Uitgeversstunt: boek over piraterij gratis te downloaden

We waren al heel wat gewend van uitgever Oscar van Gelderen, dus een boek gratis weggeven kon er ook nog wel bij. Het boek waar het om gaat is Piraterij van Matt Mason, en is tot de uitkomst van het papieren boek op 19 augustus als PDF gratis te downloaden vanaf de site van Lebowski. Waarom dat zo is, wordt uit de beschrijving van het boek duidelijk - Masons boek gaat over hacking, graffiti, piraterij en remixen, en komt voort uit de Do It Yourself-punkbeweging. Of, zoals Mason zelf in de inleiding van het boek schrijft: "Piraten veranderen de manier waarop we informatie tot ons nemen; in de ether, in onze openbare ruimtes, en via de nieuwe soorten digitale informatie die ons omringen. Ze veranderen zelfs ons economisch systeem.Van radiopiraten tot graffitikunstenaars en van de open-sourcecultuur tot de remix: de verschillende jeugdculturen en hun ideeën hebben zich ontwikkeld tot krachtige, wereldveranderende invloeden." Natuurlijk zijn Lebowski en Mason niet de enige, en zelfs lang niet de eersten, die gratis boeken ter beschikking stellen via het internet. Al sinds het begin van het world wide web, in het midden van de jaren negentig werd die tactiek vele malen beproefd, onder andere door schrijver/futurist Marcel Bullinga die in 1996 de eerste hoofdstuk van zijn ‘roman’ Roes der zinnen te koop aanbood. In 2000 werd dezelfde pr-stunt uitgehaald door uitgeverij Contact die het schrijfboek van Renate Dorrestein, 'Het geheim van de schrijver' 24 uur lang als downloadbare PDF aanbod. Gratis e-boeken zijn inmiddels gemeengoed geworden. Op de site van Schaduwschrijvers kun je bijvoorbeeld je boek gratis als e-boek aanbieden. Auteurs als Joop van den Haak, Willem Janssen en Anne Allée kunnen hun werk door deze service aan een groot publiek aanbieden. Dat Mason publiciteit genereert met zijn boek en deze auteurs minder, heeft niet alleen te maken met het onderwerp van Mason, maar vooral met de uitgeverij die deze stunt uitvoert. Lebowski is nu eenmaal een grootstedelijke uitgeverij met schrijvers van naam. Andere uitgevers van dit kaliber zijn tot nu toe zeer huiverig met het weggeven van boeken. Overigens is 'weggeven' een rare term in deze. Diverse onderzoeken tonen aan dat zogenaamd gratis weggeven, vaak leidt tot omzet- en winstverhoging. Of, zoals Mason zelf stelt in zijn boek: "Veel bedrijven die content gratis weggeven, maken winst en breiden in hoog tempo uit. De open-sourcesoftware van Linux, die in 1991 als een hobbyproject van Linus Torvalds werd ontworpen, wordt nu gebruikt door Google en zit in de mobiele telefoons van Motorola, in TiVo’s en in de auto’s van bmw. (...) De boekenbranche heeft mazzel gehad: boeken zijn de makkelijkste prooi voor piraten, maar lezers hebben nog altijd liever de dodeboomvariant dan het downloadbare softwaresubstituut. Niet alles kan vervangen worden door een elektronisch overgedragen kopie; althans, nog niet."