Je personage: waar zou het spijt van krijgen?

Als je een personage gaat schrijven, biedt een personagebiografie een handig overzicht van diens doen en laten en geschiedenis. Deze week lees je hoe handig het kan zijn als je weet waar je personage spijt van zou krijgen en waarom je dat in de personagebiografie op kan schrijven.

Wanneer kan je spijt gebruiken in je personagebiografie?

Spijt is een heel interessant gegeven om als schrijver mee te spelen. Je kan schrijven waar je personage spijt van heeft – daarover in een later artikel meer –  of waar het spijt van zou hebben. Daar gaat dit artikel verder op in. Maar ook als het gaat om een mogelijkheid, kan je het vanuit meerdere standpunten bekijken. Wat het personage zelf beseft, en wat jij als schrijver weet of misschien zelfs naartoe wil schrijven.

Stel dat je personage weet dat het spijt krijgt als het niet voor een examen leert, anders gaat het zakken voor de diploma. Laat dat ene stapavondje maar zitten. Maar jij weet dat diezelfde stapavond de beste vriend onder een auto komt. Dan krijgt je personage daar spijt van, omdat jij als schrijver het thema van schuldgevoel naar voren wil brengen.

In beide gevallen kan het handig zijn om het onderwerp van spijt op te schrijven.

Wat kan je te weten komen?

Als je weet hoe je personage spijt voorziet, kan dat helpen om verder te weten te komen waar de prioriteiten liggen en dus ook wat je personage ergens voor zou doen of laten. Spijt over belangrijke dingen kan je helemaal verlammen. Dat weet een personage, dus kan het zich soms in bochten gaan wringen om dat te voorkomen. Dat levert twee belangrijke nieuwe vragen op:

• Hoe ver wil je personage gaan om iets te voorkomen?
• Hoe past dat in het plot? Kan je personage doen die spijt inderdaad ontlopen, of overkomt het ongelukkige voorval alsnog?

Bovendien: als je personage spijt voorziet, dan moeten er bepaalde redenen daarvoor zijn. Komen die voor in het plot? Als dat antwoord nee is, dan is de spijt of niet belangrijk genoeg, of je hebt nog gaten in het plot op te vullen.

Spijt als thema: als de schrijver weet wanneer de spijt zou komen

Soms weet het personage (nog) niet weet waar het spijt van zou krijgen, maar komt dat later in het plot voor. Dan wil je als schrijver waarschijnlijk het thema spijt verder uitwerken, als iets wat je personage overkomt. Dan is het handig om vooraf uit te schrijven waar je personage spijt van zou krijgen, om je personage beter te leren kennen. Kijk eens naar de archetypen.
Iemand die op vrijheid uit is, zal spijt krijgen om de mogelijkheid om op reis te gaan te laten schieten. Wat kan er nog meer achter dat verlangen schuilen? De angst voor sleur? De afkeer voor een burgerlijk leven? Het kan van alles en nog wat zijn.
Zodra je weet wat dat is, kan je de spijt en dat verlammende gevoel beter naar voren laten komen. Iemand die bang is voor de sleur van het dagelijks leven, kan spijt krijgen van thuisblijven, omdat die thuis geen ambities heeft om te vervullen. Dat is heel wat anders dan de angst voor een burgerlijk leven, die voorkomt uit de angst geen spectaculair leven te leiden.

Over de auteur

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Daarnaast doceert ze een cursus autobiografisch schrijven bij de Ondernemersschool. Als manuscriptredactrice en schrijfcoach helpt ze schrijvers het beste uit hun werk te halen.