Lessen van Isaac Asimov voor het schrijven van een kort verhaal

Ik heb al eerder genoemd dat ik niet goed ben in het schrijven van een kort verhaal. Ook niet in het schrijven van verhalen langer dan 50.000 woorden, trouwens – dat noem ik de NaNoWriMo-vloek. Daarover een andere keer meer. Korte verhalen schrijven is een vak apart. Ik lees de laatste tijd veel van SF-schrijver Isaac Asimov en leer hier ontzettend veel van. De belangrijkste lessen die ik uit zijn korte verhalen heb getrokken óver het schrijven van korte verhalen, zijn deze:

---

1. Een kort verhaal hoeft geen moraal te hebben

Het was waarschijnlijk één van mijn grootste vooroordelen over korte verhalen, die ik had voordat ik aan mijn experiment begon. Ik vond dat om een kort verhaal te rechtvaardigen, er altijd een boodschap in moest zitten. Asimov bewijst mij het tegendeel (al zit er in sommige van zijn verhalen wel stiekem een moraal, maar hij vindt: ‘Het moraal moet nooit het uitgangspunt van het verhaal zijn. Openlijk gepreek bederft de doeltreffendheid van je verhaal.’). Wél bevatten Asimov’s verhalen vaak een soort mysterie of probleem dat moet worden opgelost. Het is een trouwe formule, die iedere keer wonderwel werkt.

2. Een verhaal waar je lang over doet om te schrijven, is niet per se beter

Asimov schrijft in de bundel ‘Het kosmisch biljart’: ‘Er is een soort legende die zegt dat een goed verhaal geschreven en meermalen herschreven moet worden, en dat iedere met moeite en pijn gewrochte alinea de schrijver dagen en dagen van kwelling moet kosten. Ik denk dat schrijvers dat prachtig verzinsel verspreiden om medeleven van het publiek te krijgen.’

3. Over alles kun je een kort verhaal schrijven

Asimov schrijft vanuit zijn wetenschappelijke kennis, visie op de maatschappij, wereld, toekomst en mensheid én voegt er een vleugje fantasie aan toe. En waarover hij schrijft kan van alles zijn en uit elke hoek komen. Inspiratie kan komen uit een verzoek dat iemand voor hem had (‘Schrijf eens een verhaal over…’), bij een afbeelding of slechts een titel voor een nog te schrijven verhaal.

4. Een kort verhaal moet voor zichzelf spreken

Logischerwijs is er in een kort verhaal minder ruimte voor achtergrondinformatie over plekken, werelden en personages. Alles dat je vertelt moet daarom voor een lezer goed te begrijpen zijn zonder te veel uit te hoeven leggen. Dat doet Asimov uitstekend.

5. Een kort verhaal is een goede manier om publiek te vinden

Asimov heeft in een ontelbaar aantal tijdschriften gepubliceerd. Korte verhalen verschenen vaak in science fiction-tijdschriften. Elke keer dat hij een verhaal inzond (of in ieder geval heel vaak) was hij bang dat het niet goed genoeg zou zijn. Deze aanpak houdt een schrijver wel scherp op kwaliteit en zelfbewust over diens schrijven. Het aanbieden van verhalen aan platforms die verhalen publiceren is ook een mooie manier om lezers bekend te maken met jouw schrijfwerk. Het loont je moeite om uit te zoeken wat een goed platform is voor jouw verhaal of genre.

6. Schrijf niet over eigentijdse dingen

Asimov schrijft in eerder genoemde bundel: ‘Als je een verhaal wilt schrijven, vermijd dan verwijzingen naar eigentijdse dingen. Die dateren een verhaal en ze hebben geen blijvende kracht.’

Ik wil dit artikel over de wijze lessen van Asimov afsluiten met een andere quote van hem uit dezelfde bundel:

‘Je krijgt het gevoel dat je als schrijver een teer kasplantje bent, dat met zorg gekoesterd moet worden anders zal het verwelken.’

Succes met schrijven allemaal,
Een teer kasplantje.

Over de auteur

Al zo lang ze zich kan herinneren, is Yvette Hazebroek (1989) met schrijven bezig. Ze volgde de studie journalistiek en tijdens en na haar studie schreef ze voor verschillende dagbladen en (muziek)tijdschriften en nu voor de fantasy-nieuwssite Modern Myths. Elk jaar in november sluit ze zich op om mee te doen met NaNoWriMo. Eén van haar NaNoWriMo-verhalen resulteerde in haar debuut 'Bay en de Piraenauten', een steampunk-roman die in 2018 verscheen bij Uitgeverij Macc.
Ze schrijft over haar ervaringen als auteur op haar blog.