Als je klaar bent, begint het pas

Het is een onvergetelijk moment wanneer je de laatste punt van je manuscript gezet hebt en op save drukt. Je hebt hier maanden, misschien jaren naartoe gewerkt. Je hebt slapeloze nachten gehad, genoten van bijzondere vondsten, je hebt geschreven en herschreven. Misschien dacht je zelfs dat je dit punt nooit zou bereiken en dan ligt er toch ineens een voltooid manuscript! Je zou het van de daken willen schreeuwen, maar wacht toch nog maar heel even met het wereldkundig maken van je werk. Dromen over hoge verkoopcijfers en de bijbehorende opbrengsten is echt iets voor later.

Een andere pet

De harde waarheid is dat jouw voltooide manuscript niets meer of minder is dan een ruwe versie. Als je een boekwaardig verhaal (fictie) of betoog (non-fictie) de wereld in wilt zetten, moet er nog heel wat gebeuren. Het beste wat je nu kunt doen, is afstand nemen. Je bent trots op jezelf en blij met je prestatie, en dat mag ook, maar het is dan lastig om met een objectief oog naar je eigen werk te kijken. Sla je manuscript dus op – driedubbel gesaved – en ga iets anders doen.

Na een paar weken ga je er dan weer eens naar kijken. Gebruik je schrijversverbeelding en zet de pet op van een lezer die jouw verhaal onbevangen tot zich neemt. Schrik niet als het tijdens het lezen tot je doordringt dat je manuscript (nog) geen meesterwerk is. Die eerste versie hoeft dat ook niet te zijn; zie het als een waardevol startpunt voor het echte werk. Persoonlijk vind ik de fase die volgt de leukste van het hele schrijfproces.

Speurwerk

Bij het opnieuw doornemen van je verhaal ga je als een detective op speurtocht om de zwakke stukken uit je verhaal te filteren. Let vooral op aannames: dingen die voor jou vanzelfsprekend zijn, maar waar een lezer misschien niets van snapt. Denk aan het taalgebruik in een jeugdboek, de omgeving waar het verhaal zich afspeelt of bepaalde historische voorkennis. Proeflezers uit je doelgroep kunnen je helpen te bepalen welk niveau het juiste is en hoeveel informatie je moet geven. Kijk verder of de tijdlijn klopt, of je personages zich gedragen op een manier die bij ze past, of de ontknoping waar je een heel verhaal lang naartoe werkt niet afgeraffeld wordt. Ga ook na of de opbouw in orde is: bij een thriller gaat het dan om de opbouw van de spanning, bij non-fictie over de opbouw in de informatievoorziening. Zo heeft elk genre zijn eigen aandachtspunten. Pas na meerdere rondes kun je eens gaan nadenken over een manuscriptbeoordeling of een redactieronde voor je die laatste stap zet: het toewerken naar een boekuitgave.

Veel (her)schrijfsucces!

Liefs,

Jacqueline Zirkzee

Over de auteur

Jacqueline Zirkzee is romanschrijver en redacteur. In 2001 werd haar debuutroman uitgegeven bij Conserve. Haar nieuwste boek is SALOMON, een grimmige toekomstroman. Naast haar eigen schrijfwerk redigeert ze manuscripten in uiteenlopende genres.

Van idee naar boek

Jacqueline Zirkzee en Jet Hoogerwaard schreven Van idee naar boek, de onmisbare gids voor iedere schrijver, omdat ze bij hun werkzaamheden als schrijfprofessional merkten dat veel schrijvers tegen dezelfde vragen aanlopen. Op 5 februari is er in samenwerking met BplusC een gelijknamig schrijfevent, waarbij de auteurs het publiek meenemen op schrijfreis. Dit vindt plaats in de Koolzaal, achter in de bibliotheek, Nieuwstraat 4, Leiden. Inloop vanaf 18.45 uur.

Tickets voor het Schrijfevent boek je hier:

Er is ook een combiticket, inclusief boek:

Meer over het (ook los van het event te bestellen) boek: