Vier tips om de eerste versie van een manuscript te herschrijven

Na maanden ploeteren is je ruwe versie eindelijk af. Maar dan begint het moeilijke gedeelte: het herzien van je verhaal. Schrijven Online biedt vier tips om op constructieve wijze aan de slag te gaan met het verbeteren van je manuscript.

Accentueer de grote lijnen

Voordat je begint met herzien: laat het manuscript twee weken liggen. Laat jezelf tot rust komen, zodat je met een fris hoofd kunt beginnen. Lees het verhaal vervolgens zo snel mogelijk, alsof je een lezer bent die het boek net heeft aangeschaft. Weersta (voor nu) de neiging om kleine foutjes aan te passen.

Schrijf na het lezen de grootste problemen op die je bent tegengekomen. Waar loopt het verhaal stroef? Is de plot duidelijk en verloopt het verhaal logisch? Zijn de personages zo sterk als je ze neer wilde zetten? Maak een lijst van de punten waar je tegenaan loopt. Maak dit jouw prioriteiten. Wees zo kritisch en analytisch mogelijk tijdens deze fase - nu kan het nog.

Keer terug naar het verhaal

Nu je duidelijk hebt waar je aan moet werken, is het tijd om een tweede keer in het verhaal te duiken. Ga niet analyseren, maar zet de kraan van jouw creativiteit open zoals je deed tijdens de eerste schrijfronde. Ga aan de slag met de prioriteiten van het lijstje en verbeter met dezelfde emotie die je voelde tijdens het schrijven van de andere delen.

Een handige manier om deze emotie op te roepen, is door muziek te draaien. Muziek kan emoties oproepen die overeenkomen met de sfeer van jouw verhaal. Zoek nummers op die passen bij jouw verhaal, compileer een speellijst en draai deze tijdens het herschrijven. Andere schrijvers laten zien inspireren door beeld of film. Experimenteer met verschillende manieren om emotie op te roepen zodat de stukken die je herschrijft consistent blijven met de rest van het manuscript.

Zet kracht bij waar nodig

In een eerste versie heb je altijd sterke en zwakke scènes. Zoek deze op. Sterke scènes herken je aan: één perspectief;  een duidelijk doel voor het hoofdpersonage; conflict; een probleem dat het hoofdpersonage emotioneel kan schaden, en; een conclusie die de lezer prikkelt (cliffhanger). Zwakke scènes missen veelal één of meer van deze punten.

Begin met jouw zwakste scène. Schrap deze. Doe dat met elke scène die net zo zwak is. Is schrappen onmogelijk? Werk dan vanuit de kern van die scène om hem sterker te maken. De kern van een scène is de reden waarom het fragment bestaat, bijvoorbeeld het moment waarop het hoofdpersonage verteld wordt dat zijn vrouw een ongeluk heeft gehad. Schrap alle onnodige informatie om dat moment heen. Voel wat het hoofdpersonage zou voelen, zowel voor als na het moment, en herleef dat. Sta stil bij de mogelijke acties van het personage en kies degene die de scène sterker maakt.

Ga in op details

Na het afwerken van de prioriteitenlijst kun je aan de slag met de details. Zo zul je tijdens het herschrijven stuiten op scènes die je kunt uitbreiden. Denk aan het toevoegen van details, een kleurrijkere beschrijving of een omschrijving van de aanwezige emotie(s). Een goede manier om dit te doen, is door de scène in een apart document of op papier te herschrijven. Schrijf aan één stuk door en creëer zoveel mogelijk nieuwe informatie. Doe dit enkele minuten zonder te stoppen.

Zodra je klaar bent, zul je merken dat er een paar leuke ideeën tussen zitten. Door deze methode te hanteren, zul je merken dat er meer creativiteit loskomt dan wanneer je kritisch naar het stuk was gaan kijken.

Door: Reinoud Schaatsbergen