DIY Sinterklaasgedicht

Als ik dit schrijf, is Sinterklaas alweer uit Spanje vertrokken. Binnenkort zit heel Nederland op zijn pen te bijten om een zo origineel mogelijk Sinterklaasgedicht te schrijven. Ikzelf verheug me altijd op de maand waarin je de mensen om je heen mag plagen, maar wens ook elk jaar minstens één keer de Sint terug in Spanje… Want wat als je moet schrijven voor iemand die je ab-so-luut niet aardig vindt, iemand die elk jaar opnieuw sokken vraagt of iemand die je nauwelijks kent?

Sinterklaasgedichten-machine

Ingmar Heytze vertelde al in 2001 wat het probleem is met Sinterklaasgedichten: 'Sinterklaaspoëzie (…) moet rijmen en dat is meteen de enorme beperking ervan. Je moet je dwingen tot een bepaalde vorm en het moet ook nog eens over het cadeau gaan.' Je kunt een beetje vals spelen en een gedichten-machine gebruiken. Ik probeerde het uit en stuitte meteen op problemen: Sint draait vaak om plagerij en dat snapt een computer niet. Bovendien moet je heel nauwkeurig zijn met programmeren.

De website van Sinterklaasgedichten  (‘de beste GRATIS sinterklaasgedichten site van 2017) wil vooraf weten voor wie het gedicht is en welke hobby’s die persoon heeft. Ik wilde een gedicht voor mijn man die ik soms te weinig zie en gaf daarom als hobby ‘zijn vrouw’ op. Prompt kreeg ik een gedicht toegestuurd dat mijn man wel kon waarderen maar dat mij jaloers maakte: mijn man met de vrouw van Sint?!

Toch maar zelf schrijven dus. Voor elke hulpsinterklaas die onverhoeds toch op een schrijversblock stuit, hier een DIY om in december als schrijver goed voor de dag te komen.

Gebruik wat je weet

De Dichtbij-app waar ik eerder over schreef weet niets van mij persoonlijk en schrijft toch een gedicht voor me. Kijk de kunst van hen af en schrijf over het nieuws, de woonplaats, het weer of het beroep van degene die het cadeau krijgt. Als dat te lastig is, google dan eens op zijn woonplaats, zijn beroep of zijn leeftijd en kijk of er leuke weetjes zijn die je in je gedicht kunt gebruiken. Je kunt natuurlijk ook proberen om een Google-gedicht met de zoekresultaten te maken of de plaatselijke krant te gebruiken voor een kopdicht. Titels aanpassen zodat je gedicht rijmt is in december natuurlijk toegestaan.

Gebruik coupletten 

Veel sinterklaasgedichten bestaan uit één doorlopend gedicht. Maak in plaats daarvan eens coupletjes van vier regels. Voorbeelden vind je in de Liselotje-boeken van Marianne Busser en Ron Schröder:  

‘Liselotje is een meisje
en ze woont in een paleisje
in een land hier ver vandaan
waar heel veel paleisjes staan.’

Naast de vorm (couplet van vier regels), kun je meer leren van Busser en Schröder: elk couplet heeft zijn eigen onderwerp, de regels hebben allemaal een vast aantal lettergrepen en coupletten worden vaak herhaald. Verder gebruiken ze korte woorden en proberen ze als een kind naar de dingen te kijken. Allemaal tips van professionals waar wij ons voordeel mee kunnen doen.

Rijmschema Sinterklaasgedicht

Sinterklaasgedichten bestaan meestal uit telkens twee regels die op elkaar rijmen (zie het voorbeeld van Liselotje). Door eens van rijmschema te veranderen, ben je niet alleen origineler maar ook veel vrijer. Het rijmschema ABCB zorgt voor coupletten van vier regels maar laat alleen regel twee en vier op elkaar rijmen. Dit rijmschema wordt zelfs in sinterklaasliedjes gebruikt:

‘Zie ginds komt de stoomboot    (A)
uit Spanje weer aan                   (B)
Hij brengt ons Sint-Nicolaas      (C)
ik zie hem al staan…’                (B)

Ook andere versvormen kunnen je helpen bij het maken van een origineel sinterklaasgedicht. Wat dacht je bijvoorbeeld van een limerick? Die zijn vaak grappig en daardoor erg geschikt voor Sinterklaas. Hier Kees Stip (die gewoon een extra regel aan zijn limerick toevoegt):

Escape nodig?

Ondanks alle goede voornemens en schrijftalent, heb je soms toch een gedicht van iemand anders nodig. Schaam je niet, maar gebruik de sites van schrijvers (bijvoorbeeld van Marianne Busser en Ron Schröder) in plaats van rijmmachines. Afkijken mag, maar doe het goed.

NB Meer over literaire dichters en sinterklaaspoëzie vind je hier. Ook het gedicht van Kees Stip wordt hier geciteerd.

NB Handige sites bij het maken van sinterklaasgedichten vind je in het tipartikel Handige sites voor het schrijven van sinterklaasgedichten.

Greetje (1971) is dichter en geeft workshops Gedichten Schrijven aan particulieren en bedrijven. Zij publiceert in Liter, Hans Kluger en Op Ruwe Planken en haar debuutbundel Wisselplaats is nu te koop bij uitgeverij Manuzio. Workshop bij Greetje volgen? Kijk eens op haar website.