Hoe verwerk je meerdere perspectieven in je verhaal?

Het ene moment volg je het verhaal van Derek en het andere moment volg je Bianca. Wanneer je verhaal meerdere hoofdpersonages heeft, heb je te maken met het meervoudige vertelperspectief. Maar hoe gebruik je deze manier van vertellen? In dit artikel vijf tips over deze bijzondere vertelvorm.

Tip 1 - Consistentie

Voor de lezer kan het behoorlijk storend zijn als het verhaal willekeurig van perspectief verandert. Het kan ervoor zorgen dat mensen sneller afhaken, omdat ze het verhaal moeilijk kunnen volgen. Er ontstaan dan onsamenhangende beelden, wat voor de lezer tot een overdosis informatie leidt. Zorg voor een bepaalde cadans in het omwisselen van de perspectieven. Wanneer je een consequent ritme gebruikt bij de perspectieven, is het voor de lezer makkelijker te volgen waar het verhaal precies over gaat. Gebruik bijvoorbeeld ieder hoofdstuk om het verhaal vanuit het andere personage te vertellen. Daarbij kan je de lezer helpen door bovenaan ieder hoofdstuk de naam van het personage te noemen.

Tip 2 - Denk vooruit

Deze tip is sowieso handig als je gaat schrijven. Maar zeker als je verhaal meerdere hoofdpersonen heeft. Denk goed van tevoren na welk personage welk deel van het verhaal vertelt. Wat is de interactie tussen de twee personages en houden verhouden zij zich tot elkaar? Je kunt je personages apart van elkaar zetten, zodat ze ieder een eigen verhaal lijken te vertellen. Verder in het verhaal ontmoeten de personages elkaar en vindt er steeds vaker een overlap plaats tussen beiden.

Tip 3 – Schrijf in de derde persoon

Voor de lezer is het dan makkelijker om een ‘band’ op te bouwen met de personages. Dit wordt ook wel de personale vertelvorm genoemd. Wanneer je de ik-vorm gebruikt, kan het verhaal sneller verwarrend zijn voor de lezer. Dat komt omdat de ik-vorm zich weinig leent voor het noemen van namen. In de derde persoon kun je voornaamwoorden vervangen met de naam van het personage. Daarbij voorkom je dat je personages hetzelfde klinken. Wanneer je de ik-vorm gebruikt, maak je je het als schrijver lastig om verschillende personages een eigen stem te geven.

Tip 4 – Kies je hoofdrolspeler

Bij het schrijven van een verhaal in meervoudig perspectief, is het handig om een hoofdrolspeler te kiezen. Het kiezen van een hoofdrolspeler biedt meer houvast. Vooral bij het ontwikkelen van een tweede perspectief. Uiteraard ontwikkel je eerst je eerste hoofdpersoon. Pas daarna ga je aan de slag met je tweede hoofdpersonage. Kijk hoe het verhaalverloop van je tweede personage past bij het verhaal van de eerste. Maar let er wel op dat het tweede personage ook een prominente rol krijgt, door hem/haar bepaalde delen van het verhaal te laten vertellen.

Tip 5 – Is het wel nodig?

Als je overweegt om met meerdere hoofdpersonages te werken, moet je als schrijver even stilstaan bij of het wel nodig is. Denk na over de toegevoegde waarde van het meervoudig vertelperspectief. Als je je verhaal kunt vertellen vanuit de ogen van één personage, is het aan te raden dit ook te doen. Zo voorkom je onnodige verwarring onder je lezers die het verhaal willen volgen.