Archief Ivonne Wilken

Meer diepgang in je tekst met symboliek

Ivonne Wilken

5 november 2021 - 9:00

Je tekst heeft meer impact als je symboliek gebruikt. Bij symboliek overstijgt het woord zijn letterlijke betekenis waardoor je meer diepgang in je verhaal krijgt.

Symbolische betekenis

Neem bijvoorbeeld het element water. De betekenis in de van Dale luidt: ‘water is een vloeistof die in zuivere toestand geen kleur, reuk of smaak heeft’. Symbolisch verwijst water naar geboorte of wedergeboorte. Hetzelfde geldt voor dageraad. Letterlijk betekent het ‘het aanbreken van de dag’, symbolisch is het hoop. Wat kun je hier nu mee?

Met de symbolische betekenis kun je je verhaal meer complexiteit geven. Bijvoorbeeld in het onderstaande:
‘Ik laat de puinhoop achter me en loop naar buiten, het ochtendgloren tegemoet, dat met zijn eerste voorzichtige lichtbundels het bladerdek van de bomen penetreert. Ik adem de frisse, vochtige lucht diep in waardoor ze prikt in mijn gezwollen longen. De dauw ligt in dikke druppels op het gras onder mijn voeten en weerkaatst de eerste prille zonnestralen. Boven het meer hangen flarden van mist en terwijl ik in de verte tuur en de nacht plaatsmaakt voor de dag, maakt rust zich van me meester.’
uit: Instinct

In dit citaat is het niet alleen een feit dat de zon opkomt en dat er dauw, mist en een meer in de scène voorkomen, de diepere betekenis is dat het personage hoop heeft en een soort wedergeboorte ondergaat.

Nog een voorbeeld:
Bloed. Bloed is zoveel meer dan ‘een rode vloeistof in het menselijk en dierlijk lichaam’. Bloed representeert leven, een bloedlijn, passie, maar evengoed dood, oorlog en offergaven. Bloed is rein of onrein, zuiver of besmeurd. En bloed kan je zelfs verraden.

‘Bloed, een fascinerende substantie. Als het door ons lichaam reist houdt het ons in leven, als het uit ons lichaam stroomt voert het datzelfde leven met zich mee weg. En hoewel het misschien niet altijd zichtbaar is voor het blote oog, loert het altijd op de achtergrond, klaar om je te verraden.
uit: Instinct

Personificatie

Een doeltreffende manier om symboliek neer te zetten is personificatie. Personificatie betekent dat je een object of materie menselijke eigenschappen geeft. In dit citaat kan bloed reizen, loeren, je verraden. Heel herkenbaar voor de lezer.

Nog een voorbeeld van personificatie. Deze keer met de stof luminol. Luminol licht op als het in het donker met bloed in contact komt.
‘Als bloed je verrader is, is luminol zijn medeplichtige, en ze opereren altijd samen in het donker.
uit: Instinct

Bij dit citaat visualiseert de lezer waarschijnlijk twee schimmige figuren die samen niet veel goeds in petto hebben. Personificatie maakt herkenning groter en je verhaal dus sterker.

Kijk eens naar het volgende: ‘De berg trok het klooster in zijn schoot.’

Hier heb je een dubbele symboliek: de berg beschermt het klooster (de veiligheid en geborgenheid van een schoot) maar ook weer die personificatie: blijkbaar kan een berg een klooster op zijn schoot trekken zoals jij en ik dat met een kind zouden doen.

Een laatste voorbeeld:
De duif.
‘Ik pakte het lichaam dat koud aanvoelde. Een slap nekje en geplet hoofdje indiceerden dat de duif op een harde manier met het onzichtbare glas van ons raam was geconfronteerd. Grijze oogleden bedekten de kraaloogjes. Ik trok er een omhoog en zag dat de oogbal niet meer glom zoals bij een levend dier, maar dat er een doffe glans overheen lag.
uit: Instinct

De duif in het bovenstaande is niet willekeurig gekozen. Duiven zijn een symbool van vrede, vrijheid en harmonie. De onderstaande scène beschrijft zo’n beetje het tegenovergestelde met woorden als koud, geplet en dof. Door voor het vredessymbool te kiezen, wordt het contrast scherper neergezet en komt de scène harder binnen.

Over de auteur

Ivonne Wilken is schrijver. In april verscheen haar psychologische thriller Instinct. Instinct staat in de top 50 van best gerecenseerde vrouwenthrillers en is genomineerd voor de Beste Nederlandse vrouwenthriller van 2021. Verstrikt is haar volgende nagelbijtende thriller. Ze is afgestudeerd in criminologie, antropologie en journalistiek en woont in Noorwegen. Vanuit haar woonplaats Tromsø laat ze zich inspireren door de wondere wereld van sneeuw, ijs, het noorderlicht, de middernachtzon, bergen en fjorden.

Instinct is o.a. hier te koop.

Ivonne is te volgen op:
- Facebook
- Instagram @ivonne.wilken