Een goed begin is het halve werk

Tekst Marjon Sarneel

Een goed begin is het halve werk en dat geldt ook voor schrijvers!Klinkt dat als een cliché? Dat klopt. Maar deze uitspraak zou geen cliché geworden zijn, als de bewering niet waar zou zijn. 

Waar kan het mislopen in het begin?

Het kan op veel vlakken mislopen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Startpunt van je verhaal
• Perspectiefkeuze
• Onvoldoende idee van wat je wilt vertellen

Het startpunt van je verhaal

Een verhaal bestaat uit een opeenvolgende reeks van gebeurtenissen. Die kun je op allerlei manieren achter elkaar zetten. Dat is een kwestie van de volgorde omdraaien.
Maar het klinkt simpeler dan het is.

Iedere keuze heeft consequenties. Renate Dorrestein zei eens: ‘Iedere keer als ik een keuze maak, sluit ik honderd andere mogelijkheden af’. En zo is het maar net.

Als je je daarvan bewust bent, kan het kiezen je verlammen. Maar bewust kiezen, voorkomt dat je de fout ingaat. Al heb je nooit garanties, want schrijven is nu eenmaal niet 1+1=2.

Het is de moeite waard om goed na te denken over het startpunt van je verhaal, voordat je gaat schrijven. Wanneer je al een flink eind op weg bent, vergt opnieuw beginnen een heleboel moed en doorzettingsvermogen. Dan moet je verhaal wel heel erg graag door jou verteld willen worden.

Perspectiefkeuze

Alles hangt af van je perspectiefkeuze! Ieder verhaal kun je vanuit verschillende invalshoeken vertellen. Het ligt er maar net aan wie je aan het woord laat.

Wanneer je bijvoorbeeld een verhaal van overspel vertelt, kun je ervoor kiezen om de vrouw die in het geheim een man ontmoet het verhaal te laten vertellen. De lezer ontdekt wie zij is en waarom zij doet wat ze doet. Wat haar dromen en haar angsten zijn.

Het wordt een heel ander verhaal als je de echtgenoot, die van niets weet, het verhaal laat vertellen. Wat voelt hij voor zijn vrouw? Hoe is die relatie? En wat verandert er tussen hen als zij haar affaire begint? Hoe is dat voor de man die niets weet, maar wel allerlei nieuwe signalen krijgt?

Je kunt je voorstellen dat het twee heel verschillende verhalen worden. Nog anders wordt het als je de vriendin van deze vrouw het verhaal laat vertellen. De vriendin die met beiden contact heeft en bij wie beiden hun hart uitstorten. Nu wordt haar loyaliteitsdilemma de kern van je verhaal.   

Onvoldoende idee van wat je wilt vertellen

Sommige schrijvers maken een uitgebreid schema voordat ze gaan schrijven, anderen vinden hun verhaal al schrijvend. Het een is niet beter dan het andere. Waar het om gaat is dat jij er prettig bij voelt.

Een uitgebreid schema geeft een bepaalde garantie dat je verhaal ook af zal komen, terwijl de schrijver zonder plan vaker halverwege strandt.

Je kunt je voorstellen dat je wanneer je niet precies weet waar je naar toe wilt de kans dat je in het begin verkeerde keuzes maakt vele malen groter is dan wanneer je met een schema of schrijfplan werkt.

 Dit is mijn advies

Hoe je het aanpakt, hangt af van wie jij bent. Zelf ben ik al doende wijzer geworden. Was ik vroeger een intuïtief schrijver, tegenwoordig pleit ik meer voor een schrijfplan. Dat plan hoeft niet dichtgetimmerd te zijn. Liever niet zelfs. Zolang het plan de volgende vraag maar beantwoordt: ‘Waar gaat mijn verhaal in essentie over?’.

Dat vind ik een uitstekend ijkpunt voor iedere keuze in je verhaal.  

Schrijver en schrijfdocent Marjon Sarneel studeerde in 2006 af aan Schrijversvakschool Amsterdam, richting proza. Zij is de bedenker en oprichter van Online Schrijfschool Marjon Sarneel waar zij mensen helpt die willen schrijven op basis van eigen herinneringen. De schrijfcursus Vind Je Begin heeft zij speciaal ontwikkeld voor aanvragers van haar gratis e-boek. Bezoek haar website, volg haar op Facebook of op Twitter.

Beeld Pixabay