Een reis langs de achterkant van woorden

Goed nieuws voor alle schrijvers: jouw verhaal bestaat al. Met een systemische werkwijze en behulp van jouw belevingswereld ben je in staat dit verhaal te ‘pakken’. Systemisch coach/counsellor Karen van Hout blogt over deze verrassende aanpak om langs de achterkant van de woorden jouw verhaal tot leven te brengen.

Je loopt al langer rond met het idee dat ene boek te schrijven. Jouw verhaal te vertellen. Eindelijk kom je er aan toe de daad bij het woord te voegen. Enthousiast begin je aan de eerste hoofdstukken.

En ergens onderweg gebeurt het

Er is iets aan de hand maar je weet niet wat. De flow is op. Er is geen binding met je personage. Je weet niet hoe je verder moet of misschien voel je dat de verhaallijn niet klopt. Je twijfelt over dat andere personage, hoort die er wel bij? Klopt die ene gebeurtenis wel? Is er genoeg diepgang?

Je kunt je vinger er niet opleggen en hebt al van alles geprobeerd om het op te lossen. Maar hoeveel boeken je ook leest, hoeveel research je ook doet, hoeveel je er ook over praat, hoe hard je ook nadenkt, niets werkt. Het lijkt wel of iets jou tegenhoudt.

Hoe kom je hier uit?

Dit soort issues laten zich meestal niet oplossen door ze te analyseren en te beredeneren. Wat wel werkt, is als je jouw verhaal vanuit het gezichtpunt van je personages gaat ervaren.

Door letterlijk in hun schoenen te gaan staan en in jouw verhaal rond te lopen, komen er ideeën, gedachten en gevoelens aan de oppervlakte die je laten zien en ervaren waar het schort, schuurt en wat nodig is om jouw verhaal verder te brengen.

Hoe je dit doet? Door een systemische blik te werpen op het verhaal en de situatie die om een oplossing vraagt.

Hoe werkt die systemische blik op jouw verhaal?

Kenmerkend voor systemisch werk is het visueel maken van een situatie door middel van, bijvoorbeeld, een opstelling: het letterlijk neerzetten van de factoren die meespelen in jouw vraag. Dit kan met behulp van een groep mensen maar ook heel simpel 1 op 1 met voorwerpen.

Van een afstand bekijk je deze verzameling factoren (het systeem). Hierdoor krijgt jouw verhaal de kans zich te presenteren. Patronen, verbanden en relaties zijn opeens zichtbaar en er worden jou hele andere zaken duidelijk dan dat je bedenken kunt.

Wil je proeven?

Met opstellingen ga je niet lichtvaardig om. Zeker niet als de verhalen die je naar buiten wilt brengen niet altijd even gemakkelijk zijn. Hier is kennis en kunde voor nodig van een geoefende systemisch begeleider.

Proeven aan opstellingen kan natuurlijk altijd: Bekijk je vraag en bepaal welke factoren hiermee samenhangen. Voor elke factor leg je een papier op de grond zoals jij denkt dat het goed is.

Eerst kijk je van een afstand toe. Schrijf op wat je ziet, wat je opvalt. Stel jezelf de vragen die je hebt: bijvoorbeeld of de verhoudingen kloppen. Verleg eens wat. Speel ermee. En zo ga je door totdat je denkt dat je alle informatie verzameld hebt.

Ontspan en wees je bewust hoe je lichaam voelt, wat je denkt en ziet. Daarna ga je 1 voor 1 op de papieren staan, heel simpel. Laat elk element rustig tot je doordringen. Schrijf op wat je in je lichaam voelt veranderen. Welke gedachten bij je opkomen. De beelden die je ziet. En ook hier stel je jezelf de vragen die je hebt. Ook hier speel je. Als je genoeg informatie hebt van de een, stap dan uit en stap op een ander papier. Je zult zien dat je van de verschillende plekken, andere informatie krijgt.

Alles waar je een antwoord op wenst kun je op deze manier aan het licht brengen en verwerken in je verhaal, zoals:

Twijfel je over het einde van jouw verhaal? Vraag je jezelf af uit wiens perspectief je een bepaalde scène het beste beschrijft? Wat jouw verhaal nodig heeft om verder geschreven te worden? De antwoorden liggen voor het oprapen.

Of: Wil je jouw personages beter leren kennen? Wil je meer weten over hun uiterlijkheden? Wil je weten wat hen beweegt bepaalde keuzes te maken? Waar ze vandaan komen? Waar ze naar toe willen? Ze zullen jou de nodige informatie verschaffen.

Uit de praktijk:

Opeens is het je bijvoorbeeld duidelijk dat je verhaallijn een andere wending neemt omdat de geplande verzoening er echt niet in zit. Dat het personage dat je eigenlijk wilde schrappen een hele belangrijke rol vertolkt voor de achtergrond van jouw verhaal. Of misschien kom je er achter dat de nodige binding met die ene personage zit in het deel dat je nog niet over hem of haar wist.

Systemisch met je verhaal aan de slag gaan, werkt dan ook als een reis langs de achterkant van de woorden. Voorbij wat geschreven wordt, maakt het zichtbaar wat verborgen ligt. Het geeft je een andere toegang tot jouw eigen belevingswereld, een enorme inspiratiebron waar je je tot aan de allerlaatste punt aan kunt laven.

Karen van Hout is Coach/counsellor en Trainer. Tevens bedenker en eigenaar van www.steljeverhaalop.nl en hiermee de eerste en enige systemisch verhaalopsteller in NL.