Doe niet zo ingewikkeld; hou het eenvoudig!

Een van de beste en tevens bekendste schrijftips luidt: hou het eenvoudig. Klinkt simpel, maar in de praktijk is het een van de moeilijkste adviezen om op te volgen. Zodra mensen iets op papier willen zetten of voor een camera verschijnen, is daar ineens een stemmetje dat hen influistert dat ze geen spreektaal mogen gebruiken, maar vooral lange zinnen moeten maken. Het liefst met veel bijzinnen, lekker veel jargon en nietszeggende algemeenheden. Want als het deftig en ingewikkeld klinkt, zal het wel goed zijn.

Zo had het achtuurjournaal ooit een item gemaakt over de aanstaande sluiting van de Bijlmerbajes. Een gebouw van veertig jaar oud dat rijp was om gesloopt te worden. Afgeschreven. Waarom? Een vriendelijke dame legde het uit: ‘Het gebouw is vrij inefficiënt qua personeel om op een goede manier hier uitvoering te geven aan ons werk.’

Hoe bedoelt u?

Terwijl het item verderging, bleef deze zin in mijn hoofd rondhangen. Wat werd hier nu eigenlijk gezegd? Ik probeerde het te visualiseren. Een bewaker komt thuis na zijn werk en verzucht: ‘Ach, het gebouw was vandaag toch weer zo inefficiënt. Ik kon gewoon niet op een goede manier uitvoering geven aan mijn werkzaamheden.’ Zijn vrouw kijkt hem meewarig aan en schenkt nog een kopje koffie in. Waarom zegt deze woordvoerster niet gewoon wat ze eigenlijk wil zeggen? Liever gebruikt ze een ambtelijke zin waarvan ik me afvraag of ik de enige ben die moeite heeft hem te ontcijferen.

Zeg het maar gewoon

Ik fantaseerde nog even verder. Zou deze mevrouw thuis ook zo praten? Zou een simpel ‘Wil jij de hond uitlaten?’ zoiets worden als: ‘Conform de eerder gemaakte afspraken in het kader van de evenwichtige interne taakverdeling alhier, is gebleken dat het de kerntaak van betrokkene is om het gedomesticeerde schepsel buiten te exerceren. Qua hond.’ Vast niet. En ik durf te wedden dat als ze  een vriendin belt, ze haar niet verzoekt om het nuttigen van een alcoholische versnapering op een goede manier ten uitvoer te brengen. Nee, ze vraagt gewoon of ze meegaat om een terrasje te pikken.

Doe niet zo moeilijk

Waarom doen we eigenlijk zo moeilijk? Wordt het ingegeven door angst dat je op je woorden gevangen genomen kunt worden? Dat ze je er straks op kunnen afrekenen? Juristen zijn gewend om daarom alles hermetisch af te timmeren in bijzinnen. Maar waarom kan iemand aan de kijker thuis op de bank niet in gewone taal uitleggen waarom een gebouw na veertig jaar niet meer voldoet?

Ontsnap aan vage taal!

Nu ben ik er absoluut niet voor om het dan maar helemaal over een andere boeg te gooien. Om maar alles zonder nadenken te roepen wat er in je opkomt. Sociale media staan wat dat betreft bol van de ongezouten meningen. Nee, denk eerst goed na over wat je gaat zeggen, maar sluit je zelf niet op in vage taal. Ontsnap! Realiseer je altijd tegen wie je het hebt. Hoe zou je het zeggen tegen je zus, je man of de buurvrouw? Laat je niet verleiden tot ambtelijk taalgebruik en wollige woorden. Weg met die ingewikkelde blabla! Ik weet nog wel een plekje waar we dit uitschot veilig kunnen opsluiten. Moeten ze de bajes alleen nog wel even laten staan, want het gebouw kan wat dat betreft nog met gemak veertig jaar mee.

Noortje de Kok is tekstschrijver/redacteur bij haar eigen tekstbureau. Naast de zakelijke teksten die ze voor opdrachtgevers schrijft, leeft ze zich ook graag uit op creatievere teksten. Zo blogt ze maandelijks voor de online magazines Nibblr en Gelezen Online en werkt ze aan het verwezenlijken van haar droom: het schrijven van een roman.