Kies je boek onderwerp tactisch – of juist niet

Welk verhaal je schrijft is soms (ook) afhankelijk van wat je ermee wil bereiken. Wil je gelezen worden, een bestseller schrijven? Of schrijf je puur voor jezelf? Als je vooral veel gelezen wil worden, dan zou je goedverkopende boeken als voorbeeld kunnen nemen – waar gaan ze over?

Ze gaan heel vaak over een of meer van de grote thema’s van deze tijd.

Het is je waarschijnlijk wel opgevallen dat heel veel er van de boeken die de laatste jaren zijn verschenen, er heel veel draaien om onder andere racisme, feminisme, migratie en inclusiviteit. Ook #MeToo heeft veel boeken opgeleverd. Er zijn tig boeken geschreven over kindermisbruik en andere traumatische ervaringen waar de schrijver het slachtoffer van is geweest. Legio boeken die identiteit als thema hebben. En we kunnen wachten op een horde coronaromans.

---

Afbeelding

Meer schrijftips en adviezen?

In iedere editie van tijdschrift Schrijven Magazine delen we tips, trucs & adviezen van bekende auteurs en schrijfdocenten. Leerzaam!

Nog geen abonnee? Meld je aan!

Ja, ik neem een abonnement op Schrijven Magazine
Of geef cadeau

---

Dus om de vraag naar je boek te stimuleren zou je ervoor kunnen kiezen een actueel en geëngageerd boek te schrijven. Dat kan ook belangrijk zijn om überhaupt gepubliceerd te worden, als je dat zelf niet wil of kunt. Want uitgevers zijn commerciële ondernemingen en die willen verhalen die potentieel succesvol zijn, media-aandacht krijgen en gaan over onderwerpen die nu in de belangstelling staan.

Keuzestress?

Maar wíl je dat ook: je oren laten hangen naar wat populair is? Of wil je jouw eigen verhaal schrijven, of dat nu wel of niet gaat over een onderwerp waar iedereen over schrijft?

Voordat je denkt dat je moet kiezen tussen schrijven wat jíj wil, óf schrijven wat de uitgeefwereld wil: zo zwart-wit hoeft het niet te zijn. Als je toch een beetje wil aanhaken op een hedendaags thema, kun je daar best wel iets van in je verhaal weven. Een van je personages heeft bijvoorbeeld een migratieachtergrond, of heeft een #MeToo-akkefietje met de baas gehad. Dat hoeft zeker niet het hoofdthema te zijn. En je verhaal hoeft zich ook niet per se in het hier en nu af te spelen.

Een voorbeeld dat ik hiervan bij de hand heb is de stripserie Blake & Mortimer, van Edgar P. Jacobs. Die serie liep van ongeveer 1943 tot eind jaren 70, met spannende verhalen, uiteraard met normen en waarden van die tijdsperiode. Zo kwamen vrouwen alleen in de rollen van bijvoorbeeld dienstmeisje, hospita en typmiep voor. De serie was erg populair en na Edgar Jacobs dood werd de serie in de 90-jaren met nieuwe scenaristen en tekenaars voortgezet, spelend in diezelfde tijdsperiode en met dezelfde stijl, look and feel als de oorspronkelijke serie. Maar wel aangepast aan de mores van vandaag: vrouwen zijn nu ook spionnen, leiders en helden die mannen redden, in plaats van andersom. Hedendaagse moraal maar met de sfeer van de toenmalige serie.

Alternatief verleden

Dat is trouwens ook een trend: het alternatieve verleden, zoals de Netflixserie Hollywood (waarin gekleurde mensen en homo’s als volwaardige acteurs, regisseurs en scriptschrijvers worden geaccepteerd – vrolijk) en The plot against America, de HBO-serie gebaseerd op het boek van Philip Roth (niet Roosevelt wordt president maar Charles Lindbergh, die zich niet met de ‘Europese oorlog’ wenst te bemoeien, met de nodige gevolgen voor de Joden – stukken minder vrolijk).

Escapisme

We leven nu in een rare en angstige tijd, dus escapisme wil er ook wel in. Bekende schrijvers, de Stephen Kings en Nicci Frenches, verkopen dan ook als een tierelier – hun boeken draaien weliswaar om enge en gevaarlijke zaken, maar niet om onze enge en gevaarlijke zaken – uitzonderingen daargelaten. En dat leidt heerlijk af.

Boeken met moraal?

Een ander dingetje om wel, of juist niet, rekening mee te houden: boeken lijken steeds minder los te mogen staan van moraal. Bijvoorbeeld: als een personage een vrouwenhater is die vrouwen wegzet als hersenloze snollen, wordt het boek vaak slecht en verdorven genoemd, en het stempel ‘seksist’ op de schrijver gedrukt. Dat vind ik onzin, want dan zou een moordenaar ook niet kunnen – althans, volgens mij vinden de meeste mensen moord immoreel.

There is no such thing as a moral or an immoral book. Books are well written, or badly written.
Oscar Wilde

Maak je niet al te druk over je keuze wel of niet ‘tactisch’ te schrijven. Het kan ook zomaar zijn dat je met je boek, dat helemaal losstaat van alle huidige grote thema’s, het nieuwe Grote Thema hebt ontketend!