De geboorte van een boek: hoe je debuut tot stand komt

Als je het schrijven niet kan laten en absoluut een eigen geschreven boek wil vasthouden, dan ben je waarschijnlijk een debutant. Je denkt, zoals de meeste debutanten, dat het wel zal loslopen. Als ik eerst maar een goed verhaal heb, dan lukt het me wel. En op een dag zit je te denken waarover je een verhaal kan verzinnen en plots is het daar: het geniale idee, het beeld dat je niet meer loslaat.

Schrijven is als zwangerschap

Ik vergelijk het schrijfproces met vrijen en met conceptie, met een dracht en een soms zware bevalling.
Alles begint ermee dat je zin hebt, je weet alleen nog niet wanneer, soms ook niet met wie.
Je weet alleen dat je erg veel zin hebt. Zoals elke goede vrijpartij - een vluggertje moet uitzonderlijk blijven - laat je het wat duren, het sluimert, het dwaalt rond in je hoofd, het groeit aan tot het klaar is. De idee, het beeld zijn tot de ruggengraat van je verhaal gegroeid.
Als je dacht dat het nu al zo goed als af was zit je goed fout, de vulkaan is slechts tot een enkele eruptie gekomen, het gerommel blijft, je ruggengraat moet aanzwellen tot een volledig verhaal. Het is werken geblazen.
De ene schrijft erop los, de andere wikt en weegt. Je buik wordt dikker en dikker, gelukkig ook aaibaar. En dan besef je: te veel is te veel.

De laatste loodjes van een boek schrijven

Nu begint het nalezen, schrappen, nog wat schrappen en sleutelen. Je bent nu volledig voorbereid om te bevallen.
Als je al een uitgever hebt dan kan de bevalling worden ingezet, anders begint nu pas het echte werk. De baby is er klaar voor maar je gynaecoloog gaat net met pensioen, je moet iemand anders zoeken. Je loopt deuren plat en plots vind je iemand die gelooft dat je verhaal goed genoeg is om er een boek van te maken, wat jij natuurlijk al lang wist.

Klaar, alles is in orde! Dat had je gedacht! Je ligt nu wel op de verlostafel maar er moet nog onderzocht worden of alles wel goed in elkaar zit, is het kind niet verkeerd gedraaid, zit de navelstreng niet rond zijn halsje?

Als de correctie of de redactie beëindigd is moet je nog eens door het verhaal, ben je akkoord met de correcties die de gynaecoloog voorstelt?

De geboorte van een boek

Nu kan je het kind laten komen. Dan volgt de lange eindspurt: het boek wordt gedrukt, de cover gemaakt, voorwoord, proloog, epiloog, tekst voor de achterkant en nog is de navelstreng niet doorgeknipt, je moet de proefdruk nog goedkeuren!

Totaal in de war van al dat onbekende haastwerk, breekt de dag aan dat je het kind voorzichtig in je handen houdt. Je hebt de cover en de achterkant al zo dikwijls digitaal bekeken en over je scherm zien lopen dat de verrassing niet echt groot meer is. Je kraakt volledig verdoofd, voor de schijn, een fles champagne, je drinkt een glas en denkt dat de taak volbracht is.

Soms is dat ook zo, volgende keer leg ik misschien uit wat er bij sommige schrijvers, die mogen of willen helpen aan de verkoop, nog allemaal op de plank ligt.

Vooral de moed niet verliezen, de beloning van het signeren van boeken is groot, en als er veel positieve mails en telefoontjes komen van lezers, dan kan je de pillen tegen de maagzweren wegleggen. Alles komt in orde.

Over de auteur

Jan Roskams schreef “Eerst is eerst” uitgeverij Paris Books – Bodegraven. Het werd een thriller die jong en fris geschreven is. www.janroskams.be. Hij is de oudste-debutant in het Nederlandse taalgebied en in het genre.