op mijn huid, verkleed als Ierse visser Brian in Uit liefde voor het leven.  Tegelijkertijd schrijft zij ze in ieder boek tot leven. En van een heel andere orde, maar ook over de liefde; Nocturnal animals. Waarin een vrouw de roman van haar ex-man in de brievenbus vindt. Hij schreef een verhaal over een wiskundeleraar die zijn vrouw en dochter niet kan redden van drie maniakken op een verlaten snelweg. De bloederige reflectie, en ultieme wraak, van haar ex-man op hun gestrande huwelijk.

Soms legt de schrijver het loodje in de eigen liefdesroman. Als wraak op de geliefde (‘had hij me maar niet moeten verlaten, verraden, vergeten!’) of uit piëteit. Want de geliefde wurgen, verdrinken of in een ziekenhuisbed laten sterven, gaat uiteindelijk toch een stap te ver. Schrijven over de dode geliefde om maar niet te vergeten, om nog een keer die liefde te beleven, om de geliefde net iets mooier of slechter te maken. De geliefde gebeeldhouwd en vervormd, in die laatste onvergetelijke portretten. Voor altijd van de schrijver. 

Lizette van Geene blogt, schrijft verhalen, romans, commerciële, educatie en journalistieke teksten in haar vakgebied. Ze werkt als schrijfcoach en is freelance recensente literatuur bij het Eindhovens Dagblad. In 2013 verscheen haar debuutroman ‘David en andere bewijzen van liefde’ en in augustus 2017 de verhalenbundel ‘Een nacht om te horzelen.’ Je vindt haar op www.lizettevangeene.nl.