Van idee tot boek: de checklist of je boek af is

In deze reeks van 5 vertelt Kathy Mathys je over elke stap in het schrijfproces aan de hand van haar nieuwe roman Tot het glinstert. Dit is de laatste aflevering.

In juni 2023 tekende ik een contract voor Tot het glinstert bij Ambo Anthos. Ruim een jaar later is het boek verschenen. Wat is er tussentijds gebeurd?

Tips van mijn redacteur

Zoals ik in de vorige aflevering van deze reeks vertelde, had ik met mijn literair agent twee jaar gewerkt aan het manuscript. Toch zag mijn redacteur bij Ambo Anthos, Linda Visser, nog ruimte voor verbetering. Wat waren haar belangrijkste verbeterpunten?

• Schrijf meer scènes over de vriendengroep, zo komt dat deel van de roman meer tot leven.
• Gebruik meer dialogen om de lezer dichterbij te brengen.
• Haal de overbodige lussen en zijpaden eruit.

Afbeelding

Drie rondes waren er nodig om het manuscript helemaal rond te krijgen. Ik benadruk dit om te laten zien hoeveel werk er kruipt in het schrijven van roman.

Mensen stellen me dikwijls de vraag of het nog wel mijn boek is als er zoveel inspraak is van anderen. Mijn antwoord hierop is een volmondig ‘ja’! In wezen is het manuscript hetzelfde als de eerste versies qua thematiek, personages en kernideeën. Alleen kregen sommige onderdelen meer of juist minder ruimte. Accenten verschoven, het geheel werd meer doorleefd. Krijg je feedback van een professionele lezer? Wimpel die dan niet af omdat je vreest dat je boek na herschrijving niet langer van jou zou zijn. We hebben nu eenmaal blinde vlekken, we hebben de blik van een ander juist nodig.

En nu?

Voor jou is nu het moment aangebroken om je roman te perfectioneren. Hoe ga jij het boek tot een zo goed mogelijk eind brengen? Vooral wanneer je hoopt op publicatie, kan je maar beter hulp inschakelen.

Vind je een schrijfcoach (of een andere vorm van individuele begeleiding) te duur, dan kan je je inschrijven voor een workshop of cursus/opleiding. Zelfs een korte stoomcursus van een les of vijf kan je veel inzichten geven zodat je kan bijsturen. Laatste optie: ga lezen. Alleen al in het archief van Schrijven Online vind je een schat aan informatie. Ook schrijfboeken vormen een geweldige bron van informatie. Ik wil je hier graag een Nederlandstalig boek aanraden dat heel concreet en toegankelijk is en je echt verder helpt: Ga je nu eindelijk dat boek schrijven! van Kaat Vrancken.

Checklist

Onderstaande checklist kan je gebruiken om te peilen of je boek klaar is of niet. Wees eerlijk met jezelf. Herschrijven en nog maar eens herschrijven hoort erbij.

OPBOUW/STRUCTUUR

• Zit er spanning in het verhaal?
• Klopt het verhaal? Is de opeenvolging van de gebeurtenissen logisch?
• Wat vind je van de structuur?
• Zitten er flashbacks in? Kloppen die?

THEMA'S

• Waarover gaat het verhaal volgens jou?
• Hoe wordt dit thema/worden deze thema's uitgewerkt? Subtiel of anders?
• Spreken de thema's aan? Waarom wel/niet?

PERSONAGES & DIALOGEN

• Kan je je een beeld vormen van de personages?
• Krijg je een inkijk in hun geest?
• Intrigeren de personages? Waarom wel/niet?
• Praten ze als echte mensen?

PERSPECTIEF

• Welk perspectief gebruikt de schrijver? Past dit?
• Voel jij je betrokken bij het verhaal? Hoe komt dit?
• Wat vind je van het tempo?

STIJL

• Hoe zou je de stijl omschrijven? Beeldend? Poëtisch? Toegankelijk? Flitsend? Andere?
• Staan er clichés in de tekst, overbodigheden, herhalingen?
• Is de stijl zintuigelijk?
• Lengte van de zinnen?
• Indeling in paragrafen? Vormgeving?

Een boek opsturen naar een uitgever zonder dat iemand anders ernaar gekeken heeft, is eigenlijk niet zo slim. Betrek anderen bij je werk. Heel veel succes!

Tips:

• Onthoud dat herschrijven en nog eens herschrijven erbij hoort.
• Wees niet bang om de tips van professionele lezers op te volgen. Je hebt nu eenmaal blinde vlekken als schrijver.
• Doe er alles aan om je manuscript zo goed mogelijk af te werken voor je het opstuurt naar een uitgever of agent.
• Ga aan de slag met een nieuw project wanneer je je manuscript de deur hebt uitgedaan. Niets is zo vervelend en frustrerend als wachten.

Afbeelding

Over de auteur

Volg Kathy op instagram voor meer schrijf- en leestips: https://www.instagram.com/kathymathysauteur/

Tot het glinstert is verschenen bij Ambo Anthos.

Kathy geeft workshops Autobiografisch schrijven, geïnspireerd op Tot het glinstert. Die bij boekhandel Broese in Utrecht op 8/2/25 is bijna vol. Bij boekhandel Atheneum in Amsterdam vindt op 12/4/25 een nieuwe editie plaats. Alle info en inschrijven?