Zo geef je op een constructieve manier feedback op een verhaal

Niets is zo belangrijk voor het verbeteren van je korte verhaal, gedicht of manuscript als goede feedback. Het liefst natuurlijk van medeschrijvers die weten waar ze op moeten letten. Wanneer jij dan zelf gevraagd wordt om als proeflezer te dienen voor iemands verhaal, dan wil je wel constructieve feedback geven. Hoe pak je dat aan? Wij geven je 5 tips!

1. Hou het doel voor ogen

Opbouwende feedback geven doe je met een doel: namelijk de feedbackvrager vooruithelpen. Je wil ze helpen met de punten waar ze tegenaanlopen, maar ze moeten niet zo ontmoedigd worden door jouw feedback, dat ze in een writer’s block terecht komen. Of erger, het hele schrijfproject in de (digitale) prullenbak willen gooien. Een manier om dat te voorkomen, is door ook positieve feedback te geven. Als je merkt dat de dialogen in een scène heel scherp en geloofwaardig zijn, zeg dat dan ook. De ontvanger weet dan, ‘dit moet ik dus vaker zo doen’. Positieve feedback is dus net zo goed nuttige feedback.

2. Vermijd destructieve feedback

Wanneer je zegt dit is slecht geschreven, dan ben je destructieve feedback aan het geven. Je focust alleen op wat er fout is, zonder advies te geven. Iets wat alleen negatief overkomt, en de ontvanger ook niets mee kan. Beter kan je zeggen: ‘Deze dialogen komen wat stroef op me over, want deze personages zouden de gedeelde informatie al weten. Wellicht werkt het beter in de lopende tekst later in het verhaal’. Je betrekt het hierbij op jezelf, zegt wat er niet werkt, en hoe de schrijver eventueel kan verbeteren. Constructieve feedback dus!

3. Vermijd deze woorden

Sommige woorden komen meteen hard binnen bij feedbackontvangers, dus je kan ze daarom maar beter uit je vocabulaire schrappen. Tenminste, als het om feedback  geven gaat. Denk aan:

•  ‘nooit’ of ‘altijd’: Je doet dit nooit goed! Dat wil niemand horen natuurlijk.
• ‘proberen’: dit woord impliceert een gebrek aan vertrouwen. Je kan dit proberen, maar ik denk niet dat het gaat lukken.
• ‘doe het zoals’: als je feedback is ‘doe het zoals schrijver x’, geef je alleen maar het gevoel dat hij of zij zich moet vergelijken met de Grote Schrijvers. Als er iets demotiverend werkt…

4. Vergeet de sandwich-methode

Je zegt iets aardigs, dan de feedback, dan weer iets aardigs. Dat wordt ook wel de sandwich-methode genoemd. De broodjes zijn het positieve, de vulling het negatieve (ofwel de feedback). Het gevolg is echter dat je snel vervalt in ‘gemaar’. Je schrijfstijl is goed, maar je dialogen hebben nog werk nodig. Al dat gemaar is snel verwarrend voor de ontvanger: moet je nu iets veranderen of niet? En wat dan? Beter trek je de positieve feedback en opbouwend feedback uit elkaar voor maximaal effect.

5. Open het gesprek

Als je de feedback rond hebt, geef de ander dan ook de kans om vragen te stellen. Of ga met elkaar in gesprek als jullie het niet met elkaar eens zijn, natuurlijk ook weer op een constructieve manier. Misschien snapt de ontvanger gewoonweg niet hoe iets op jou overkomt. Dan is het fijn om het er met elkaar over te hebben.